7. Hukuk Dairesi 2016/468 E. , 2016/838 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava Türü : İşe iade
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay"ca incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı, iş sözleşmesinin geçerli neden olmaksızın feshedildiğini, feshin asıl nedeninin sendikal nedenler olduğunu belirterek feshin geçersizliğinin tespitine, işe iadesine, 1 yıldan az olmamak üzere işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücreti ve diğer haklara karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, davacının iş aktinin sendikal nedenlerle feshedilmediğini, feshin sipariş azalması, stokların artması ve atıl işgücü nedeniyle geçerli nedenlere dayandığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davalı işveren tarafından yapılan fesih işleminin geçerli nedene dayanmadığını ve feshin sendikal nedenlerle yapıldığından bahisle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davacının, sendika üyesi olduğu ve üyesi olduğu sendikanın olumlu yetki tespiti ile çoğunluğu sağladığının bildirildiği, davacı ve arkadaşlarının yetki tespitinden önce işyerinde öncü işçi olduklarının davacı tanıklarının beyanlarından anlaşıldığı, sendikaya üye olduğu tarih ile fesih tarihi arasındaki süre ve yetki tespiti kararından hemen sonra fesih işleminin yapılmış olması gibi hususlar dikkate alındığında iş akdinin hiçbir geçerli neden olmadan sendikal nedenlerle feshedildiğine yönelik mahkeme kabulü isabetli olup, davalının bu yöne ilişkin temyiz itirazları yerinde değildir.
Ancak, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca, mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işçinin başvurusu üzerine işveren tarafından bir ay içinde işe başlatılmaz ise. işçiye ödenmek üzere en az 4, an çok 8 aylık ücreti tutarında tazminatın belirlenmesi gerekir. Dairemizin yerleşik uygulaması gereği, iş güvencesi niteliğindeki bu tazminat işçinin kıdemi, fesih sebebi gibi olgular dikkate alınarak belirlenmelidir. Maddenin alt ve üst sınırları aşılamaz. Üst sınırın aşılmasının tek istisnası 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunumun 25. maddesindeki sendikal nedenle yapılan fesihlerdir. Bu kanun yürürlüğe girdikten sonra sendikal nedenle yapılan fesihlerde tazminat; işçinin başvurusu, işe başlatma ve başlatılmama şartına bağlı olmaksızın işçinin en az bir yıllık ücreti tutarında belirlenecektir. Dairemizin uygulaması bu yöndedir.
Sendikal nedene dayalı fesihlerde sendikal tazminatın en az 1 yıllık ücret tutarında belirleneceği ifadesiyle alt sınır belirlenmiş ancak üst sınır açık bırakılmıştır. Dairemiz yıllık ücretli izinle ilgili 53. maddedeki kıdem sürelerini dikkate alarak belirlenmiş işe başlatmama tazminatı bakımından uygulanan kıdem sürelerinin sendikal nedene dayalı olarak, sendikal tazminatın belirlenmesinde de kıyasen 6 ay ile 5 yıl arasında kıdemi olan işçi için 1 yıllık ücret tutarında. 5 yıl ile 15 yıl arasında kıdemi olan işçi için 1 yıl 1 ay . 15 yıldan fazla kıdemi olan işçi için 1 yıl 2 aylık ücreti tutarında sendikal tazminatın belirlenmesinin hakkaniyete uygun bir çözüm olacağını öngörmektedir.
Davacının yaklaşık 8 yıllık kıdemi bulunduğu gözetildiğinde sendikal tazminatın 1 yıl 1 ay ücreti tutarında belirlenmesi gerekirken alt sınır olan 1 yıllık ücreti tutarında belirlenmiş olması hatalı olduğundan davacının bu yöne ilişen temyiz nedenleri yerinde olmuştur.
Belirtilen sebeplerle, 4857 sayılı Kanun"un 20. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda belirtilen sebeplerle;
1- Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2- İşverence yapılan FESHİN GEÇERSİZLİĞİNE, davacının işine iadesine,
3- 6356 sayılı Yasanın 25/5.fıkrası uyarınca davacının işe başlatılması veya başlatılmaması şartına bağlı olmaksızın tazminat tutarının işçinin 1 yıl 1 aylık ücreti olarak belirlenmesine,
4- Davacının işe iade için işverene süresi içinde başvurması halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar doğmuş bulunan en çok 4 aylık ücret ve diğer haklarının davacıya ödenmesi gerektiğinin belirlenmesine,
5- Karar tarihi itibariyle alınması gerekli 29,20 TL karar ve ilam harcından, peşin alman 25.20 TL harcın mahsubuyla bakiye 4,00 TL karar ve ilam harcının davalıdan alınarak Hazine"ye gelir kaydına,
6- Davacı vekille temsil edildiğinden, karar tarihinde yürürlükte olan A.A.Ü.T."ne göre 1.800,00 TL avukatlık ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
7- Davacı tarafından yapılan 172,20 TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
8- Taraflarca yatırılan gider ve delil avanslarından varsa artan miktarının ilgilisine
iadesine,
9- Peşin alman temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının davalıya yükletilmesine, 25/01/2016 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.