MAHKEMESİ : Malatya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 22/01/2013
NUMARASI : 2012/125-2013/23

M.. Z.. ile Hazine aralarındaki muhdesat aidiyetinin tespiti davasının kabulüne dair Malatya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nden verilen 22.01.2013 gün ve 125/23 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davalı Hazine vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı, dava dilekçesinde özetle; Malatya İli, Merkez Kapıkaya Köyü, Kücun mevkiindeki, sınırları dava dilekçesinde yazılı, tahmini 80 dönüm miktarlı taşınmaz üzerinde üzüm ve badem ağaçlarının ekili olduğunu, bu taşınmazın 1938 yılından itibaren babası Bekir tarafından kullanılmakta iken babasının 1974 yılında ölümünden sonra kardeşleri arasında yapılan taksimle kendisinin tasarrufu altında bulunduğunu, ne var ki, kadastro çalışmalarında bu yerin “taşlık” niteliğiyle Hazine adına tescil edildiğini açıklayarak; taşınmaz üzerindeki üzüm ve badem ağaçlarının mülkiyetinin davacıya ait olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı Hazine vekili, dava konusu yerin kadastroda "taşlık"" niteliğiyle tescil harici bırakıldığını, bu gibi yerlerin zilyetlik ile iktisabının mümkün olmadığını, davacının iş bu davayı açmakta hukuki yararının bulunmadığını ve davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, yapılan keşif, dosyada mevcut bilirkişi raporları ve delil tespiti dosyası ile tüm dosya içeriği dikkate alınarak; davacının davasının kabulüne, sınırları mahkeme kararının hüküm kısmında yazılı dava konusu 51477 m2’lik yer içerisindeki üzüm bağı ve badem ağaçlarının davacıya ait olduğunun ve davacı tarafından dikilip yetiştirildiğinin tespitine karar verilmiştir. Hüküm, süresi içerisinde Hazine vekili tarafından dilekçesinde yazılı nedenlerle bozma istekli olarak temyiz edilmiştir. Toplanan deliler ve tüm dosya kapsamından; dava konusu yerin tapulamada (kadastro) çalışmalarında "taşlık" niteliğiyle tescil harici olarak bırakıldığı anlaşılmıştır. DSİ 9. Bölge Müdürlüğü"nün dosyada mevcut 22.03.2012 gün ve 116496 sayılı yazılarından çekişmeli yerde Kapıkaya sulama projesine ait sol ana boru hattı ile sol Y-3 boru hattının bu araziden geçmekte olup davacıya ait bu arazi üzerinde boru hatlarına isabet eden 10 yaşında 244 adet üzüm ve 10 yaşında 84 adet badem ile 5 yaşında 58 adet badem ağacının bulunduğunun tespit edildiği bildirilmiştir. Mahallinde keşif yapılmıştır. Keşifte dinlenen davacı tanıklan: söz konusu üzüm ve badem ağaçlarının davacıya ait olduğunu söylemişlerdir. Fen bilirkişisinin ölçeksiz 14.12.2012 tarihli krokisi dosya içerisindedir. Zirai bilirkişinin 17.12.2011 tarihli bilirkişi raporu dosyadadır. Esasen Malatya 2. Sulh Hukuk Mahkemesi"nin Değişik İş 2011/365 Esas ve Karar sayılı hasımsız tespit dosyası dosya ekinde olup, bu tespit dosyasında içra edilen keşifte de aynı zirai bilirkişi görevlendirilmiştir. Ziraatçının 25.12.2011 tarihli raporunun eldeki derdest dosyada aynen alındığı bilirkişi raporu olarak dosyaya ibraz edildiği görülmüştür.
Açıklanan olgular tarafların ve mahkemenin bilgisi dahilindedir. Uyuşmazlık, kadastro çalışmalarında "taşlık" niteliğiyle tescil harici bırakılan taşınmaz üzerine davacı tarafından ziraatçı bilirkişinin değişik iş dosyasındaki raporunda yazılı olduğu ve eldeki dosyaya da bir fotokopisi bilirkişi raporu olarak sunulan belgeye göre taşınmaz üzerinde 10 yaşlarında üzüm omcaları ve yine 10 ve 5 yaşlarında badem ağaçlarının mevcut bulunduğu bu yerden DSİ"nin sulama hattı geçirilmesi nedeniyle iş bu davayı açmakta hukuki yararının bulunup bulunmadığında toplanmaktadır.
Hemen belirtmek gerekir ki, tapulama (kadastro) çalışmalarında "taşlık" niteliğiyle tescil harici bırakılan yer için öncelikle imar ve ihyanın tamamlanması ondan sonra da TMK’nun 713/1 maddesi uyarınca zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluşması gerekir. Kaldı ki, Değişik İş tespit dosyasındaki zirai bilirkişi raporuna göre; dava konsu taşınmaz içerisindeki davacıya ait olduğu iddia edilen üzüm omcaları ve badem ağaçlarının en çok 10 yaşlarında olduğu, böylece, davacının dava konusu yerde işgalci konumunda bulunduğu tartışmasızdır. Kaldı ki, özellikle 7. Hukuk Dairesinin bu tür emsal dosyalardaki yerleşmiş içtihatlarına göre muhtesatın aidiyetinin tespiti için: öncelikle derdest ortaklığın giderilmesi davası ya da kamulaştırma işleminin bulunması gerekir. Bir başka anlatımla, davacı adına tapuda kayıtlı bir taşınmaz olması ve bu taşınmazla ilgili malikler arasında ortaklığın giderilmesi veya herhangi bir kamu kuruluşunca kamulaştırma işleminin yapılması gerekmektedir. Bu nedenle, eda davası açılmasının mümkün olduğu hallerde tespit davası açılmasında hukuki bir yararın bulunmadığı kuşkusuzdur. Dairemiz"in uygulamaları da bu yöndedir. Hukuki yarar dava koşuludur.
Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan ilke ve koşullar gözönünde bulundurularak davacının davanın reddine karar verilmesi gerekirken; yazılı olduğu üzere kabul kararı verilmesi doğru olmamıştır.
Davacı Hazine vekilinin temyiz itirazlan açıklanan nedenlerle yerindedir. Kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK’nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK’nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA,taraflarca HUMK"nun 388/4. (HMK m.297/ç) ve HUMK"nun 440/I maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 26.05.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.