17. Hukuk Dairesi 2016/19369 E. , 2017/10554 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... A.Ş (Eski Ünvanı: ... ... A.Ş) vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili dava dilekçesinde; temlik veren davacı banka ile dava dışı ... arasında taşıt kredisi sözleşmesi imzalanarak taşıt kredisi verildiğini, aracın kaydı üzerine rehin şerhi işlendiğini, Rehin şerhi işlenen araçta 17/02/2009 tarihinde hasar meydana geldiğini aracın sigortasını yapan davalı ... şirketinin, araç üzerinde dain mürtehin hakkı bulunan bankanın haberi olmaksızın, ..."e hasar bedeli olarak 14.000,00 TL ödeme yaptığını, aracın pert olması nedeniyle araç üzerindeki dain mürtehin şerhinin kaldırıldığını, bu şekilde bankanın teminatını yitirdiğini, araç için ... bedeli ödendiğinin bankaca daha sonra yapılan incelemeler sonucunda öğrenildiğini, bunun üzerine hasar bedelinin ... şirketinden talep edildiğini, bu hususta noter aracılığı ile ihtarname gönderildiğini, ancak ... şirketi tarafından paranın şahsın banka tarafından bildirilen hesabına yatırıldığının, bunun şahıs tarafından çekilmesinin bankanın kusuru olduğunun bildirildiğini, bankanın hukuki dayanak olmaksızın hiçbir müşterisinin hesabına bloke koyamayacağını, ... şirketinin basiretli davranmadığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla sigortalıya ödenen 14.000,00 TL"nin hasar bedelinin sigortalıya ödendiği tarihten itibaren değişen oranlarda avans faizi ile birlikte davalı ... şirketi tarafından tazminine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesi talep ve dava edilmiştir.
Davalı ... AŞ vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili davalının dava konusu olay nedeniyle izafe edilebilecek bir kusurunun bulunmadığını, davacının dava dilekçesinde müvekkili davalıya karşı bir vakıa öne sürmediğini, belirterek davanın husumet yönünden reddi ile diğer davalının yapmış olduğu ödeme ile borcunu ifa etmiş olduğundan davanın esas yönünden reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı... AŞ (Eski Ünvanı: ...) vekili cevap dilekçesinde özetle, Karayolları Trafik Kanununda ve TTK"nun 1268. Maddesinde öngörülen 2 yıllık zaman aşımı süresinin dolduğunu, davacının araç üzerindeki dain mürtehin şerhi kaldırıldığından, davacının bu davada aktif dava ehliyeti bulunmadığını, dava konusu aracın ... poliçesi ile şirketlerinden sigortalı olduğunu, meydana gelen kaza neticesinde hasar dosyası düzenlendiğini, sigortalının hasar talebinin değerlendirilebilmesi için davacı bankadan ..."in kredi kapama bakiyesinin sorulduğunu, davacı banka tarafından borç bakiyesinin ve hesap numarasının bildirildiğini, yapılan incelemeler sonucunda aracın ağır hasarlı olduğunun anlaşılarak aracın sovtaj değeri olan 8.500,00 TL indirilmek suretiyle 14.000,00 TL tazminat bedeli belirlendiğini, bu miktarın da davacı bankanın yazısında bildirmiş olduğu hesaba yatırıldığını, davalı şirketin bu ödemeyi yapmakta hiçbir kusurunun bulunmadığını, davacının kredi sözleşmesinde imza altına alınan hükümler gereğince şahsın hesabına bloke koyabileceğini, burada bankanın kendi kusuru bulunduğunu, davalı ... şirketinin ... bedelini bankanın bildirmiş olduğu hesaba yatırdığını, buradan davacı bankanın dikkatsiz ve özensiz davrandığını belirterek, davanın zamanaşımı nedeniyle reddine, yetki itirazlarının kabulüne, haksız davanın reddine, davanın husumet - aktif dava ehliyeti yokluğu nedeniyle reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece; davacının ... Ltd. Şti."ne karşı açtığı davanın pasif dava ehliyeti yokluğundan reddine, Davacının davalı ... A.Ş (...)"ye karşı davasının kabulü ile, paranın dava dışı kredi borçlusu hesabına yatırıldığı tarih olan (ödeme tarihi) 15/07/2009 tarihinden itibaren 14.000,00 TL"nin avans faizi ile bu davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalı...A.Ş (Eski Ünvanı: ....) vekili tarafından süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davalı ...A.Ş (Eski Ünvanı: ... ... A.Ş) vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, kasko ... sözleşmesine dayanılarak rehin hakkı sahibi Banka tarafından ... şirketi aleyhine açılan alacak istemine ilişkindir.
