Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2006/9569 Esas 2006/16884 Karar Sayılı İlamı

Davacı  davalı işveren nezdinde 24.5.1993-28.2.2002 tarihleri arası çalıştığının tesbitine   karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin   kabulüne karar vermiştir.
Hükmün  davalı  Kurum  vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan  ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Uyuşmazlık, davalı işverene ait gemilerde gemi adamı olarak çalışan davacının denizde geçen çalışma sürelerinin itibari hizmet süresi olarak sigortalılık süresine eklenmesine ilişkindir.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 3395 sayılı Yasa ile değişik Ek.5.maddesinin III.bendidir. Bu maddeye göre "gemi adamlarının denizde geçen sürelerine her tam yıl için 90 gün sigortalılık süresi ekleneceği belirtilmiştir. Bu durumda itibarı hizmetten yararlanmak için birinci şart sigortalının gemi adamı, ateşçi, kömürcü ve dalgıç olması, ikinci şart ise hizmetlerin denizde geçmesi gerekmektedir. Denizde çalışmak sefer halindeki gemide olabileceği gibi limanda bekleyen gemide de olabilir(Örneğin bakım ve onarım gibi) Yasa koyucunun denizde çalışanların her türlü tehlikeye açık denizde geçen çalışma süreleri açısından bu haktan yararlanmalarını amaçlamıştır. Bu nedenle gemi adamı olan davacının gemide fiilen çalıştığının hiç bir duraksamaya neden olmayacak şekilde tesbiti gerekir.
Somut olayda mahkemece davacıya ilişkin olarak İstanbul Liman Başkanlığının düzenlediği "Gemi Adamı Cetveli" yazısıyla getirilerek alınan rapor doğrultusunda karar verilmiştir. Oysa sefer cetvelinde sadece davacının sefere çıkış tarihleri bildirilmiş davacının geminin seferde veya limanda bulunduğu sırada ne kadar süreyle gemide görev yaptığı veya fiili olarak çalıştığı belirlenmemiştir. Global bir şekilde tüm sürelerin itibari hizmetten sayılmasına karar verilmesi yasanın amaç ve içeriğine uygun bulunmamaktadır.
Mahkemece yapılacak iş; davacının ister sefer halinde ister limanda beklemede olan gemide gemi adamı olarak fiilen çalışma sürelerini tesbit etmek bu bağlamda gemi seyrü sefer defterini celbetmek tarafların gösterdikleri toplanıp hep birlikte değerlendirildikten sonra davacının davalı işveren nezdindeki çalışmalarından dolayı itibari hizmet süresini saptamak gerekirken eksik inceleme ile sonuca gidilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir. Dairemizin giderek Yargıtayın yerleşmiş içtihatları da bu yöndedir. (21 Hukuk Dairesi 30.12.1999 gün ve 1999/8926-9650, 3.7.2006 gün ve 2006/1314-7215, Hukuk Genel Kurulunun 7.2.2001 günlü 2000/21-21esas, 2001/52 karar. olduğu gibi) 
O halde davalı kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 26.12.2006  gününde oybirliğiyle karar verildi.