MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı dava dilekçesinin yetki yönünden reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı yetkisiz ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"ne sunduğu dava dilekçesinde, 2006 yılında davalı kooperatife teslim ettiği fındığın bedeli olan 7.500,00 TL"nin tahsili için başlattığı ilamsız icra takibine davalı tarafından haksız yere itiraz edildiğini ileri sürerek, vaki itirazın iptali ile %40 icra inkâr tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı 28 numaralı ... Fındık Tarım Satış Kooperatifi vekili, davacının kooperatiften 7.500,00 TL alacağı olduğunu, ancak 2006 yılı bilançosuna göre kooperatif zarar ettiği ve ortak olarak davacının da bu zarardan sorumlu olduğunu savunmuştur.
Davalı ... vekili ise, HMK"nın 14. maddesine göre ... Mahkemelerinin yetkisiz olduğunu, davanın ... ya da ... mahkemelerinde görülmesi gerektiğini, müvekkilinin yanlış hasım gösterildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
... 1. Asliye Hukuk Mahkemesince, davalı ..."in merkezinin bulunduğu ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilerek dava dosyasının gönderildiği Mahkemece, Fiskobirlik"in davalı olarak gösterilmediği, 28 nolu ... Fındık Tarım Satış Kooperatifi"nin özel hukuk tüzel kişisi olmadığından HMK"nın 14. maddesindeki yetki kuralının uygulanamayacağı gerekçesiyle, ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin yetkili olduğu gerekçesiyle, dava dilekçesinin yetki yönünden reddine kararı verilmiştir.
Kararı, davacı temyiz etmiştir.
Dava, fındık ürün bedelinin tahsili için başlatılan takibe itirazın iptali istemine ilişkindir.
Dosya kapsamından, davacı tarafından Fiskobirlik aleyhine fındık ürün bedelinin tahsili için ilamsız icra takibinin başlatıldığı, S.S. 28 nolu ... Fındık Tarım Satış Kooperatifi tarafından yasal süresi içerisinde takibin yapıldığı icra takibinin yetkisine ve borca itiraz edilmesi üzerine davacının ..."nü temsilen ... Fiskobirlik Yönetim Kurulu aleyhine işbu itirazın iptali davasını açtığı, ... ile birlikte S.S. 28 nolu ... Fındık Tarım Satış Kooperatifince, davacının 2006 yılında fındık ürününü S.S. 28 nolu ... Fındık Tarım Satış Kooperatifine teslim ettiği kabul edildiği gibi, davacı tarafından sunulan 14.05.2012 tarihli dilekçede alacağının muhatabının S.S. 28 nolu ... Fındık Tarım Satış Kooperatifi olduğunu belirttiği anlaşılmıştır.
Tüm bu açıklamalara göre, icra takibinin ve davanın davalı S.S. 28 nolu ... Fındık Tarım Satış Kooperatifi"ne yöneltildiği, dava dilekçesinde ..."nün davalı olarak gösterilmesinin temsilcide hata olduğunun kabulü gerekir.
Kooperatif ortağı ile kooperatif arasındaki, kooperatifler hukukunu ilgilendiren alacağın tahsili için açılan bu tür davaların, 6100 sayılı HMK"nın 14/2. (HUMK"nın 17.) maddesi gereğince kooperatifin ikametgahı addolunan mahal mahkemesinde görülmesi gerekir. Bu yetki kuralı kamu düzenine ilişkin kesin yetki kuralı olup, davanın her aşamasında ileri sürülebileceği gibi mahkemece re"sen dikkate alınması gerekir. TMK"nın 51. maddesine göre hükmi şahsın ikametgahı, anasözleşmede aksine hüküm bulunmadıkça muamelelerinin yürütüldüğü yerdir. Dosyada bulunan cevabi dilekçelere göre davalı S.S. 28 nolu ... Fındık Tarım Satış Kooperatifi"nin merkezinin, ... olduğu anlaşılmaktadır.
HMK"nın 19/1. maddesi uyarınca yetkinin kesin olduğu davalarda mahkeme, yetkili olup olmadığını dava sonuçlanıncaya kadar re"sen araştırmak zorundadır. Yetkisizlik kararı ile dava dosyası kendisine gönderilen mahkeme, gönderen mahkemenin yetkisizlik kararıyla bağlı olmadığından kamu düzenine ilişkin kesin yetkili olup olmadığını, re"sen incelemek zorundadır.
Bu durumda mahkemece, S.S. 28 nolu ... Fındık Tarım Satış Kooperatifi"nin merkezinin ..."da bulunması nedeniyle karar tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan 6100 sayılı HMK"nın 114/ç ve 115/2. maddeleri uyarınca “ mahkemenin yetkisine ilişkin dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine” karar verilmesi gerekirken, “S.S. 28 nolu ... Fındık Tarım Satış Kooperatifi"nin ayrı tüzel kişilik olduğu yazıldıktan sonra gerekçenin son bölümünde S.S. 28 nolu ... Fındık Tarım Satış Kooperatifi"nin ayrı bir tüzel kişiliği olmadığı, dolayısıyla HMK"nın 14/2. maddesinin bu davalarda kesin yetki kuralı olarak uygulanmasının mümkün olmadığı yolundaki yanılgılı ve çelişkili gerekçeye dayalı olarak ve 1086 sayılı HUMK hükümlerine uygun olacak şekilde "dava dilekçesinin yetki yönünden reddine" karar verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ :Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacının. temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 10.12.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.