Bir şeye malik olan kimse, hukuk düzeninin sınırları içinde, o şey üzerinde dilediği gibi kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkisine sahiptir. (TMK 683. Mad.) Ancak kişiye mülkiyet hakkının sağladığı hak ve yetkiler, mülkiyet hakkı sahibi ve yasalar tarafından sınırlanabilir. 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu"nun da 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu"nun 1456. Maddesi kapsamında bir düzenleme olmaması ayrıca taşınır rehini ile ilgili olarak ... tazminatı üzerinde rehin hakkı sahibinin hakları açısından bir düzenleme olmaması karşısında taşınmaz rehini ile ilgili olarak rehin hakkı sahibinin ... tazminatı üzerinde ki hakları başlığı ile düzenlenmiş olan 879. Maddesi yerleşik ... Kararları ile kıyasen uygulanmıştır. Buna göre rehinli aracın uğramış olduğu zararlar nedeniyle malik tarafından talep edilen ... tazminatlarında TMK 879. maddesine dayanarak rehin hakkı sahibinin muvafakati istenmiştir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu rehin hakkı sahiplerinin ... tazminatı üzerindeki haklarını 1456. Maddede özel olarak düzenleyerek bu konuda ki bir boşluğu gidermiştir. TTK 1456. Maddesinin ilk fıkrasında “Sınırlı ayni hak ile takyit edilmiş bir mal üzerindeki, malike ait menfaat sigortalandığı takdirde, kanunda aksi öngörülmemişse, sınırlı ayni hak sahibinin hakkı ... tazminatı üzerinde de devam eder.” İfadesi ile malik üzerinde rehin hakkı bulunan eşyasını kendi adına ve lehine sigortalatması durumunda rehin hakkı sahibinin, borçlu malikten alacağı rehinli eşyada riziko gerçekleşmesi durumunda ödenecek ... tazminatı üzerinde de devam edecektir. Rehin hakkı sahibine tanınan bu hak yasadan kaynaklanması nedeniyle rehin sözleşmesinde rehin hakkının ... tazminatı üzerinde devam edeceği konusunda özel bir anlaşma yapılmasına gerek bulunmamaktadır. Normal şartlarda rehinli eşya üzerinde rizikonun gerçekleşmesi durumunda ... tazminatı lehine ... yapılan malike ödenmesi gerekirken, eşyanın rehinli olması nedeniyle rehin sahibine ... tazminatı üzerinde özel bir hak tanımıştır. Rehin hakkı sahibine tanınan bu özel hak hangi ... tazminatlarında tanınacağı hususu da 1456. Maddesinde açıkça gösterilmiştir. Mal üzerinde ki malike ait menfaatin sigortalanması sonucuna dayalı tazminatlar üzerinde rehin hakkı sahibinin önceliği bulunmaktadır.
Somut olayda; davalı ... şirketi dava konusu aracın pert olduğunu, kredi kapama bakiyesinin ne kadar olduğu 18.03.2009 tarihinde davacı bankaya yazılı olarak bildirilmiş, davacı banka tarafından da bir gün sonra 19.03.2009 tarihinde verilen cevabi yazıda kaza konusu araç ile ilgili kredi kapama bakiyesi bildirilmiştir.
Davalı ... şirketi poliçe bedelini(tazminatı) dain mürtein davacı bankaya göndermiş, banka tarafından da dava dışı kredi borçlusunun temerrrüde düşmüş 4 taksidi söz konusu meblağdan çekilerek taksit ödemeleri yapılmıştır. Söz konusu taksit ödemelerinin yatan meblağdan çekilerek yapılması davacı bankanın dain mürtein olarak söz konusu meblağın sigortalıya ödenmesine muvafakati olduğunun kabulünü gerektirir. Davacı bankanın dain mürtein olarak muvafakati bulunduğu kabulüne göre rehin hakkı sahibi davacı bankanın yukarıda sözü edilen önceliğinin ortadan kalktığı bu nedenle davanın reddedilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde mükerrer ödemeye sebep olacak şekilde yazılı şekilde hüküm kurulması doğru bulunmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan sebeplerle davalı ... A.Ş (Eski Ünvanı: ... ... A.Ş) vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan sebeplerle davalı ... A.Ş (Eski Ünvanı: ... ... A.Ş) vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... A.Ş (Eski Ünvanı: ... ... A.Ş)"ne geri verilmesine, 15/11/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.