Mahkemesi :İş Mahkemesi

Davacılar, ölüm aylığı bağlanması gerektiğinin tespiti ile Kuruma başvuru tarihleri olan 10.10.2013 tarihinden itibaren ödenmemiş aylıkların yasal faizi ile birlikte tahsilini istemişlerdir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile doğum borçlanması bedelinin ödendiği 08.04.2014 tarihini takip eden ilk aybaşından itibaren davacılara ölüm aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine ve hakediş tarihlerinden itibaren aylıklara yasal faiz uygulanmasına karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacıların murisi ...."ın 16.09.2013 tarihinde vefat ettiği, muris sigortalının toplam 255 gün 506 sayılı Yasaya tabi sigortalı çalışmasının bulunduğu, davacıların iş bu dava ile doğum borçlanması yaptırılmak suretiyle ölüm aylığı bağlanmasını ve ödenmemiş aylıkların yasal faizi ile birlikte tahsilini istedikleri, yargılama esnasında toplam 655 gün karşılığı doğum borçlanması bedelinin 08.04.2014 tarihinde ödendiği, mahkemenin de davacıların yapmış olduğu 655 gün doğum borçlanmasını göz önüne alarak 5510 sayılı kanunun 32/2-a maddesinde belirtilen ""900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olması"" şartının yerine getirildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile borçlanma bedelinin ödendiği 08.04.2014 tarihini takip eden ilk aybaşından itibaren davacılara ölüm aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine ve hakediş tarihlerinden itibaren aylıklara yasal faiz uygulanmasına karar verdiği anlaşılmış olup, somut olayda çözümlenmesi gereken uyuşmazlık, davacıların murisi sigortalının hizmetini 900 güne tamamlayacak süre kadar doğum borçlanmasının, 5510 sayılı kanunun 32/2-a maddesinde belirtilen “900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olması” şartının oluşup oluşmadığının belirlenmesinde göz önüne alınıp alınmayacağı noktasında toplanmaktadır.
5510 sayılı Kanunun 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 32"nci maddesinin ikinci fıkrasında; ölüm aylığının, en az 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş durumda iken ölen sigortalının hak sahiplerine, yazılı istekte bulunmaları halinde bağlanacağı öngörülmüştür.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 29.09.2010 gün ve 2010/ 21-301, 438 sayılı kararında da vurgulandığı üzere, “Sigortalılık süresi”, 506 sayılı Kanunun 108"inci maddesinde uzun vadeli sigorta kolları açısından tanımlanmıştır. Bu maddeye göre; malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının uygulanmasında nazara alınacak sigortalılık süresinin başlangıcı, sigortalının, yürürlükten kaldırılmış 5417 ve 6900 sayılı Kanunlara veya bu kanuna tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihtir. Tahsis işlerinde nazara alınan sigortalılık süreleri, bu sürenin başlangıç tarihi ile, sigortalının tahsis yapılması için yazılı istekte bulunduğu tarih, tahsis için istekte bulunmuş olmayan sigortalılar için de ölüm tarihi arasında geçen süredir. Tahsisi için istenilen koşulların, sigortalılık başlangıç tarihi (gerek mülga gerekse halen yürürlükte bulunan sosyal güvenlik mevzuatına tabi olarak ilk defa çalışılmaya başlanılan tarih) ile aylık talep tarihi arasında (aylık talebinde bulunmuş olmayan sigortalılar için ise ölüm tarihi arasındaki sürede) gerçekleşmiş olması aranmaktadır.
Bu arada, “Hizmet borçlanması”, sigorta kapsamında sayılan fakat bildirilmemiş ve primi ödenmemiş sürelerin, ilgili tarafından başvurularak primlerinin ödenmesi işlemidir. Önemle belirtilmelidir ki, sigortalının mevcut olmayan bir süreyi borçlanabilmesi de mümkün değildir.
Bu durumda, 16.09.2013 günü vefat eden sigortalının hak sahibi davacıların 01.10.2008 tarihinden sonra talepte bulunması yanında 01.10.2008 tarihinden sonra ödenen doğum borçlanması sonucu kazanılacak sürenin, 5510 sayılı Kanunun 32/2-a maddesinde öngörülen 900 günün hesabında dikkate alınmaması, aynı madde gereği, varsa, en az 1800 gün malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları priminin bildirilmiş olup olmadığı araştırılarak ölüm aylığı şartlarının buna göre belirlenmesi gerekmektedir.
Yukarıda belirtilen maddi ve yasal olgular doğrultusunda karar verilmesi gerekirken, hatalı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması; usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 24.03.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.