20. Hukuk Dairesi 2015/695 E. , 2015/854 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ... Yönetimi tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Kadastro sırasında, ... köyünde bulunan 101 ada 227 parsel sayılı 5993,77 m2 yüzölçümlü taşınmaz; belgesizden, tarla niteliği ile ... ve arkadaşları adına tesbit edilmiştir.
Davacı ... Yönetimi, 30/10/2006 havale tarihli dilekçesi ile, çekişmeli taşınmazın ... sayılan yerlerden olduğunu iddia ederek, ... vasfı ile Hazine adına tapuya tesciline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.
Mahkemece, mahkemelerinin 2007/4 E. sayılı dosyası ile birleştirme ve daha sonrasında ise ayırma kararı vererek yapılan yargılama sonucunda, davanın reddine, 101 ada 227 parsel sayılı taşınmazın 16 pay kabul edilerek ... mirasçıları, ... ve arkadaşları adına hisseleri oranında kadastro tutanağında tespitine ve tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş, hüküm davacı ... Yönetimi tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, ... kadastrosu ve kadastro tesbitine itiraza ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yörede 3402 sayılı Kanunun 5304 sayılı Kanun ile değişik hükümlerine göre yapılıp 30/12/2005 - 30/01/2006 tarihleri arasında ilân edilen ... kadastrosu ve 05/10/2006-03/10/2006 tarihleri arasında ilân edilen arazi kadastrosu ile 6831 sayılı Kanun hükümlerine göre 2006 yılında yapılan 2/B madde uygulama çalışması bulunmaktadır.
Mahkemece verilen karar usul ve yasaya aykırıdır. Şöyle ki: mahkemece, çekişmeli taşınmaza yönelik olarak ... Yönetimi tarafından arazi kadastrosunun ilân süresinde çekişmeli taşınmaz hakkında açılan davada, aralarında irtibat bulunduğu gerekçesi ile önce mahkemelerinin 2006/140E ve daha sonra 2007/4 E. sayılı dosyalar ile birleştirilmesine ve sonrasında ise 2007/4E sayılı dosyadan ayrılmasına karar verildiği, mahkemenin 2007/4 E. sayılı (dairemizin 27/11/2006 gün ve 2006/16169 E. - 2006/16397 K. sayılı bozma kararı öncesi 2005/28 E. - 19 K. sayılı dosyası) dosyasında, ... Yönetiminin, yörede yapılan ... kadastrosu sonrasında ... kadastrosunun kısmî ilânı süresi içinde dava açtığı ve çekişmeli taşınmazın da bu dosyada dava edilen yerler arasında bulunduğu anlaşıldığından, somut uyuşmazlıkta; çekişmeli taşınmazın malik hanesi açık olup, mahkemece, 3402 sayılı Kanunun 30/2 maddesi uyarınca gerçek hak sahibi re"sen belirlenecek, davada taraf olmayanlar adına dahi tescile karar verilebilecektir. Bu nedenle Hazine ve köy tüzel kişiliğinin davada taraf olmaları gerekirken, taraf olmadıkları ve (A) harfi ile gösterilen bölümüne ilişkin olarak ... bilirkişi raporunda eylemli hali itibariyle ... bitki örtüsü taşıdığı, 6831 sayılı Kanunun birinci maddesi de açıklanarak bu bölümün ... sayılan yerlerden olduğu ve taşınmazın 1984 yılı
memleket haritasında kısmen tel çit ile çevrili yeşile boyalı ağaçlandırma sahasında olduğunun bildirildiği, (A) harfi ile gösterilen bölümünün eylemli ... olduğu, mahkemece 178 sayılı KHK"nın 13/d maddesi gereğince tahsis olup olmadığı sorularak tahsis var ise tahsise ilişkin tüm belge ve haritaları getirtilerek uygulama yapılmadığı, tahsis sonucunda taşınmazda ağaçlandırma yapılmış ise bu durumda taşınmazın kamu malı ... olacağının düşünülmediği, B bölümüne yönelik ise, 17/10/2013 tarihli ziraat bilirkişi raporunda, çekişmeli taşınmazın 20-25 yıldır kullanılmadığı