MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki kooperatifin feshi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde taraflardan gelen olmadığından incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- KARAR -
Davacılar vekili, davalı kooperatifin kuruluş aşamasında yasal prosedüre uyulmadığını, işletme kooperatifi olarak kurulan kooperatifin işletecek tesisinin bulunmadığının ... 2.Asliye Ceza Mahkemesi"nin 2005/114 esas sayılı dosyasında saptandığını, buna rağmen kooperatif yönetim kurulunun kooperatifi feshederek site yönetimine geçmeyerek, yasal olmayan şekilde aidat toplamaya devam ettiğini, aidat ödemeyenlere yaptırım uygulandığını ileri sürerek... İşletme Kooperatifinin feshine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... kurul üyeleri..., ..., ... vekili, kooperatif ortaklığından istifa eden davacıların aktif dava ehliyetinin bulunmadığını, anasözleşmenin ortaklara fesih davası açma yetkisi vermediğini, kooperatifin işletilecek malı olduğu gibi anasözleşmenin 6’ncı maddesinde tesis işletmekten başka amaçların da belirlendiğini, anasözleşme ve yasada belirlenen dağılma nedenlerinin gerçekleşmediğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davanın kabülüne dair kararın Dairemizin 18.06.2012 gün, 2012/1745-4250 esas ve karar sayılı ilamı ile bozulması üzerine, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda; kooperatif üyesi olan davacıların dava açma haklarının bulunduğu, kooperatifin yöntemince oluşturulmadığı gibi işletilecek bir tesis veya malının da bulunmadığı gerekçesiyle, davanın kabulüne, davalı kooperatifin feshine ve tasfiye memurlarının yapılacak genel kurulda atanmasına karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1-Dava, kooperatifin feshi istemine ilişkin olup, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş ve hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Husumet davanın her aşamasında hakim tarafından re"sen gözetilmelidir. Davacılardan ..."in kooperatif üyeliğinden istifa ettiğine ya da ortaklıktan çıkartıldığına dair bir karar veya belge dosyaya sunulamadığından bu davacının aktif husumet ehliyetinin bulunduğunun kabulü ile işin esasına girilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
Fakat davacılardan ..., hakkında daha önce kooperatifçe açılan alacak davasında (... Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2005/118 esas) üyelikten ayrıldığını
savunmuştur. Anılan bu davada davacı kooperatif de ortaklıktan ayrıldığını ileri sürdüğü davalıdan sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre talepte bulunmuştur. Mahkemece 15.03.2006 tarih ve 2006/148 karar sayılı ilam ile davalının (eldeki davada davacı) 15.11.1998 tarihinde kooperatif ortaklığından ayrılmış olduğu ve fakat kooperatif hizmetlerinden yararlandığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Anılan davacının kooperatif ortaklığından ayrılmış olduğuna dair taraf iradelerinin uyuşmasının yanında bu hususu saptayan mahkeme kararı bulunmaktadır. Eldeki davada kooperatifin feshinin istenebilmesi için davacıların ortaklık sıfatının bulunması zorunludur. Bu durumda mahkemece öncelikle davacı ..."in kooperatif genel kurullarına katılıp katılmadığı, aidat ödeyip ödemediği, ortaklıktan ayrılmış olduğu hususunda az yukarıda bahsedilen dava dosyasında bir çekişme bulunmamasına göre o tarihten sonra kooperatifçe ortaklığının açık veya zımnen benimsendiğine dair bir eyleminin olup olmadığı üzerinde durulup, ortaklık sıfatının ve dolayısıyla dava açma hakkının olup olmadığı tereddüte yer vermeyecek şekilde belirlendikten sonra işin esasına girilmesi gerekirken, bu husus gözardı edilerek bu davacı yönünden de işin esasına girilerek karar verilmesi doğru olmamıştır.
Öte yandan 04.05.1993 tarih ve 421 sayılı olur ile kuruluşuna izin verilen davalı kooperatif, anasözleşmesine göre süresiz olarak kurulmuştur (m.5). Anasözleşmenin 6.maddesi ile kooperatifin amaç ve faaliyetleri, ortakların sahibi bulunduğu konutlardan oluşan sitenin ve site sakinlerinin ortak ihtiyaçlarını karşılamak, siteyi geliştirmek ve güzelleştirmek olarak açıklanmıştır. Bu amaçla yapılacak işler arasında konutlar, ortak yerler ve genel hizmet tesislerinin bakım, koruma ve onarılması için gerekli tedbirleri almak da sayılmıştır. Dosya kapsamından davalı kooperatifin esasen bu amaçla kurulduğu ve halen bu faaliyetlerini devam ettirdiği anlaşılmaktadır. Davacılardan ... tarafından 06.09.2001 tarihinde davalı kooperatifin usulüne uygun kurulmadığının tespit istemiyle açılan davanın reddine karar verilmiş ve bu karar temyiz incelemesinden de geçerek kesinleşmiştir. Ayrıca karar gerekçesinde ... 2.Asliye Ceza Mahkemesi"nin 2005/114 esas sayılı dosyasına dayanılmışsa da ceza mahkemesi kararının kural olarak hukuk hakimini bağlamayacağı, anılan ceza dosyasında eldeki dava yönünden bağlayıcı sayılabilecek bir tespit ve kesinleşmiş mahkumiyet kararı bulunmadığı hususları gözden kaçırılmıştır. Yukarıda izah edilen hususlar dikkate alınarak, Koperatifler Kanunu"nun 81.ve anasözleşmenin 66.maddesi hükümleri değerlendirilerek oluşacak uygun sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı gerekçe ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
2-Kabule göre de; gerekçeli kararda yargılama giderlerinin kimin tarafından yapıldığı, davanın kabul ve redle sonuçlanmasına göre kime yüklendiği denetime olanak sağlayacak şekilde açıkça gösterilmelidir. Gerekçeli kararın hüküm fıkrasında 560,20 TL yargılama giderinin davalıdan tahsiline karar verildiği yazılmışsa da bunların kalem kalem nelerden oluştuğu, giderlerin kim tarafından yapıldığı gösterilmemiş olup bu husus da bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) ve (2) no"lu bentlerde açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle, hükmün davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23.12.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.Başkan