10. Hukuk Dairesi 2020/4879 E. , 2021/4829 K.
"İçtihat Metni"Bölge AdliyeMahkemesi : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi : Bakırköy 3. İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı, davalı ve fer’i müdahil Kurum vekillerince istinaf yoluna başvurulması üzerine, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince esastan redde dair karar verilmiştir.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince verilen kararın davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı sitede 01/01/2008-14/09/2014 tarihleri arasında hem bekçilik hemde temizlik işlerinde çalıştığını, davacının çalışmalarının davalı işyeri tarafından davalı Kuruma bildirilmediğini belirterek davacının 01/01/2008-14/09/2014 tarihleri arasında davalı sitedeki hizmetlerinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II- CEVAP
Feri Müdahil SGK vekili cevap dilekçesinde, açılan davanın haksız ve yasal dayanaktan yoksun olduğunu, bizatihi işe giriş bildirgesinin varlığının çalışmanın ispatı olamayacağını, fiili çalışmanın ispat edilmesi gerektiğini beyanla açılan davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... Sitesi Yönetimi vekili duruşmadaki beyanında, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III- MAHKEME KARARI
A- İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece davanın kabulü ile davacının davalı yönetime ait işyerinde 01/01/2008-30/06/2008 tarihleri arasında 180 gün, günlük 20,28 TL ücretle, 01/07/2008-31/12/2008 tarihleri arasında 180 gün, günlük 21,29 TL ücretle, 01/01/2009-30/06/2009 tarihleri arasında 180 gün, günlük 22,20 -TL.ücretle, 01/07/2009-31/12/2009 tarihleri arasında 180 gün, günlük 23,10 -TL.ücretle, 01/01/2010-30/06/2010 tarihleri arasında 180 gün, günlük 24,30 -TL.ücretle, 01/07/2010-31/12/2010 tarihleri arasında 180 gün, günlük 25,35 -TL.ücretle, 01/01/2011-30/06/2011 tarihleri arasında 180 gün, günlük 26,55 -TL.ücretle, 01/07/2011-31/12/2011 tarihleri arasında 180 gün, günlük 27,90-TL.ücretle, 01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arasında 180 gün, günlük 29,55 -TL.ücretle, 01/07/2012-31/12/2012 tarihleri arasında 180 gün, günlük 31,35 -TL.ücretle, 01/01/2013-30/06/2013 tarihleri arasında 180 gün, günlük 32,62 -TL.ücretle, 01/07/2013-31/12/2013 tarihleri arasında 180 gün, günlük 34,05 -TL.ücretle, 01/01/2014-30/06/2014 tarihleri arasında 180 gün, günlük 35,70 -TL.ücretle, 01/07/2014-14/09/2014 tarihleri arasında 74 gün, günlük 37,80 -TL.ücretle 506 ve 5510 sayılı Yasa kapsamında davalı işyerinde hizmet akdi ile çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bağcılar İlçe Emniyet Müdürlüğü"nün 24.07.2015 tarihli cevabı yazısında bildirilen araştırma tutanağında, davalı sitenin eski yöneticisi Osman Sözeri"nin davalı sitenin 09.10.2005 tarihinde faaliyete geçtiğini, 28.05.2009 tarihinde site yöneticisi olduğunu, 6 ay yöneticilik yaptığını, davacının 6 ay boyunca gündelikçi olarak çalıştırıldığını, 28.11.2009 tarihinde site yöneticiliğini bıraktığını beyan etmiş olduğu gerekçeleri ile davalı vekili ile fer-i müdahil SGK vekilinin istinaf istemlerinin reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalı vekili, davacının 01,01,2008 den itibaren kesintisiz çalıştığını ispat edecek hiçbir inandırıcı delil olamdığından bahisle, kanıtlanmayan davanın reddi gerektiğini belirtmiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanun’un m. 86/9. maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.”
Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Tanık beyanları değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren, işçi ve işyeriyle ilişkileri düşünülmeli ve tanıklar buna göre dinlenilmeli, re’sen araştırma kapsamında sadece taraf tanıkları ile yetinilmeyip mümkün oldukça komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar da dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde belirlenmelidir.
Somut olayda, davalı işveren site yönetiminden dava konusu döneme ilişkin site karar defteri, gelir -gider defterlerinin celp edilerek, davacı adına işe başlaması adına herhangi bir karar alınıp alınmadığı, lehe ücret ödemesi olup olmadığı irdelenmelidir. Öte yandan komşu işyerleri, sitede görev yapmakta olan çalışanlar var ise bu kişiler zabıta marifetiyle tespit edilerek re’sen beyanlarına başvurulmalıdır. Keza aynı şekilde dava konusu dönemi bilebilecek dönemde sitede yaşayan kat maliklerinin beyanları alınarak, tüm deliller irdelenerek varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
O halde, davalı ... Yönetiminin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince verilen istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ: İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak, ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 07/04/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.