bildirilmiş ise de keşifte dinlenen mahalli bilirkişi ve tutanak bilirkişi beyanlarında süre belirtilmeksizin taşınmazda kullanım olduğunun beyan edilmesi sonucunda çelişki oluştuğu, ancak mahkemece bu çelişkinin giderilerek kullanım durumu ve iradi terk hususunun araştırılmadığı, ziraat bilirkişi raporunda açıklandığı üzere 20-25 yıldır kullanım bulunmadığının tespiti durumunda ise bu durumun iradi terk olacağının düşünülmediği ve ... bilirkişi raporunda ise 1985-1990 yıllarına ait harita ve hava fotoğraflarında kullanıma ilişkin olarak değerlendirme de yapılmadığı anlaşılmaktadır. Eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Bu nedenle; Hazine ve köy tüzel kişiliğini davalı olarak davaya dahil edilip, süre verilerek delillerinin toplanması, çekişmeli taşınmaza ilişkin olarak 178 sayılı KHK"nn 13/d maddesi gereğince tahsis olup olmadığı sorularak tahsis var ise tahsise ilişkin tüm belge ve haritaların getirtilmesi, dava konusu taşınmaz ve etrafını gösterir ve ilk defa o yerde grafik ya da fotogrametri yöntemiyle düzenlenen 1/5000 ölçekli arazi kadastro paftasının orijinal fotokopi örneği ile taşınmaza bitişik ya da yakın komşu parsellerin, kadastro tesbit tutanak örnekleri ve bu parsellere uygulanan tapu ve vergi kayıtları ilk oluşturulduğu günden itibaren tüm gittileri, yöreye ait 1985-1990 yıllarına ait stereoskopik hava fotoğrafları ve bu fotoğraflara dayanılarak üretilmiş orijinal renkli memleket haritaları, ... kadastrosuna ait tutanak ve haritası bulunduğu yerlerden istenerek, bu belgeler ziraat fakültelerinin toprak bölümünden mezun olan bir ziraat mühendisi, bir harita-kadastro (jeodezi ve fotogrametri) mühendisi veya fen elemanı ile bir ... yüksek mühendisinden oluşturulacak bilirkişi kurulu yardımıyla, dava konusu taşınmaz ile çevresine uygulanıp bu belgelerde dava konusu yer belirlendikten sonra, hava fotoğrafları ve dayanağı haritalar stereoskop aletiyle ve üç boyutlu olarak incelettirilip, taşınmazın niteliğinin bu belgelerde ne şekilde görüldüğü, imar ve ihya ile zilyetliğin hangi tarihte başlayıp tamamlandığı belirlenmeli, bu belgeler ile kadastro paftası, pafta düzenlenmemişse dava konusu taşınmazın 23/6/2005 tarihli ve 2005/9070 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği (...) hükümlerine göre koordinatlı olarak düzenlenecek haritası hem 1/5000 ve hem de 1/25000 ölçeklerinde eşitlenerek kadastro paftası ile düzenlenen harita, komşu ve yakın komşu taşınmazları da içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle çekişmeli taşınmazın konumunu, kesinleşmiş ... kadastrosu ve hava fotoğrafları ile orijinal renkli memleket haritaları üzerinde gösterecekleri, hava fotoğrafları ve memleket haritalarındaki görünümünün ve bitki örtüsünün ne olduğu ve 20 yıl öncesinde kullanım olup olmadığını ve sonrasındaki kullanım durumunu açıklayacakları, bilirkişi kurulundan ayrıntılı ve bilimsel verileri içerir ve topografik ve memleket haritalarından yararlanılarak ve arazide de klizimetre ile ölçüm yaparak taşınmazın gerçek eğim durumunu belirleyecekleri rapor alınmalı, 178 sayılı KHK"nn 13/d maddesi gereğince tahsis var ise bu takdirde, tahsise ilişkin tüm belge ve haritalar çekişmeli taşınmaza uygulanmalı, çekişmeli taşınmazda ağaçlandırma yapılıp yapılmadığı belirlenmeli, ağaçlandırma yapılmış ise bu takdirde çekişmeli taşınmazın kamu malı ... olduğu düşünülmelidir.
