21. Hukuk Dairesi 2006/13267 E. , 2006/11826 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : Muğla 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Tarih : 26.6.2006
No : 194-263
Davacı 4.11.1986 tarihinden itibaren SSK"lı çalışmaları dışında kalan sürelerde tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davalı kurum vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının 4.11.1986 tarihinden itibaren SSK"na tabi sigortalı çalışmaları dışında 2926 sayılı Yasaya tabi tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece davacının 31.12.1986-30.9.1991 ve 2.1.1992 tarihinden dava tarihine kadar tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 50 yaşını dolduran kadınlarla, 55 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. Bağ-Kur’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan p. e. İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Ş. Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Yapılan incelemede davacının davacının sattığı ürün bedelinden prim kesintisinin 16.4.1996, 20.5.1997 ve 27.5.1998 tarihlerinde yapıldığı 1.3.2006 tarihinde tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak kayıt ve tescil edildiği SSK sigortalısı olarak çalışmaya başladığı 4.11.1986 tarihinde terkin edildiği 1986 yılı 3. dönemde 55 gün sigortalı çalışmasının bulunduğu görülmektedir.
2926 sayılı Yasa"da geriye doğru tescil mümkün olmayıp davacının sigortalılığı davalı Kurumca 4.11.1986 tarihinde terkin edildikten ve SSK"na tabi çalışmaları sona erdikten sonra 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalılığın yeniden başlatılması için, doğrudan prim yatırılması veya aynı Yasa"nın 36. maddesine göre ürün bedelindin tevkifat yapılması yoluyla yeniden kayıt ve tescil yolundaki iradenin ortaya konulması gerektiği Dairemizin giderek Yargıtay"ın yerleşmiş görüşlerindendir.
Mahkemece kesintinin bulunduğu 1.5.1996-31.12.1998 tarihleri arasındaki dönem yönünden verilen tesbit kararı yerinde ise de prim kesintisinin bulunmadığı 31.12.1986-30.9.,1991, 2.1.1992-1.5.1996 ve 1.1.1999-12.4.2006 tarihleri arasındaki dönemde 2926 sayılı Yasa"nın 10. maddesinde belirtilen kayıtlar bulunmadığı ve tarımsal faaliyet bu madde kapsamında kanıtlanamadığı halde bu döneme ilişkin istemin soyut tanık beyanı ve zabıta araştırmasına dayalı olarak kabul edilmesi; ayrıca davacının SSK hizmet cetvelinde yer alan 1991 yılı 3. dönemdeki 86 günlük, 1992 yılı 2. dönem deki 69 gün, 3. dönemdeki 107 günlük çalışmanın davacıya ait olmayıp M. K.adlı başka bir sigortalıya ait olduğu görülmekle bu çalışmalarında dışlanmasına karar verilmesi kabul şekli bakımından usul yasaya uygun değildir .
Yapılacak iş; davacının Zirai odasına kayıtlı olup olmadığı, kayıtlı ise kayıt tarihi, kooperatif ortağı olup olmadığı ortak ise ortaklık tarihi, zirai arazisi bulunup bulunmadığı, Zirai arazi vergi mükellefi olup olmadığı, var ise tesis tarihi araştırılmak, davacıya 31.12.1986- 30.9.1991,2.1.1992-1.5.1996 ve 1.1.1999-12.4.2006 tarihleri arasında varsa ürün sattığı kişi veya kuruluşları açıklattırmak, bu kişi veya kuruluşlardan ürün bedelinden prim kesintisi yapılıp yapılmadığını sormak, yapılmış ise belgelerini getirtmek ve tüm deliller bir arada değerlendirilerek çıkacak sonuca göre hüküm kurmaktır.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınmadan yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
O halde, davalı kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 7.11..2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.