16. Hukuk Dairesi 2015/2000 E. , 2016/8211 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sırasında dava konusu 109 ada 20, 22 ve 54 parsel sayılı sırası ile 5.847.54 metrekare, 5.605.29 metrekare ve 2.854.20 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanılarak tarla vasfı ile davalı ... Tüzel Kişiliği adına tespit edilmiştir. Davacı Hazine, taşınmazların devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğunu öne sürerek dava açmıştır. Mahkemece davanın reddine, dava konusu taşınmazların tespit gibi tapuya tesciline karar verilmiş; hükmün davacı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmesi üzerine ret kararı Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 20.02.2013 tarih, 2012/6173 Esas, 2013/1302 Karar sayılı ilamı ile bozulmuştur. Yargıtay bozma ilamında özetle; "mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm için yetersiz olduğu açıklanarak: yöreyi iyi bilen, elverdiğince yaşlı, yansız, yerel bilirkişiler, tarafların gösterecekleri tanıklar ile uzman ziraatçı bilirkişi, mahkemece re"sen seçilecek, konusunda uzman bir fotoğrafçı hazır olduğu halde taşınmaz başında yeniden, keşif yapılması, dava ve temyize konu taşınmazlar mahkeme heyetiyle birlikte gezilip görülmesi ve gözlenmesi, özellikle taşınmazların fiziksel yapısı, meyil durumu, taşınmazda taş ya da toprak unsurundan hangisinin galip olduğunun duraksamasız belirlenmesi, dava konusu taşınmazların dıştan komşu taşınmazlarla toprak mukayesesi de yapılması, zilyetliğin başlangıcı, süresi ve sürdürülüş biçimi sorulup saptanması, uzman ziraatçı bilirkişiden mahkeme gözlemini aynen yansıtmaya elverişli, ayrıntılı gerekçeli rapor alınması ve bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. 17 ve 18. maddesi hükümleri eşliğinde sonucuna göre bir karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Yargılama sırasında ... ve ..., kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedenine dayanarak ayrı ayrı davaya katılmıştır. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davacı Hazinenin davasının reddine, asli müdahiller ... ve ..."nın davasının kabulüne, dava konusu 109 ada 20 ve 22 parsel sayılı taşınmazların müdahil ... adına tarla vasfıyla, dava konusu 109 ada 54 parsel sayılı taşınmazın müdahil ... adına tarla vasfıyla tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, hükmüne uyulan bozma ilamı uyarınca yapılan yargılama sonucunda, müdahiller ... ve ... lehine zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar için yeterli bulunmamaktadır. Bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına oluşan usuli müktesep hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin tam olarak yerine getirilmesi ve o doğrultuda işlem yapılması zorunlu hale gelir. Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, yapılan keşifte dinlenen tek mahalli bilirkişinin soyut beyanları ile yetinilmiş, dava konusu taşınmazların ne suretle kim tarafından ne şekilde kullanıldığı, kadastro tespit gününe kadar zilyetliğin ne kadar süredir devam ettiği yeterince araştırılmamış, ziraat bilirkişisinden çekişmeli taşınmazların toprak yapısı ile komşu
taşınmazların toprak yapısı mukayese edilmek suretiyle taşınmazların toprak yapısı ve niteliğini belirtir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmamış, taşınmazların niteliği ve zilyetlik hususlarında yapılan araştırmada hava fotoğraflarından yararlanılmadığı gibi tespite aykırı sonuca ulaşıldığı halde tespit bilirkişileri dinlenmeksizin karar verilmiştir. Doğru sonuca varılabilmesi için öncelikle; tespit tarihi olan 2007 yılından geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait dava konusu taşınmazların bulunduğu yere ilişkin üç ayrı evreye ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları getirtilip dosya ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, teknik bilirkişi, 3 kişilik ziraat mühendisleri ile jeodezi ve fotogrametri mühendisinden oluşan bilirkişi kurulu katılımı ile keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından çekişmeli taşınmazların öncesinin ne olduğu, taşınmazların tamamının ya da bir kısmının ilk kez hangi tarihte kullanılmaya başlandığı, kimden kime ne şekilde intikal ettiği, kim ya da kimler tarafından ne şekilde kullanıldığı, önceden var olan zilyetliğin terk edilip edilmediği, zilyetlik terk edilmişse hangi tarihte ve ne sebeple terk edildiği hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanlar arasında çelişki doğduğunda yüzleştirme yapılarak çelişkinin giderilmesine çalışılmalı, tespite aykırı sonuca varılması halinde tespit bilirkişileri tanık sıfatıyla dinlenilmeli, komşu taşınmazlarla mukayeseli mahkeme gözlemi tutanağa geçirilmeli; 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın öncesinin ve hali hazır durumunun ne olduğu, fiilen tarım arazisi niteliğinde olup olmadığı, tarım arazisi ise ne zamandan beri bu nitelikte kullanıldığı, taşınmazın doğal ya da yapay sınırlar ihtiva edip etmediği, taşınmazın tamamının mı yoksa bir kısmının mı taşlık, kayalık olduğu, bir kısmı taşlık kayalıksa hangi bölümlerinin bu nitelikte olduğu, taşınmaz içerisinde insan eliyle toplanmış taş öbeklerinin olup olmadığı, var ise hangi tarihte toplandığı, taşınmazın toprak yapısı, eğimi ve bitki örtüsü komşu taşınmazlarla mukayese edilmek suretiyle değerlendirilerek bilimsel verilerle desteklenmiş, denetime elverişli rapor istenmeli, çekişmeli taşınmazların farklı yön ve açılardan fotoğrafları çektirilerek, dava konusu taşınmazların sınırları işaretlenmeli; teknik bilirkişiden keşfi izlemeye elverişli harita ve rapor düzenlemesi istenmeli, jeodezi ve fotogrametri mühendisi uzman bilirkişiye yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılmalı, temin edilebilen en eski uydu fotoğrafları ile taşınmazın niteliği değerlendirilmeli, çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığı, taşınmazların hangi bölümlerinin tarım alanı olarak kullanıldığının belirlenmesine çalışılmalı ve bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Açıklanan şekilde inceleme ve araştırma yapılmadan, eksik incelemeyle hüküm tesisi isabetsiz olup davacı Hazine temsilcisinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 24.10.2016 gününde oybirliği ile karar verildi.