MAHKEMESİ : İzmir 1. İş Mahkemesi
TARİHİ : 29/09/2014
NUMARASI : 2014/53-2014/646


Davacı, bağ-kur"a tabi sigortalılık başlangıç tarihinin 20/04/1982 tarihi olarak esas alınması ve yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, 20.4.1982 tarihinin 1479 sayılı yasa kapsamında sigorta başlangıcı olarak kabulü ile 1.4.2008 tarihinden itibaren emekliliğe hak kazandığının tespitini istemiştir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş ise de; verilen bu karar usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının Kurum tarafından resen 21.11.1990 tarihinde 20.4.1982 tarihi esas alınarak tescil edildiği, Kurumun tescil sırasında davacının vergi kaydına istinaden işlem yaptığı ancak sonrasında bu tarihler arasında vergi kaydının bulunmadığının öğrenilmesi üzerine 20.4.1982-31.12.1984 tarihleri arasındaki sigortalılığının iptal edildiği, bu döneme ait primleri 1997 yılında af kapsamında alındığı anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan, 1.4.1972 tarihinde yürürlüğe giren 1479 sayılı Yasa"nın 24. maddesinde zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için esnaf sicili veya kanunla kurulu meslek kuruluşu kaydı aranırken 4.5.1979 tarihinde yürürlüğe giren 2229 sayılı Yasa ile 1479 sayılı Yasa’nın 24. maddesinin öngördüğü meslek kuruluşlarına kayıtlı olma koşulu kaldırılmış sadece yasanın temel ilkesi olan kendi ad ve hesabına çalışma koşulu getirilmiş, 20.4.1982 tarihinde yürürlüğe giren 2654 sayılı Yasa ile 1479 sayılı Yasa"nın 24. maddesi değiştirilerek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için gelir vergisi mükellefi olması şartı getirilmiş ancak gelir vergisinden muaf olanlar için meslek kuruluşuna kayıtlı olma yeterli görülmüş, 22.3.1985 tarihinde yürürlüğe giren 3165 sayılı Yasa ile 24. madde değiştirilerek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için vergi kaydı veya esnaf sicil kaydı veya oda kaydının bulunması yeterli görülmüş, 2.8.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4956 sayılı Yasa ile 24. madde değiştirilerek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için gelir vergisi mükellefi olma şartı getirilmiş ancak gelir vergisinden muaf olanlar için esnaf sicil kaydı ve oda kaydının bir arada bulunması yeterli görülmüştür.
Sosyal güvenlik hakkı, temel insan haklarından olup, uluslararası hukuk normları ile Anayasalarda güvence altına alınmıştır. Ülkemizin ekonomik, sosyal ve kültürel değişimi sosyal güvenlik haklarına olumlu yansımakla birlikte, kimi zaman bu hakları sınırlayıcı düzenlemelere gidildiği de görülmektedir.
Uyuşmazlığın çözümü, sigortalılık niteliğini taşımadığı halde Bağ-Kur’a kayıt ve tescil yaptırmış olanlar hakkında Bağ-Kur Kanununda öngörülen düzenlemelerin irdelenmesini zorunlu kılmaktadır.
1479 sayılı Kanunda sigortalılık hak ve mükellefiyetlerinin belirli tarihlerden başlatılmasını zorunlu kılan düzenlemeler yer almaktadır. Ancak her ne kadar davacının 20.4.1982 tarihinde Kurum tarafından tescil işlemi yapılmış olsa da belirtilen tarihte sigortalı olmak için şartları sağlamadığından bu tarih sigorta başlangıcı olarak kabul edilemez.
Yapılacak iş; öncelikle davacının 20.4.1982 tarihinde vergi kaydı bulunmaması nedeniyle bu tarihi sigorta başlangıcı olarak kabul etmeyerek davacının yaşlılık aylığı talebini değerlendirmekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 15/10/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.