18. Hukuk Dairesi Esas No: 2014/19058 Karar No: 2014/18725 Karar Tarihi: 22.12.2014
Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 2014/19058 Esas 2014/18725 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Bir dava dosyasında, Kamulaştırma Yasası'nın hükümleri uyarınca kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmaz malın idare adına tescili istenilmiştir. Mahkeme tarafından yapılan incelemeler sonucunda, bilirkişi kurulu raporu yeterli bulunmamıştır. Kamulaştırılan taşınmazın vasfı (arsa veya arazi) belirlenerek, özel amacı olmayan emsal satışlara göre değeri tespit edilmelidir. Dosyada yer alan bilgiye göre, taşınmazın tamamının arsa niteliğinde kabul edilmesi doğru değildir. Bakanlar Kurulu'nun kararına göre, belediye ve mücavir alan sınırları içinde arsa niteliğinde kabul edilebilmesi için taşınmazın uygulamalı imar planı ile iskan sahası olarak ayrılmış yerlerde bulunması gerekmektedir. İmar planında yer almayan bir taşınmazın arsa sayılabilmesi için ise, belediye hizmetlerinden faydalanması ve meskûn yerler arasında yer alması gerekmektedir. Taşınmazın 1/1000 ölçekli planda bulunmayan kısmının arsa niteliğinde olup olmadığı yeterince tespit edilmeden tamamının arsa olarak kabul edilmesi doğru değildir. Kararın dayandığı kanun maddeleri Kamulaştırma Yasası'nın 11. maddesi, Bakanlar Kurulu'nun 28.02.1983 gün ve 1983/6122 sayılı kararı, ve Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu'nun 17.04.1998 gün ve 1996/3-1998/1 sayılı kararıdır.
18. Hukuk Dairesi 2014/19058 E. , 2014/18725 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa 6. Asliye Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 15/04/2013 NUMARASI : 2012/41-2013/210
Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmaz malın idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme sonucu alınan bilirkişi kurulu raporu hükme yeterli değildir. Şöyle ki; Kamulaştırma Yasasının 11. maddesi uyarınca; bedel tespiti davalarında öncelikle kamulaştırılan taşınmazın değerlendirme tarihindeki vasfının (arsa veya arazi) belirlenmesi arsa vasfında ise değerlendirme tarihinden önce özel amacı olmayan emsal satışlara göre, arazi vasfında ise değerlendirme tarihindeki mevki ve şartlar dikkate alınarak olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net geliri esas alınmak suretiyle değerinin belirlenmesi gerekir. Dosya içerisindeki belediye başkanlığının 14.01.2011 tarihli yazısında ve geri çevirme kararı üzerine dosyaya getirtilen 03.04.2014 tarihli yazısında, dava konusu taşınmazın bir kısmının 1/1000 ölçekli uygulama imar planında yolda, bir kısmının da 1/5000 ölçekli nazım imar planında tarımsal niteliği korunacak alanda kaldığı bildirilmiş ise de, 1/1000 ölçekli plan dışında belediye veya mücavir alan sınırlarında olup olmadığı, taşınmazın çevresinin meskûn olup olmadığı ile belediye hizmetlerinden yararlanıp yararlanmadığı konularında bilgiye yer verilmemiş, mahkemece belediyenin yeterli bilgiyi içermeyen yazısı ve bilirkişi kurulunun soyut beyanları esas alınarak taşınmazın tamamı arsa niteliğinde kabul edilmiştir. Oysa ki; Bakanlar Kurulunun Yargıtay"ca kısmen benimsenen 28.02.1983 gün ve 1983/6122 sayılı kararı uyarınca, belediye ve mücavir alan sınırları içinde kalan bir taşınmazın arsa niteliğinde kabulü için, uygulamalı (genelde 1/1000 ölçekli) imar planı ile iskan sahası olarak ayrılmış yerlerde bulunması esastır. Aynı karara göre, imar planında yer almayan bir taşınmazın arsa sayılabilmesi için ise, belediye veya mücavir alan sınırları içinde olmakla beraber belediye hizmetlerinden (belediyece meskûn olduğu için veya meskûn hale getirileceği için sunulan yol, su, elektrik, ulaşım, çöp toplama, kanalizasyon, aydınlatma vs.) yararlanan ve meskûn yerler arasında yer alması gerekir. Taşınmaz belediye nazım imar (1/5000 ve daha büyük ölçekli) planı içinde ise, Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu"nun 17.04.1998 gün ve 1996/3-1998/1 sayılı kararı uyarınca, bu plan kapsamına alındığı tarih ve plandaki konumu, altyapı hizmetlerinden yararlanma ve ulaşım olanakları, belediye merkezine uzaklığı, kullanım biçimi itibariyle iskan amacına yönelik yapılaşma olasılıkları da değerlendirilmek üzere araştırılmalıdır. Bu hususlar belediye başkanlığından ve diğer ilgili mercilerden sorulup alınacak cevap yazılarına göre taşınmazın 1/1000"lik plan dışında kalan kısmının arsa niteliğinde olup olmadığı yeterince tespit edilmeden tamamını arsa olarak değerlendiren rapora göre hüküm kurulması doğru görülmemiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 22.12.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.