23. Hukuk Dairesi 2013/5632 E. , 2013/7281 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacı yanca açılan iflas davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı mahkemenin görevsizliği nedeniyle davanın usulden reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde talep eden-davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin mal varlığının borçlarını ödemeye yetmediğini, borca batık olduğunu ileri sürerek, İİK 178/1. madde hükmü uyarınca (doğrudan) iflasını talep etmiştir.
Asliye Hukuk Mahkemesi"nin görevsizlik kararı ile dosyanın gönderildiği mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, 6102 sayılı TTK"nın yürürlüğe girmesinden sonra açılan ve bu kanunda düzenlenen hususlardan işbu davanın ticari dava olduğu ve HMK"nın 383. maddesinde öngörülen aksine düzenleme getiren TTK"nın 5. maddesinin özel nitelikte birer usul hükmü niteliğinde olduğu dikkate alındığında davaya Ticaret Mahkemesi"nce bakılması gerektiği, Bartın ilinde ayrı bir Ticaret Mahkemesi bulunmadığından davaya Asliye Hukuk Mahkemesi"nce bakılması gerektiği gerekçesiyle, mahkemenin görevsizliği nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-İİK"nun 154/son maddesi uyarınca, iflas davası mutlaka borçlunun muamele merkezinin bulunduğu yer Ticaret Mahkemesi"nde açılır. Mahkemece, görevli mahkemenin bu madde hükmü uyarınca Ticaret Mahkemesi olduğunun gözetilmesi gerekirken, TTK"nın değişik 5. maddesi uyarınca görevli mahkemenin tespiti doğru olmamıştır. Kaldı ki, dava, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu"nun 6335 sayılı Kanun"un 2. maddesi ile değişik 5. madde hükmünün yürürlüğe girmesinden önce açılmış olup, mahkemece gerekçeli kararda anılan kanunun yürürlük tarihinin 01.07.2012 olduğu doğru olarak belirtilmiş olmasına rağmen, davanın bu tarihten sonra açıldığı yönündeki kabulü de çelişkili olmuştur.
Borçlu, kendi iflasına karar verilmesini ticaret mahkemesinden ister. Burada da yetkili ticaret mahkemesi, borçlunun muamele merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret mahkemesidir (m.154). Borçlu, kendi iflasını (ticaret mahkemesinden) bir dilekçe ile ister. Borçlu, iflas talebi dilekçesine, bütün aktif ve pasifi ile alacaklılarının isim ve adreslerini gösteren mal beyanını eklemek zorundadır (m.178/I c.2). Bu belge (mal beyanı) ticaret mahkemesine ibraz edilmedikçe, iflasa karar verilemez (m.178,I c.3).
Borçlunun (kendi) iflas talebini alan ticaret mahkemesi, hemen (ilk önce), borçlunun iflas talebinin (yani, borçlunun kendi iflasını istediğini) ilan eder (m.178,II c,m1, m.166,II).
Borçlunun alacaklıları, iflas talebinin ilanından itibaren onbeş gün içinde, ticaret mahkemesindeki iflas dosyasına (asli) müdahale ve itiraz ederek, borçlunun iflas talebini, hakkındaki takipleri ertelemek ve borçlarını ödemeyi geciktirmek için yaptığını ileri sürerek, ticaret mahkemesinden borçlunun iflas talebinin reddini isteyebilirler (m. 178,II c.2).
Alacaklılardan biri veya bir kaçı, onbeş gün içinde iflas dosyasına müdahale ile iflas talebine itiraz ederse, ticaret mahkemesinin, duruşma açarak, itiraz eden alacaklıları duruşmaya davet etmesi ve gelen alacaklıları duruşmada dinlemesi gerekir.
Borçlunun kendi iflasını istemesi (İİK m.178), başlangıçta bir çekişmesiz yargı işidir (HMK m.382/2-f/2). Ancak, borçlunun iflas talebinin ilanından (İİK m.178, II) itibaren 15 gün içinde, bir (veya birden fazla) alacaklı borçlunun iflas talebine itiraz ederse, borçlunun kendi iflasını istemesi, çekişmesiz yargıdan çıkıp, çekişmeli yargıya girer.
Ticaret mahkemesi, iflas talebinin ilanından itibaren onbeş gün içinde iflas doyasına müdahale ile iflas talebine itiraz eden alacaklıları duruşmada dinledikten sonra, borçlunun, iflas talebini, hakkındaki takipleri ertelemek ve borçlarını ödemeyi geciktirmek için yaptığı kanısına varırsa, borçlunun (kendi) iflas talebinin reddine karar verir.
Ticaret mahkemesi, onbeş gün içinde iflas dosyasına müdahale ile iflas talebine itiraz eden alacaklıların itirazlarını reddeder veya onbeş gün içinde hiçbir alacaklı iflas dosyasına müdahale ve itiraz etmemiş ise ve borçlu aciz halinde bulunduğunu (b.178,I) veya m.178,III"deki halin mevcut olduğunu ispat ederse, borçlunun iflasına karar verir. Bu durumda, mahkemece, bu davanın çekişmesiz yargıya ilişkin olduğuna yönelik tespiti, bu açıklamalar çerçevesinde sonucu itibariyle doğru olmuştur.
Bu durumda, mahkemece, İİK"nın 154/son maddesi uyarınca, davanın Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla Asliye Hukuk Mahkemesi"nde açılması gerektiği sonucuna varılarak HMK"nın 114/1-c madde hükmü uyarınca göreve ilişkin dava şartı yokluğu nedeniyle davanın HMK"nın 115/2. madde hükmü uyarınca usulden reddine karar verilmesi gerekirken, karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunmayan ve dava şartı öngörmeyen 1086 sayılı HUMK"nın göreve ilişkin 7. ve 27. madde hükümlerine uygun olarak hüküm fıkrasında "mahkememizin görevsizliğine" ibarelerine yer verilmesi doğru olmamış ise de, aynı sonuca yazılı gerekçelerle varılması isabetsiz ise de, sonucu itibariyle doğru olan kararın gerekçesinin HUMK"nın 438/son maddesi uyarınca değişik gerekçe ile ve yapılan yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, hükmün HUMK"nın 438/7. maddesi uyarınca aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, kararın gerekçesi değiştirilerek ve HÜKÜM bölümünün 1. bendinde yer alan "Mahkememizin görevsizliği nedeniyle" ibaresi çıkartılarak, yerine "Göreve ilişkin dava şartı noksanlığı bulunduğundan HMK"nın 114/1-c ve 115/2. maddeleri uyarınca " ibaresinin; 2. bendindeki "Görevli Mahkemenin" ibaresinden sonra "(Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)" ibaresinin yazılmasına, hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 20.11.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.