10. Hukuk Dairesi 2015/16729 E. , 2016/2937 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, davacının yurtdışı borçlanmasının 506 sayılı Kanun kapsamında geçerli olduğunun ve yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti istemlerine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
İnceleme konusu olayda; 20.04.1983-30.04.2008 tarihleri arasındaki muhtelif dönemlerde zorunlu SSK, 12.12.1994-30.11.1995 tarihleri arasında Bağ-Kur ve 02.10.2012-30.11.2012 tarihleri arasında da 5510 sayılı Kanun"un 4/1-a maddesi kapsamında sigortalılığı bulunan davacının, 24.02.2006 ve 26.03.2007 tarihli borçlanma başvuruları ve yaptığı ödemeler ile Suudi Arabistan"da geçen 3819 gün yurtdışı süresini 3201 sayılı Kanun uyarınca 506 sayılı Kanun kapsamında borçlandığı, davacının 31.12.2012 tarihli tahsis başvurusunun Kurumca, 24.02.2006 ve 26.03.2007 tarihli başvurular ile 506 sayılı Kanun kapsamında borçlanılan yurtdışı süresinin, anılan borçlanmaların Bağ-Kur kapsamında yapılması gerektiğinden bahisle Bağ-Kur"a aktarılması ve böylece son 7 yılda 4/1-b kapsamındaki sigortalılık süresi daha fazla olduğundan tahsis şartlarının 2829 sayılı Kanunun 8"inci maddesi uyarınca 4/1-b maddesi kapsamında değerlendirilmesi nedeniyle reddedilmesi üzerine eldeki bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı olan 3201 sayılı Kanunun “Başvurulacak Kuruluşlar” başlıklı 29.07.2003 tarih 4958 sayılı Kanun ile değişik 3. maddesi hükmünde:
“1) Halen yurtdışında bulunanlar;
a)Yurtdışına çıkmadan önce Türkiye’de herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi çalışması olmayanlar Sosyal Sigortalar Kurumuna,
b) Yurtdışına çıkmadan önce Türkiye’de son defa prim, kesenek ve karşılık ödenen sosyal güvenlik kuruluşuna,
c) Ev kadınları Bağ-Kur’a yazılı olarak müracaat etmek suretiyle borçlanabilirler.
2)Türkiye’ye döndükten sonra yurtdışında geçen hizmetlerini borçlanmak isteyenler;
a) Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olmayanlar, sosyal sigortalar kurumuna,
b)Müracaat tarihinde çalışmakta olanlar tabi oldukları sosyal güvenlik kuruluşuna,
c) Başvuru tarihinde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olmamakla birlikte yurda dönüş tarihinden sonraki çalışmalarından dolayı son defa tabi oldukları sosyal güvenlik kuruluşuna,
d) Hizmetlerinden bir kısmı yurtdışında iken borçlananlardan kalan hizmetlerini yurda dönüş yaptıktan sonra borçlanmak isteyenler ilk borçlanmayı yapan sosyal güvenlik kuruluşuna,
e) Ev kadınları Bağ-Kur’a yazılı olarak müracaat etmek suretiyle borçlanabilirler.
3) Hak sahiplerinin borçlanması, yurt dışında çalışmakta iken veya yurda dönüş yaptıktan sonra ölenlerin hak sahipleri ilgili sosyal güvenlik kuruluşuna müracaat etmek suretiyle bu Kanunla getirilen haklardan yararlanırlar.” düzenlemesi öngörülmüştür.
Anılan madde hükmü uyarınca yurtdışından döndükten sonra herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olmayanlar Sosyal Sigortalar Kurumuna yani 506 sayılı Kanun kapsamında borçlanacaklardır.
Yukarıdaki düzenlemeler ve açıklamalar ışığında dava konusu somut olayda; yurtdışından kesin dönüş yaptıktan herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olarak çalışması bulunmadığı anlaşılan davacının yasal yükümlülüklerine uygun biçimde Sosyal Sigortalar Kurumuna yapmış olduğu borçlanmasının 506 sayılı Kanun kapsamında geçerli olduğu gözetilerek tahsis şartlarının varlığı irdelenmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davacıya iadesine, 10.03.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.