Bölge Adliye Mahkemesi : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi : Bakırköy 3. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı, davalılar ... ve ... vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince esastan reddine karar verilmiştir.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalılar ... ve ... vekilince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalılara ait olan ... plakalı taksi işyerinde 01/10/1995-25/07/2009 tarihleri arasında çalıştığını iddia ederek söz konusu tarihler arasında hizmetlerinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II- CEVAP
Davalı Kurum vekili, davalının kanun kapsamında olup olmadığının araştırılması, hizmet dışı sigortasız çalışmanın resmi, yazılı ve sağlıklı deliller ile kanıtlanması, çalışmanın devamlılık arzedip etmediğinin araştırılması, asgari ücretten daha yüksek bir ücretle çalıştığı iddiasında ise bunun yazılı delil ile kanıtlanması gerektiğini beyanla davanın reddini savunmuştur.
Davalılar ... ve ... vekili, öncelikle davacıya sigorta primlerini ödemesi için para verildiğini, davacının yaptığı işin kesintisiz olmadığını, başlangıcının 1995 yılı olmadığını, davacının 2005 yılından itibaren kesintili çalıştığını, Bakırköy 10. İş mahkemesinin 2009/625 Esas sayılı dosyasının yeterli delil teşkil etmeyeceğini belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III- MAHKEME KARARI
A- İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesince, davanın kabulüne karar verildiği görülmüştür.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesi tarafından yeterli inceleme ve araştırma sonucu hüküm kurulduğu, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu belirtilerek, davalılar ... ve ... vekilinin istinaf başvurusunun oy birliği ile esastan reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalılar İbrahim ve ... vekili; kanıtlanmayan davanın reddi yerine yazılı şekilde kabulüne karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırıdır.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanun’un m. 86/9. maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.”
Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Tanık beyanları değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren, işçi ve işyeriyle ilişkileri düşünülmeli ve tanıklar buna göre dinlenilmeli, re’sen araştırma kapsamında sadece taraf tanıkları ile yetinilmeyip mümkün oldukça komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar da dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde belirlenmelidir.
Somut olayda, öncelikle davacıya talebi açıklattırılarak, takside tek başına mı dönüşümlü olarak mı çalıştığı; gece ve gündüz olmak üzere dönüşümlü çalışmanın varlığı halinde ise hangi tarihte hangi şoförle çalıştığı belirlenmelidir. Bu kapsamda belirlenen diğer şoförlerin ise talep konusu dönem yönünden beyanlarına başvurulmalı; beyanlar arasında çelişki var ise giderilmelidir.
Öte yandan, dosya kapsamında yer alan trafik cezalarının dışında 1995 – 2000 yılları arasında da ilgili plakaya trafik cezalarının kesilip kesilmediği ve kimin adına kesildiği irdelenerek varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
O halde, davalı ... ve ... vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince verilen istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ: İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak, ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılar ... ve ..."e iadesine, dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 07.04.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.