23. Hukuk Dairesi 2013/4343 E. , 2013/7751 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın davalı ... Konut Yapı Kooperatifi yönünden reddine, diğer davalı yönünden kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı ... Sanayi Ürünleri Pazarlama Ltd. Şti. vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin ... Ürünleri Üretim ve Pazarlama Limited Şirketi"nden sabit fiyat garantili konut sözleşmesi ile bir adet daire satımı konusunda anlaştığını, müvekkili tarafından satış bedelinin bir kısmı peşin geri kalanı senet karşılığı ödeneceği konusunda taahhütte bulunulduğunu, müvekkili tarafından tüm borçların ödendiğini, davalı şirketin faaliyetlerinin daireler bitirilmeden durdurulduğunu, şirket yetkililerinin bu durumdan kimsenin mağdur olmayacağını beyan ettiklerini, davalı kooperatife yapılan başvurudan sonra davalı kooperatif yönetiminin değişmesi sonucu davalı şirketle yapılan herhangi bir protokol olmadığı, ancak 31.12.1997 tarihinde protokolün feshedildiği şeklinde açıklama yapıldığını ileri sürerek, inşaatın bitiminden sonra belirlenecek bir adet dairenin müvekkiline verilmesini, aksi halde fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere bir adet daire bedelinin, 2001 tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini, talep ve dava etmiştir.
Davalı şirket vekili, dava konusu edilen arsa üzerine inşa edilecek meskenlerin yapımının müvekkili şirketçe üstlenildiğini, kooperatifin verdiği yetkiye istinaden kooperatif adına satışların yapıldığını, müvekkili şirket ile konut alımı için anlaşan müşterilerin taahhütlerinin diğer davalı kooperatife aktarıldığını ve isimlerinin bildirildiğini, kooperatif tarafından bildirilen bir kısım isimlerin kooperatife üye kaydedildiğini, daha sonra değişen yönetim sebebiyle davalı kooperatifin yükümlülüklerinden kurtulmak amacıyla işlemler yaptığını ve sonradan bildirilen isimleri üye kaydetmediğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı kooperatif vekili, davacının müvekkili kooperatife üye olmadığını ve herhangi bir ödemesinin bulunmadığını, bu nedenle öncelikle husumetten davanın reddinin gerektiğini, davacının diğer davalı ile yapmış olduğu sözleşmenin müvekkilini bağlamayacağını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davacının davalı ... Limited Şirketi ile 21.07.1999 tarihli sabit fiyat garantili konut satış sözleşmesi yaptığı, bir kısmının peşin bir kısmınında 30 adet vadeli senetlere bağlandığı, taksit tutarlarının 196.371.900 TL olduğu ve bir kısım ödemelerin
yapıldığı hususunda uyuşmazlığın olmadığı, davacının davalı kooperatife üye olmadığı, davacı ile diğer davalı şirket arasında yapılan sözleşmenin tarafı olmayan kooperatiften dairenin rayiç bedelini talep imkanının olmadığı, bu nedenle kooperatif yönünden davanın husumetten reddi gerektiği, davalı ... Limited Şirketi ile davacı arasında bir sözleşme olduğu, davalının bu sözleşmeden doğan edimini sözleşmenin feshedilmesi sebebiyle yerine getirmesinin mümkün olmadığını bildirdiği, davalı ... Limited Şirketinin tahsil ettiği paraları davalı kooperatif hesaplarına intikal ettirdiğine ilişkin dosyaya herhangi bir belge sunmadığı, bu nedenle bu yöndeki savunmalarına itibar edilmediği, daire teslim borcunun yerine getirilmesinin imkansız olması nedeniyle, davacının talep edebileceği tazminat miktarının bilirkişilerce hesaplandığı, buna göre davacının ödemiş olduğu bedelin güncel değerin 37.398,63 TL olduğunun belirlendiği gerekçesiyle, davanın davalı kooperatif yönünden husumetten reddine, davalı ... Limited Şirketi yönünden ise kabulüne, taşınmaz bedeli olarak 37.398,63 TL tazminatın 16.01.2006 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte, davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Karar, davalı ... Sanayi Ürünleri Pazarlama Limited Şirketi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
27.10.2008 tarihli bilirkişi raporu ve dosya kapsamından, davalı olan ... Konut Yapı Kooperatifinin ilk ünvanının S.S ... Toplu Konut Yapı Kooperatifi olduğu, dava konusu 1197 parsel sayılı gayrimenkulün 775 sayılı Yasa gereğince 1995 yılında S.S. ... Toplu Yapı Kooperatifi"ne tahsis edildiği, inşaatın yapımının davalı kooperatif tarafından üstlenildiği, davalı kooperatifle diğer davalı şirket arasında 22.06.1995 tarihinde hizmet sözleşmesi imzalandığı ve davalı kooperatifin 26.06.1996 tarihli genel kurulunda hizmet sözleşmesinin onaylandığı anlaşılmıştır.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporu hüküm kurmaya ve Yargıtay denetimine elverişli değildir. Öncelikle inşaası ... Toplu Konut Yapı Kooperatifi"nce üstlenilen ve davalı şirketçe satışları gerçekleştirilen taşınmazlarla ilgili olarak davalılar arasındaki ilişkinin açıklığa kavuşturulması gerekmektedir. Bilirkişi raporunda, “2002/285 D.İş sayılı tespit dosyasında yapılan inşaatların toplam değerinin 15.011.331.720.000 TL olduğunun tespit edildiği, kooperatifin o tarihlerdeki ortak sayısı ve aidat belirlemelerine göre böyle bir inşaatı yapmasının mümkün olup olmadığının ve inşaatın finansmanının ... Sınai Ürünleri Üretim ve Pazarlama Limited Şirketi"nin yapmış olmasının kanıtlanabilmesi halinde, davacının bu şirkete yapmış olduğu ödemelerin karşılığı şirketin hak edebileceği sebepsiz zenginleşme alacağından alacağını talep etme hakkına sahip olduğu” belirtilmesine rağmen, bu hususlarda da yeterli inceleme ve araştırma yapılmamıştır. Kooperatif ile davalı şirket arasındaki hukuki sorumluluk bağlantısının tereddüte mahal bırakmayacak şekilde ortaya çıkarılması, kooperatifin diğer ortakları arasında davacı ile benzer nitelik taşıyan kişilerin, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 23. maddesindeki esaslar dikkate alınarak, ne gibi bir uygulama yapıldığı hususları da açıklığa kavuşturulmalıdır.
Bu durumda, mahkemece kooperatifiler konusunda uzman bir bilirkişi heyeti seçilip, yukarıda belirtilen hususlarda gözönünde tutulup, açıklamalı, gerekçeli, denetime elverişli rapor alınıp, tüm deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle, varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı, yazılı şekilde hüküm kurulmasında isabet görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı ... Sanayi Ürünleri Pazarlama Limited Şirketi"nin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 05.12.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.