16. Hukuk Dairesi 2020/8856 E. , 2021/446 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sırasında, ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan 24 ada 62 parsel sayılı 6.064,00 metrekare, 32 ada 68 parsel sayılı 1.094,00 metrekare, 32 ada 70 parsel sayılı 5.140,00 metrekare, 32 ada 89 parsel sayılı 345,00 metrekare, 32 ada 90 parsel sayılı 380,00 metrekare ve 39 ada 127 parsel sayılı 6.700,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar, Asliye Hukuk Mahkemesinde dava konusu olduklarından söz edilerek, malik haneleri açık bırakılmak suretiyle tespit edilmişlerdir. Davacılar ... ve ... tarafından, davalılar Hazine, ... ve ... aleyhine Sulh Hukuk Mahkemesi"nde açılıp, görevsizlik kararı ile Asliye Hukuk Mahkemesi"ne devredilen tapu iptali ve adına tescili istemine ilişkin dava, çekişmeli parseller hakkında tutanak düzenlenmiş olması nedeniyle Kadastro Mahkemesine aktarılmıştır. Kadastro Mahkemesinde çekişmeli parsel tutanakları ile dava dosyası birleştirilerek yapılan yargılama sonunda davacıların davasının reddine, 32 ada 68, 32 ada 70, 24 ada 62 ve 39 ada 127 parsel sayılı taşınmazların tamamı ayrı ayrı 140 pay kabul edilerek, payları oranında ... ve müşterekleri adına tapuya kayıt ve tesciline, 32 ada 68 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki iki katlı kargir evin ... mirasçıları ve ..."a ait olduğunun tapu kaydının beyanlar hanesine işlenmesine; 32 ada 89 ve 32 ada 90 parsel sayılı taşınmazların tamamı ayrı ayrı 12 pay kabul edilerek, payları oranında ... ve müşterekleri adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, dava konusu taşınmazların tespitine esas tapu kayıtlarının taşınmazları kapsadığı kabul edilerek, tapu kaydındaki intikaller gözetilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermek için yeterli bulunmamaktadır. Aktarılan davanın kapsamı kesin olarak belirlenmemiş, dayanak tapu kayıtları tüm intikalleri ile eksiksiz olarak getirtilmemiş, dava konusu taşınmazlara komşu olan tüm parsellerin tutanak ve dayanak kayıtları getirtilerek dava konusu taşınmazları ne olarak okudukları üzerinde durulmamış ve bu kayıtlardan tapu uygulamasında yararlanılmamış, tapu kayıt uygulamasını denetlemeye elverişli olmayan, yetersiz bilirkişi raporları ile yetinilmiş, taşınmazlar üzerinde kimin, ne zamandan beri, hangi hukuki nedene dayalı olarak zilyet olduğu kesin olarak belirlenmemiş, kişilerin aynı kadastro alanı içerisinde zilyetlik yoluyla edinebileceği taşınmaz miktarı üzerinde durulmamış, tek kişilik ve hüküm kurmaya elverişli olmayan zirai rapora dayanılarak hüküm kurulması cihetine gidilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca varılabilmesi için Mahkemece, öncelikle tespite ve hükme esas tapu kayıtları tesislerinden itibaren tüm intikallerini gösterir şekilde getirtilerek dosyasına konulmalı, dava konusu taşınmazlara tüm komşu taşınmazların kadastro tespit tutanakları ile dayanak belgeleri eksiksiz olarak getirtilmeli, taşınmazlara ait en eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilerek taşınmazların bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle, buradan elde edilen verilere göre aktarılan dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden celp edilerek dosya ikmal edilmeli, bundan sonra mahallinde, yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile fen bilirkişisi, 3 kişilik ziraatçi bilirkişi kurulu ve jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılarak, aktarılan davanın kapsamı belirlenmeli, dayanak tapu kayıtları yöntemince mahalline uygulanarak çekişmeli taşınmazları kapsayıp kapsamadıkları tespit edilmeye çalışılmalı, bu bağlamda, tapu kayıtlarında yazılı sınırlar yerel bilirkişilere tek tek okunarak bu sınırların zemin üzerinde gösterilmesi istenilmeli, yerel bilirkişilerin gösteremediği sınırların tespiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı, bilirkişi ve tanıkların kayıt uygulamasına ilişkin sözleri komşu parsellerin tespit tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, bilirkişi ve tanıklarca gösterilen sınırlar fen bilirkişisi tarafından kroki üzerinde işaretlenmeli, yapılacak inceleme sırasında tapu kayıtlarının varsa revizyon gördüğü tüm taşınmazlar dikkate alınmalı; dayanak tapu kayıtlarının taşınmazları tamamen yada kısmen kapsamadığının anlaşılması halinde zilyetlik araştırması yapılmalı ve bu kapsamda yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmazların önceki ve şimdiki niteliğinin ne olduğu, kimden kime ne zaman ve ne şekilde intikal ettiği, zilyetliğin ne zaman başladığı, kim tarafından, ne zamandan beri hangi tasarruflarla zilyetliğin sürdürüldüğü, öncesi itibariyle imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise ne şekilde imar-ihya edildiği ve imar-ihya çalışmalarının ne zaman tamamlandığı, taşınmazın sınırlarında zaman içerisinde değişme ve genişleme olup olmadığı hususlarında maddi olaylara dayalı bilgi alınmalı, beyanları komşu parsellerin tespit tutanakları ve dayanağı kayıtlar ile denetlenmeli, beyanlar arasında çelişki oluştuğu takdirde yöntemine uygun şekilde çelişkiler giderilmeye çalışılmalı; üç kişilik ziraat mühendisleri bilirkişi kuruluna, komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde çekişmeli taşınmazların kullanım biçimini, zilyetlik süresini, toprak yapısını, eğimini ve bitki desenini açıklayıp tarımsal niteliğini belirten, üzerlerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmazların imar-ihya gerektiren yerlerden olması halinde imar-ihyaya konu olmaya başladıkları ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi içerir, önceki ziraat bilirkişi raporunu irdeler mahiyette, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan, taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş, ayrıntılı ve gerekçeli rapor düzenlettirilmeli; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisinden hava ve uydu fotoğrafları üzerinde stereoskopik inceleme yaptırılmak suretiyle, dava konusu taşınmazların sınırını ve niteliğini, imar-ihyaları tamamlanmış ise tamamlandığı tarihi ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde, çelişkileri giderir rapor alınmalı, dava konusu taşınmazların konumunu hava ve uydu fotoğrafları üzerinde göstermesi istenmeli; fen bilirkişisinden, keşfi ve kayıt uygulamasını takibe ve denetlemeye imkan verir krokili rapor düzenlemesi istenilmeli; çekişmeli taşınmazlara zilyet olduğu belirlenen kişiler adına aynı çalışma alanı içerisinde kadastro sırasında belgesiz zilyetlik nedeniyle tespit edilen taşınmaz bulunup bulunmadığı Adliye Yazı İşleri Müdürlüğü, Kadastro ve Tapu Müdürlüklerinden (senetsiz defteri) sorularak varsa bu taşınmazlara ait kadastro tutanaklarının kesinleşip kesinleşmediklerini gösterir şekilde onaylı örnekleri getirtilmeli ve bundan sonra da toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözardı edilerek eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, davalı Hazine temsilcisinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 28.01.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.