MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki menfi tespit, istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, davalının müvekkili kooperatifin üyesi iken 12.12.2010 tarihli dilekçe ile üyelikten istifa ettiğini, ödediği aidatların iadesi istemiyle müvekkili hakkında icra takibi başlatıldığını, kooperatif anasözleşmesine göre, çıkışın hesap senesi sonunda en az bir ay önceden haber verilerek yapılması gerektiğinden, çıkma bildiriminin 2011 yılı içinde verildiğinin kabulü gerektiğini, 2011 yılı bilançosu ise genel kurulca henüz kabul edilmediğinden yapılan icra takibinin zamansız olduğunu ileri sürerek, alacağının muaccel olmadığının tespiti ile icra takibinin iptalini, yapılan tahsilatların iadesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının ödeme emrine itiraz etmeyerek muacceliyeti zımnen kabul ettiğini, ayrıca davacının müvekkilinin çıkışını takiben yerine başka bir ortak aldığını, buna göre müvekkilinin alacağını derhal ödemesi gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; davalı tarafça davacı kooperatife gönderilen 12.12.2010 tarihli dilekçe üyelikten çıkma isteminin bildirildiği, kooperatif anasözleşmesinin 13. maddesine göre çıkma talebinin hesap senesi sonundan bir ay önce bildirilmesi gerektiğinden davalının çıkma talebinin süreye uygun olmadığı, ancak isteminin kooperatif tarafından 28.05.2011 tarihli genel kurul toplantısında uygun görüldüğü, böylelikle 2011 yılında kooperatiften ayrılan davalının alacağının 2011 yılı bilançosunun kabul edildiği 06.05.2012 tarihli genel kurul toplantısının bir ay sonrası olan 06.06.2012 tarihinde muaccel olduğu, 2011 yılında kooperatife yeni üye olarak .... alınmış ise de, bu üyenin çıkan üyelerden davalının mı yoksa dava dışı...."in mi yerine alındığının kayıtlarda yer almadığı, daha sonra 02.07.2012 tarihli yönetim kurulu kararında ...nin davalıdan boşalan üyeliğe kaydedilmesiyle, ...."in ..."in yerine üye olarak alındığının anlaşıldığı, bu durumda takip tarihi itibariyle alacağın muaccel hale gelmediği gerekçesiyle, davanın kabulü ile davacı hakkındaki takibin iptaline karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir.
2) Dava, istirdat istemine ilişkindir.
Kooperatif üyeliğinden ayrılan ortak, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 17/1. maddesi ve anasözleşmenin 15 nci maddesi gereğince, ödemiş olduğu aidatın tamamını değil, ayrıldığı yıl sonu bilançosuna göre hesaplanacak olan masraf hissesi düşüldükten sonra bakiyesinin iadesini talep hakkını haiz olup, ayrıldığı yıl sonu bilançosunun genel kurulca kabulü suretiyle kesinleşmesinden itibaren bir ay geçtikten sonra bu hak talep edilebilir. Aynı Kanun"un 17/2. maddesi uyarınca kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşüreceği gerekçesiyle ödemelerin 3 yıla kadar geciktirilmesine ilişkin bir kararın, anılan aynı genel kurulda alınması
ve mahkemece, ödemenin kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürecek nitelikte olduğunun bilirkişi raporu ile yargılama sırasında saptanması halinde, erteleme kararındaki süre geçmeden önce başlatılan icra takibi, alacağın muaccel olmasından önce (erken) başlatılmış olacaktır.
Öte yandan, anasözleşmenin 15/2. maddesinde "Ortaklığı sona erenlerin yerine ortak alınması halinde eski ortağın 21. madde uyarınca ödediği gider taksitleri derhal ödenir." hükmü yer almaktadır. Ayrılan ortağın doğrudan üyelik payı yerine yeni ortak alınması halinde eski ortağın yapmış olduğu ödemelerin derhal kendisine iade edilmesi gerekmektedir. Bu durumda, erteleme kararı alınmış olsa bile davacı bu karardan yararlanmayacaktır. Gerek davalı yerine üye alınması gerekse alınmaması halinde iade edilecek aidatlar bakımından ifa günü belli olup, kooperatifin temerrüde düşürülmesi için ayrıca ihtar gönderilmesine gerek bulunmamaktadır. Davalının istifası ile boşalan payının yeni ortağa tahsisi halinde derhal ödeme gerekir. Üyeliği sona eren diğer üyelerin payları yerine yeni üye alınması halinde davalıya derhal ödeme yapılamaz.
Somut olayda, davalının 12.12.2010 tarihli dilekçesiyle, dava dışı..."in ise, 18.04.2011 tarihinde noter aracılığıyla gönderdiği dilekçeyle kooperatif üyeliğinden istifa ettiği, davalı ile dava dışı..."in istifalarının 28.05.2011 tarihli genel kurulda görüşülerek Kooperatifler Kanunu"nun 12. maddesi uyarınca işlem yapılmasına karar verildiği, 01.06.2011 tarihli yönetim kurulu kararıyla davalı ile dava dışı..."in üyeliklerinin düşürülmesine karar verildiği, davalı ile dava dışı..."in üyelikten çıkarılmasına karar verildikten sonra 23.11.2011 tarihli yönetim kurulu kararı ile dava dışı ..."in boş olan üyeliklerden birine kaydı yapılarak kooperatif üyeliğine kabul edildiği, iş bu dava tarihinden sonra alınan 02.07.2012 tarihli yönetim kurulu kararı ile de, davalıdan boşalan üyeliğe dava dışı...nin üye olarak kaydedildiği anlaşılmıştır.
Hükme esas alınan bilirkişi kurulunca, dava dışı ..."in davalı ya da dava dışı..."den hangisi yerine üye olarak alındığının tespit edilemediği belirtilmiştir. Dosyada bulunan üye kayıt defterinin ilgili kısımlarının fotokopilerinin incelenmesinde, ..."in hangi üye yerine alındığının açıkça yazılmayıp, ayrı bir üyelik numarası oluşturulduğu görülmüştür. Davalının istifa tarihinin..."den önce olması sebebiyle ilk olarak üyeliğe kabul eden ..."in ilk istifa eden davalı yerine alındığının kabulü hayatın olağan akışına ve iyiniyet kurallarına uygun düşer. Davacı kooperatifçe davalı yerine Kemal Şenlikçi"nin üye olarak kaydedildiği belirtilerek bu yönde alınan yönetim kurulu kararı ibraz edilmiş ise de, bu kararın dava tarihinden sonra, davanın kabulünü sağlamak amacıyla ibraz edilen bir delil olduğu izlenimi doğmakta olup, bu kararın iyiniyet kurallarına uygun olmadığının kabulü gerekir.
Bu durumda mahkemece, davalının istifasında sonra kooperatife ortak olarak alınan ..."in davalının ortaklık payı yerine üye olarak alınmış olduğunun kabulü ile 06.01.2012 olan takip tarihi itibariyle davalı alacağının muaccel olduğu gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçeyle, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, 04.12.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.