Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2006/17487 Esas 2006/15810 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi     :  Muğla 1. İş Mahkemesi
Tarih               : 13.10.2005
No                   : 349-465  
                       
Davacı,14.04.1993-01.01.2003 tarihleri arası tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine   karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin  kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı  vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan  ve Tetkik Hakimi  tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Davacı  14.4.1993-1.1.2003  tarihleri arasında SSK’lı dönemlerin dışında  2926 sayılı Yasaya tabi tarım Bağ-Kur  sigortalısı  olduğunun  tesbitini istemiştir.
Mahkemece davacının 6.7.1993-1.1.2003  tarihleri arasında tarım Bağ-Kur  sigortalısı olduğunun  tesbitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan  Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 50 yaşını dolduran kadınlarla, 55 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. Bağ-Kur’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık  ve  Nüfus  İdareleri  kayıtları  ile  diğer  kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan pancar ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının  esas alınacağı  bildirilmiştir.  Bu kayıtların  tarımda  kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi  olduğu ortadadır.
Yapılan incelemede davacının verdiği 31.3.1986 tarihli bildirge üzerine 1.1.1986 tarihi itibariyle tarım Bağ-Kur  sigortalısı olarak kayıt ve tescil edildiği  davacının Ziraat Odası  kaydının  araştırılmadığı, Tarım Kredi Kooperatif kaydının olmadığı, zirai arazisinin bulunduğu, davacının sattığı ürün bedelinden herhangi bir kesintisinin bulunmadığı,   davacının 15.4.1993-5.7.1993 tarihleri arasında 46 gün SSK’lı çalışmasının bulunduğu bu durumun davalı Kurumca  öğrenilmesi üzerine sigortalılığın 14.4.1993 tarihi itibariyle terkin edildiği, tescil tarihinden itibaren herhangi bir prim ödenmesinin bulunmadığı  görülmektedir.
Mahkemece davacının herhangi bir Bağ-Kur prim kesintisinin bulunmamasına rağmen  6.7.1993-1.1.2003 tarihleri arasındaki dönem yönünden verilen tespit kararı yerinde değildir.                               
Yapılacak iş davacıya ihtilaf konusu dönemde ürün satışı yaptığı kişi,kurum ve kuruluşları açıklattırmak bu kişi,kurum ve kuruluşlardan ürün bedelinden prim kesintisi yapılıp yapılmadığını sormak,yapılmış ise belgelerini getirtmek,  davacının ziraat  odası ile başkaca ziraat amaçlı  kooperatif kaydının bulunup bulunmadığını araştırmak  ve tüm deliller bir arada değerlendirilerek sonuca gitmektir. 
Mahkemece bu maddi ve hukuki  olgular  gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması  usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.   
O halde, davalı kurumun  bu yönleri amaçlayan  temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 19.12.2006  gününde oybirliğiyle karar verildi.