Çekişmeli taşınmazın, öncesinin ... sayılan yerlerden olmadığı ve tahsis sonucunda ağaçlandırma yapılan saha olmadığı belirlendiği takdirde; imar ve ihya yapılmışsa hangi tarihte başlayıp tamamlandığı, kimden kime kaldığı, zilyetliğin ne zaman başlayıp nasıl sürdürüldüğü ve ekonomik amacına uygun olup olmadığı, maddi olaylara dayalı ve ayrıntılı olarak, taşınmaz başında dinlenecek yerel bilirkişiler ile taraf tanıklarından sorulmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin doğruluğu yukarıda belirtilen ve gerçeğin kendisi olan belgelere dayalı olarak düzenlenecek bilirkişi kurulu raporuyla denetlenmeli, keşif sırasında taşınmazı çeşitli
yönlerinden hali hazır durumunu gösterir renkli fotoğrafları çektirilip onaylanarak ve taşınmaz fotoğraf üzerinde gösterilerek dava dosyası içine konulmalı, davanın açıldığı tarihten önce ya da sonra Hazine yetkilileri tarafından hazırlanan idari tahkikat ve haksız işgal (ecrimisil) tutanakları varsa bu tutanaklar da yerine uygulanıp tutanaklarda ismi yazılı kişiler tanık sıfatıyla dinlenilmeli, 3402 sayılı Kanunun 14/1. maddesinde yazılı 40 ve 100 dönüm kısıtlama araştırmasının aynı maddenin, 3/7/2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile değiştirilen ikinci fıkrası hükümleri nazara alınarak yapılması gerektiği düşünülerek, adına tescil kararı verilecek kişi ya da kişiler ile diğer mirasçılar ve onların miras bırakanları yönünden aynı çalışma alanı içerisinde belgesizden zilyetliğe dayalı olarak tesbit ve tescil edilen taşınmaz olup olmadığı, varsa cinsi, parsel numaraları ve miktarı, tapu müdürlükleri ve ilgili kadastro müdürlüklerinden ve yine, aynı kişiler tarafından açılan tescil davası olup olmadığı hukuk mahkemesi yazı işleri müdürlüklerinden ayrı ayrı sorularak gerektiğinde tesbit tutanak örnekleri ve tapu kayıtları ya da tescil dava dosyaları getirtilip incelenmeli, dava konusu taşınmazın sulu ya da kuru tarım arazisi olup olmadığı konusunda (5403 sayılı Kanunun 3/j maddesi ile Taşınmaz Malların Sınırlandırma Tespit ve Kontrol İşleri Hakkındaki Yönetmeliğin 10. maddesinin değişik ikinci fıkrası hükümlerine göre, sulu tarım arazisi: tarım yapılan bitkilerin büyüme devresinde ihtiyaç duyduğu suyun, su kaynağından alınarak yeterli miktarda ve kontrollü bir şekilde karşılandığı araziler olarak açıklandığından) ziraat mühendisinden kanunun amacına uygun rapor alınmalı, ziraat bilirkişi raporunda çekişmeli taşınmazın 20-25 yıldır kullanılmadığı bildirilmiş ise de keşifte dinlenen mahalli bilirkişi ve tutanak bilirkişi beyanlarında süre belirtilmeksizin taşınmazda kullanım olduğunun beyan edilmesi sonucunda oluşan çelişkinin giderilmesi ve kulanım olmamasının iradi terk anlamına gelip gelmediğinin belirlenmesi amacı ile; taşınmazın ne kadar zamandır boş vaziyette olup kullanılmadığı yerel bilirkişi ve tanıklardan sorulmak suretiyle tesbit edilmeli, taşınmazın öncesinde ne şekilde tasarruf edildiği ayrıntılı biçimde açıklattırılmalı, taşınmaz üzerinde gerçek kişiler yararına zilyetlik koşullarının oluşup oluşmadığı belirlenmeli, taşınmazın taksim, hibe veya satış yoluyla el değiştirip değiştirmediği hususu araştırılmalı, uzman ziraat mühendisi bilirkişiden; taşınmazın niteliği hususunda, komşu parsellerin toprak yapısı da mukayese edilmek suretiyle, taşınmazın toprak yapısı, niteliği, eğimi, kaç yıl önce imar ve ihya edildiği ve ne zamandır tarımda kullanıldığı, kaç yıldır kullanılmadığı hususlarında ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, çekişmeli taşınmazın 17/10/2013 tarihli ziraat bilirkişi raporunda açıklandığı üzere 20-25 yıldır kullanılmadığı belirlendiği takdirde ise iradi terkin oluştuğu gözetilmeli, taşınmazda zilyetlik koşulları oluşmuş ve iradi terk söz konusu değil ise tarafların delilleri doğrultusunda oluşacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davacı ... Yönetimi vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine 23/02/2015 günü oy birliği ile karar verildi.