Hukuk Genel Kurulu 2016/827 E. , 2020/95 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
1. Taraflar arasındaki “işçilik alacakları” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Bursa 4. İş Mahkemesince verilen davanın kabulüne ilişkin karar davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 7. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonunda bozulmuş, Mahkemece Özel Daire bozma kararına karşı direnilmiştir.
2. Direnme kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3. Hukuk Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
I. YARGILAMA SÜRECİ
Davacı İstemi:
4. Davacı vekili 07.02.2014 tarihli dava dilekçesinde; müvekkilinin değişen alt işverenler nezdinde emeklilik nedeniyle işten ayrıldığı tarihe kadar davalı ... Bakanlığına bağlı hastanede temizlik işlerinde çalıştığını ancak davalı Bakanlık ile dava dışı alt işverenler arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu ileri sürerek kıdem tazminatı ile yıllık ücretli izin ve ilave tediye ücreti alacağının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabı:
5. Davalı ... (Bakanlık/İdare) vekili 03.03.2014 tarihli cevap dilekçesinde; davacı ile müvekkili İdare arasında imzalanmış herhangi bir iş sözleşmesi söz konusu olmadığından müvekkilinin taraf sıfatının bulunmadığını, alacakların zamanaşımına uğradığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
5.1. İhbar olunan Özel Pozitif Tem. Turz. Serv. Taş. Yemek Teks. İnş. Bilg. Hayv. San. Tic. Ltd. Şti. vekili 29.04.2014; Tüm-Pa Tem. Hizm. Tur. Tic. Ltd. Şti. yetkilisi 13.05.2014 ve Mehmet Selimoğulları İnş. Maden Otom. Nak. Orm. Ürün. Zirai Alet Hayv. Taah. Tah. Yemek San. Tic. Ltd. Şti. vekili 18.06.2014 havale tarihli dilekçelerinde davanın reddi gerektiğini beyan etmişlerdir.
İlk Derece Mahkemesi Kararı:
6. Bursa 4. İş Mahkemesinin 18.07.2014 tarihli ve 2014/116 E., 2014/531 K. sayılı kararı ile; somut ve tutarlı davacı tanıklarının yeminli beyanları ile mevcut delil durumundan, asıl-alt işveren arasında muvazaa olduğu anlaşıldığından, davacının asıl işvereni olan davalı ... Bakanlığının, davacının tüm yasal haklarından sorumlu olduğu, davacının hastanenin asıl işi olan (hasta bakıcı vb. gibi) işler kapsamında çalıştığı kanaatine varıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Özel Daire Bozma Kararı:
7. Bursa 4. İş Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
8. Yargıtay (Kapatılan) 7. Hukuk Dairesince, 03.06.2015 tarihli ve 2014/16787 E., 2015/10919 K. sayılı kararı ile; asıl-alt işveren ilişkisine ve muvazaaya dair genel açıklamalar yapıldıktan sonra, dosya kapsamından mahkemece muvazaa iddiasına yönelik olarak sadece tanık dinlendiği ve başkaca araştırma yapılmadığı, oysa hastane kayıtları ve alt işverenlerle yapılan sözleşmeler üzerinde inceleme yapılarak davacının bu sözleşmeler çerçevesinde çalıştırılıp çalıştırılmadığı, sözleşmede belirtilen işlerin haricinde iş yapıp yapmadığı, çalışmış ise hangi dönem çalıştığı, davalı ile alt işverenler arasında muvazaa bulunup bulunmadığı araştırılmadan, sırf soyut tanık anlatımlarına göre muvazaa olgusunun varlığından bahsetmenin hatalı olduğu, mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin eksik inceleme ile davalı ve alt işverenleri arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğundan bahisle ilave tediye ücretinin kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle karar bozulmuştur.
