Danıştay 6. Daire 2018/2698 Esas 2020/11756 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/2698
Karar No : 2020/11756

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- …
2- …
3- …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- …. Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. … (Aynı adreste)
2- … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. … (Aynı adreste)
3- … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. … (Aynı adreste)

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Adana ili, Çukurova ilçesi, … mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaza ilişkin imar planının ve verilen yapı ruhsatının iptal edilmesi nedeniyle uğranıldığı iddia edilen 158.338,00.-TL inşaat bedeli,15.616,00.-TL kazı bedeli, 237.080,00.-TL dolgu bedeli olmak üzere toplam 411.034,00.-TL tutarındaki zararın tazmini istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarihli, E: …, K: … sayılı kararda; uyuşmazlığa konu taşınmazın kamulaştırılması kararına istinaden davacılar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığı(TOKİ) arasında konut karşılığı sözleşme yapıldığı, bu sözleşmede yer alan değerleme komisyonu tarafından belirlenen değerin davacılar tarafından da kabul edildiği, bu değerlemenin tespitinde davacıların tazminini istediği bu davaya konu tazminat unsurlarının yer aldığı, ayrıca davalı idareler tarafından yargı kararının uygulanması niteliğinde imar planı değişikliği gerçekleştirildiği, hukuka uygun olarak tesis edilen iş ve işlemlerden davacıların iddia ettikleri zararların doğmasına hukuken olanak bulunmadığı anlaşıldığından tazminat taleplerinin reddi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davanın açıldığı tarihte TOKİ ile herhangi bir anlaşmanın olmadığı, Sulh Hukuk Mahkemesince tespit edilen davaya konu zararın TOKİ tarafından karşılanmadığı, takdir komisyonunca inşaat bedellerinin değerlemeye dahil edilmediği, İdare Mahkemesince bu konuda eksik inceleme yapıldığı, davalı idarelerce hukuka aykırı yapılan imar planları ve verilen yapı ruhsatları nedeniyle söz konusu zararın ortaya çıktığı, davanın reddi yolunda verilen kararın bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.
KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI:
Adana Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından, temyiz istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
Çukurova Belediye Başkanlığı ve Seyhan Belediye Başkanlığı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Adana ili, Çukurova ilçesi, … mahallesi, … ada, … parsel sayılı yeşil alanda kalan taşınmaz 31.08.1995 tarih ve 168 sayılı Adana Büyükşehir Belediyesi'nce kabul edilen 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve … tarih ve … sayılı Seyhan Belediye Meclisi kararı ile kabul edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planı doğrultusunda konut alanı olarak düzenlenmiş, taşınmazın 595 m2'lik kısmı Seyhan Belediyesi'nin … tarih ve … sayılı kararı ile davacılara satılarak tevhid işlemi gerçekleştirilmiş ve dava konusu taşınmaza imar planlarındaki fonksiyonlarına istinaden … tarihli ve … sayılı yapı ruhsatı verilerek davacılar tarafından taşınmaz üzerinde inşaata başlanılmıştır. İnşaata başlanıldıktan kısa bir süre sonra dava konusu taşınmazın kullanımının yeşil alandan konut alanına dönüştürülmesine ilişkin 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planının iptali istemiyle komşu taşınmaz maliki tarafından açılan davada ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile dava konusu imar planlarının iptaline karar verilmiş ve anılan bu karar Danıştay Altıncı Dairesinin 30/09/2013 tarih E:2010/1179, K:2013/5427 sayılı kararı ile onanmıştır. … Asliye Hukuk Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında yapılan yargılamada inşaatın ihtiyati tedbiren durdurulmasına karar verilmiş, anılan bu karara istinaden Seyhan Belediyesinin … tarih ve … sayılı yazısı ile inşaatın durdurulmasına karar verilmiştir. Dava konusu taşınmazın Göl Mahallesi Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamına alınarak 19.03.2013 tarih ve 28592 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bakanlar Kurulu kararı ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından acele kamulaştırmasına karar verilmiş, söz konusu kentsel dönüşüm projesi kapsamında davacılar ile TOKİ arasında anılan taşınmaza karşılık, konut karşılığı sözleşmeler yapılmış, değerleme komisyonunca taşınmaz üzerinde bulunan 3 adet temel ve 3 adet duvar için toplam 30.883,08 TL bedel belirlenmiş ve davacılar tarafından bu bedelin kabul edildiğine ilişkin muvafakat senetleri imzalanmıştır. ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 15.07.2014 tarihinde kesinleşmesi üzerine davacılar tarafından 25.08.2014 tarihinde davalı idarelere zararın giderilmesi istemiyle başvuru yapılmış, yapılan başvuru Adana Büyükşehir Belediyesinin … tarih ve … sayılı yazısı ile Seyhan İlçe Belediyesinin … tarih ve … sayılı yazısı ile, Çukurova Belediyesi tarafından ise zımnen reddedilmesi üzerine bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 125. maddesinin 1. fıkrasında idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu belirtilmiş, son fıkrasında ise, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararları ödemekle yükümlü olduğu, hükmüne yer verilmiştir.
İdare kural olarak yürüttüğü kamu hizmetiyle nedensellik bağı kurulabilen zararları tazminle yükümlü olup; idari eylem ve işlemlerden doğan zararlar idare hukuku kuralları çerçevesinde, hizmet kusuru veya kusursuz sorumluluk ilkeleri gereği tazmin edilir. İdarenin yürütmekle görevli olduğu bir hizmetin kuruluşunda, düzenlenişinde veya işleyişindeki nesnel nitelikli bozukluk, aksaklık veya eksiklik şeklinde tanımlanabilen hizmet kusuru; hizmetin kötü işlemesi, geç işlemesi veya hiç işlememesi hallerinde gerçekleşir ve idarenin tazmin yükümlülüğünün doğmasına yol açar.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Hukuka aykırılığı yargı kararıyla saptanan imar planına dayalı olarak verilen, ancak tesis edildiği tarihte dayanağı imar planına uygun olan … tarih ve … sayılı inşaat ruhsatına güvenilerek davacılar tarafından uyuşmazlığa konu harcamaların yapıldığı anlaşıldığından, hukuka aykırı planı onaylayan ve ruhsatı veren idarenin kusurlu davranışı nedeniyle ortaya çıkan zararı karşılaması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, acele kamulaştırılmasına karar verilen davacılara ait taşınmazın üzerinde bulunan tazminata konu harcama kalemlerinden 3 adet temel ile 3 adet duvar için yapılan ödemeler de dikkate alınarak, mükerrer ödemeye mahal vermeyecek şekilde ortaya çıkan zarar tespit edilmek suretiyle davaya konu uyuşmazlık hakkında yeniden karar verilmesi gerekmektedir.
Bu nedenle, davanın reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi .. . İdari Dava Dairesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 01/12/2020 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.