Danıştay 1. Daire 1997/122 Esas 1997/98 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
BİRİNCİ DAİRE
Esas No : 1997/122
Karar No : 1997/98

4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun Geçici 3 üncü maddesinin uygulanması hususunda düşülen duraksamayla ilgili olarak 2575 sayılı Danıştay Kanununun 23 üncü maddesi uyarınca istişari görüş istemine ilişkin Başbakanlığın 4.9.1997 günlü ve Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü B.02.0.KKG/174-194/3820 sayılı yazısı ekinde Rekabet Kurulu Başkanlığı'nın 19.8.1997 günlü ve 679 sayılı yazısında aynen:
"Malumları olduğu üzere, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun 7.12.1994 tarihinde kabul edilmiş ve 13.12.1994 gün ve 22140 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak para cezalarına ilişkin 16 ve 17 nci maddeleri dışındaki hükümleri aynı tarihte yürürlüğe girmiştir.
4054 sayılı Yasanın "Amaç" ve "Kapsam"ında belirlenenlerle gerekli yaptırımları uygulamakla yükümlü olan Rekabet Kurulu ise 27 Şubat 1997 tarihinde gerçekleştirilebilmiş ve 5 Mart 1997 tarihinde de göreve başlamıştır. Başka bir anlatımla, Yasa hükümlerinin uygulanması ve Yasanın fiilen yürürlüğe girmesi, Rekabet Kurulu Üyelerinin yemin ederek göreve başladığı 5 Mart 1997 tarihinden sonra mümkün olabilmiştir.
Anılan Yasanın Geçici 3 üncü Maddesinin birinci fıkrası uyarınca; Rekabet Kurulu, bu Kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde, Kanun'un 35 ve 36 ncı maddelerdeki şartlar aranmaksızın bir defaya mahsus olmak üzere kamu ve özel kuruluşlardan Kurumda çalışacak yeteri kadar Uzman atayabilir.
Yasanın kendilerine verdiği görev ve sorumlulukları, idari ve mali özerklik statüsü içinde titizlikle yerine getirme çabası içinde olan Kurulumuz ikincil mevzuatını tamamlayarak yürürlüğe koymuş, mesleki çalışmalarımızın alt yapısı niteliğindeki "Tebliğler"ini da hazırlamış bulunmaktadır. Ancak, Yasanın soyut olarak yürürlüğe girdiği tarihe göre bir yıllık süre dolduğu için, Geçici 3 üncü madde uyarınca Uzman atanması konusunda duraksamaya düşüldüğünden, gerekli atamaları yaparak, mesleki çalışmalara başlayamamış bulunmaktayız.
Kanımızca, söz konusu Geçici 3 üncü Maddede öngörülen bir yıllık sürenin Yasanın yürürlük tarihinden değil, Rekabet Kurulu'nun göreve başladığı 5 Mart 1997 tarihinden sonra geçerli olması gerekir. Gerçekten:
a) Rekabet Kurulu Üyeleri atanmadıkça, Kurumun teşkilatının oluşturulması olası değildir.
b) Teşkilatın ve hizmet birimlerinin oluşumu ile Yasa hükümlerinin uygulaması söz konusu olabilecektir.
c) Yeteri kadar Uzmanının atanması, Rekabet Kurulu'nun oluşumuna bağlanmıştır. Zira, 4045 sayılı Yasanın Geçici 3 üncü Maddesi ile, bu atamanın Kurul tarafından yapılacağı öngörülmüştür. Kurul'un oluşumu gerçekleşmeden bu atamanın yapılması söz konusu olmadığından bir yıllık sürenin de Kurul'un oluşumundan sonra geçerli olması gerekmektedir.
d) Yasa, soyut bir sözcükle değil, fiilen uygulanabilirlik kazandığı zaman yürürlüğe girer.
4054 sayılı Yasanın içeriği ve yukarıda özetlediğimiz nedenlerin birlikte değerlendirilmesinden, Yasanın yürürlüğü ve uygulanabilirliği, Rekabet Kurulu'nun oluşumu ile mümkün olabilmiştir. Rekabet Kurulu'nun oluşumundan önce, Yasanın tek bir hükmünün uygulanması söz konusu olmadığından, fiili durum ve fiili olanaksızlık nedeniyle, Yasanın Geçici 3 üncü maddesini de uygulama olanağı bulunmamıştır.
Yukarıda sunulan nedenlerle, konunun Danıştay Birinci Dairesine intikalinin sağlanmasını arzederim." denilmekte olduğundan;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü:
İstişari görüş isteminin konusu, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun geçici 3 ncü maddesinde öngörülen ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren başlayan bir yıllık süre dolduğu için anılan geçici madde uyarınca Rekabet Kurulunca uzman atanması hususunda düşüldüğü ifade olunan duraksamanın giderilmesine ilişkin bulunmaktadır.
4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun geçici 3 ncü maddesi; Rekabet Kurulu'nun, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihden itibaren bir yıl içinde, Kurumun Rekabet Uzman Yardımcılığına ve Rekabet Uzmanlığına atanmaya ilişkin 35 ve 36 ncı maddelerindeki şartlar aranmaksızın bir defaya mahsus olmak üzere kamu ve özel kuruluşlardan Kurumda çalışacak yeteri kadar uzman atayabileceği hükmünü taşımaktadır.
4054 sayılı Kanunun geçici 3 ncü maddesiyle Rekabet Kuruluna kamu veya özel kuruluşlardan yeteri kadar uzman atayabilmeye olanak tanıyan yetkinin, anılan Kanunun yayımlandığı 13.12.1994 tarihinden geçerli olarak bir yılla sınırlı, istisnai nitelikte bir yetki olduğu görülmektedir.
İstisna hükümlerinin, yorum yoluyla genişletilmesi mümkün olmadığı gibi, sorun 3 üncü maddenin düzenlenişinden değil, yetkili organın açık yasa hükümlerine rağmen Rekabet Kurulunu oluşturmakta gecikmiş olmasından kaynaklandığından, çözümü de, açık madde hükmünün yorumuyla değil, Kurulun çalışmasını sağlayacak yeni bir yasal düzenlemeyle mümkün olacaktır.
Açıklanan nedenle; 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun geçici 3 üncü maddesiyle getirilen, Rekabet Kuruluna sınırlı ve istisnai mahiyette atama yetkisi tanıyan bir yıllık süre geçirilmiş bulunduğundan, başka kuruluşlardan atama konusunda sözü edilen Kurulca böyle bir yetkinin kullanılmasına hukuken olanak görülmediği görüşüne varılmakla dosyanın Danıştay Başkanlığına sunulmasına 16.9.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.