Direnme Kararı:
9. Bursa 4. İş Mahkemesinin 26.11.2015 tarihli ve 2015/745 E., 2015/660 K. sayılı kararı ile; davalı İdareye karşı emsal nitelikte çok dava olup, Bursa 4. İş Mahkemesinin 2014/952-957 E. sayılı dosyalarında, davacının çalışmış olduğu hastanede müdür yardımcısı olan, iş yerindeki çalışma koşulları ve düzeni konusunda ayrıntılı bilgi sahibi ve davacının amiri konumunda bulunan davalı tanığının beyanlarına aynen yer verildikten sonra, bu tanığın beyanlarının sadece dinlendiği davanın davacısına ilişkin olmayıp, tanığın temizlik personeli olarak işe alınan dava dışı şirket işçilerinden bahsettiğinin açıkça anlaşıldığı, tüm muvazaa kriterlerinin tamamının davalı iş yerindeki alt işverenlik ilişkisi açısından gerçekleştiği, davalı ... Bakanlığından iş alan şirketlerin işveren sıfatı taşımayıp, sadece davalı İdareye işçi temin ettiği, asıl ve tek işverenin davalı Bakanlık olduğu hususlarının tartışmasız bir şekilde ortaya konulduğu gerekçeleriyle direnme kararı verilmiştir.
Direnme Kararının Temyizi:
10. Direnme kararı süresi içinde davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
II. UYUŞMAZLIK
11. Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; davalı ... Bakanlığına bağlı devlet hastanesinde çalışan işçi tarafından asıl işveren-alt işveren ilişkisinin muvazaalı olduğu iddiası ile 6772 sayılı Kanun kapsamında ilave tediye ücreti ödenmesi istemi ile açılan eldeki davada, davalı Bakanlık ile dava dışı şirketler arasındaki asıl işveren-alt işveren ilişkisinin muvazaalı olduğunun ispat edilip edilmediği ve burada varılacak sonuca göre davacının ilave tediye ücretine hak kazanıp kazanmadığı noktalarında toplanmaktadır.
III. ÖN SORUN
12. Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında öncelikle; mahkemenin bozma kararı sonrası davacı vekili tarafından sunulan başka mahkemelerde açılan davalarda dinlenen tanık beyanlarından Bursa 4. İş Mahkemesinin 2014/952 ila 957 Esas sayılı dosyalarında hastane müdür yardımcısı olan tanığın beyanına gerekçesinde yer verip, bu tanığın açıklamalarına da dayanarak direnme adı altında verdiği kararın gerçekte yeni hüküm niteliğinde olup olmadığı ve burada varılacak sonuca göre temyiz incelemesinin Özel Dairece mi yoksa Hukuk Genel Kurulu tarafından mı yapılması gerektiği ön sorun olarak tartışılmıştır.
IV. GEREKÇE
13. Bilindiği üzere, direnme kararının varlığından söz edilebilmesi için mahkemece bozma kararından esinlenilerek yeni herhangi bir delil toplamadan önceki deliller çerçevesinde karar verilmeli; gerekçesini önceki kararına göre genişletebilirse de değiştirmemelidir (6217 sayılı Kanunun 30. maddesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"na eklenen “geçici madde 3” atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 429. maddesi).
14. Somut olayda, mahkemece ilk kararda somut ve tutarlı davacı tanıklarının yeminli beyanları ile mevcut delil durumundan asıl-alt işveren arasında muvazaa olduğu anlaşıldığından, davacının asıl işveren olan davalı ... Bakanlığının, davacının tüm yasal haklarından sorumlu olduğu gerekçeleriyle davanın kabulüne karar vermiş iken, kararın Özel Dairece bozulmasından sonra davacı vekilince ibraz edilen başka mahkemelerde açılan davalarda dinlenen tanık beyanlarından Bursa 4. İş Mahkemesinin 2014/952-957 E. sayılı dosyalarında davalı tanığı olarak dinlenen ve hastane müdür yardımcısı olan tanığın beyanına gerekçede aynen yer verildikten sonra, bu tanığın açıklamalarına da dayanılarak direnme adı altında yeni bir karar verilmiştir.
15. Şu hâlde "direnme" olarak verilen kararın, usul hukuku anlamında gerçek bir direnme kararı olmadığı, bozma konusu ile ilgili bozma kararı sonrası ortaya çıkan yeni delil ve olgulara dayalı olarak oluşturulan yeni hüküm niteliğinde olduğu her türlü duraksamadan uzaktır.
16. Hâl böyle olunca, kurulan bu yeni hükmün temyizen incelenmesi görevi Hukuk Genel Kuruluna değil, Özel Daireye aittir.
17. Bu nedenle yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosya Özel Daireye gönderilmelidir.
V. SONUÇ
Açıklanan nedenlerle;
Davalı ... vekilinin yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 9. HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 06.02.2020 tarihinde oy birliğiyle ve kesin olarak karar verildi.