Danıştay 6. Daire 2019/10947 Esas 2020/12070 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/10947
Karar No : 2020/12070

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … İl Özel İdaresi
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: … İli, … İlçesi, …Köyü, …. Mevkii, … pafta, … ada, … sayılı parsel üzerinde ruhsatsız tavuk kümesi inşaatı yapıldığından bahisle 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrası uyarınca 123.951,28 TL para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Bilecik İl Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; yapı ruhsatının bulunmadığı, tavuk kümesinin köy yerleşme alanı, civarı veya mezrası sınırları dahilinde bulunmadığı, Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinin 58. maddesi ve 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca ruhsat alınmasının zorunlu olduğu, yapı tatil tutanağı ve eki denetleme raporunda tespit edilen ölçümler esas alınarak davacının 3194 sayılı İmar Kanununun 42/2. maddesi uyarınca 123.951,28-TL idari para cezasıyla cezalandırılmasında hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; para cezasının 2.688 m² üzerinden hesaplandığı, para cezasına dayanak olan 27/11/2015 tarihli yapı tatil tutanağında "söz konusu imalatların, tavuk kümesinin temel betonu dökülmüş ve çelik konstrüksiyonu yapıldığı" tespitine yer verildiği, ancak ruhsatsız olan inşaat alanının yüzölçümüne ilişkin tutanakta bir belirlemenin olmadığı anlaşıldığından, imara aykırılığa konu alanın tespitine yer verilmeyen tutanağa dayanılarak para cezası verilmesinde hukuka uyarlık, aksi yönde verilen ilk derece mahkemesi kararında isabet bulunmadığı gerekçesiyle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun kabulüne, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, denetleme raporunun yapı tatil tutanağının ayrılmaz bir parçası olduğu, denetleme raporunda aykırılığın somut olarak tespit edildiği, ruhsat alınmadan yapıya başlanıldığı, para cezasının 3194 sayılı Kanuna uygun olarak hesaplandığı ileri sürülerek kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından 15/12/2015 tarihli dilekçe ile davaya konu yapı için ruhsat başvurusunda bulunulmuştur.
Davalı idare görevlileri tarafından düzenlenen 27/11/2015 tarihli yapı tatil tutanağı ile ruhsatsız olarak tavuk kümesinin temel betonunun döküldüğü ve çelik konstrüksiyonu yapıldığı tespit edilmiştir.Aynı görevliler tarafından düzenlenen 27/11/2015 tarihli denetleme raporunda ise; gerekli ölçümlerin yapıldığı, 16 x 84 m iki adet tek katlı, kat yüksekliği 2,60 m çelik yapı yapıldığı, temel betonunun döküldüğü ve çelik konstrüksiyona başlandığı belirtilerek 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yapı tatil zaptı düzenlenerek inşaatın mühürlendiği belirtilmiştir.
Dava konusu … tarih ve … sayılı encümen kararı ile ruhsatsız yapı yapıldığından bahisle 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca, 2688 m² aykırılıktan etkilenen alan, yapı sınıfı ve grubu olarak 2/B esas alınarak, c/8 alt bendi uyarınca artırım uygulanarak 123.951,28-TL para cezası verilmiştir.
Davalı idare tarafından, davaya konu yapı için 17/12/2015 tarih ve 171 sayılı yapı ruhsatı verilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinde "Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur.
Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshasıda muhtara bırakılır.
Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister.
Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir.
Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir." hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 42. maddesinin 1. fıkrasında; bu maddede belirtilen ve imar mevzuatına aykırılık teşkil eden fiil ve hallerin tespit edildiği tarihten itibaren on iş günü içinde ilgili idare encümenince sorumlular hakkında, üstlenilen her bir sorumluluk için ayrı ayrı olarak bu maddede belirtilen idari müeyyideler uygulanacağı, 2. fıkrasında; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz TL'dan az olmamak üzere, aşağıdaki şekilde hesaplanan idari para cezaları uygulanacağı belirtilmiş, 2. fıkranın (a) bendinde; Bakanlıkça belirlenen yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden hesaplanmak üzere, mevzuata aykırılığın her bir metrekaresi için uygulanacak olan ceza miktarları sayılmış ve bu miktarlar esas alınarak idari para cezası verileceği, bu miktarların her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298.maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında bir Türk Lirasının küsuru da dikkate alınmak suretiyle artırılarak uygulanacağı hükmüne yer verilmiş, aynı fıkranın (c) bendinde ise; (a) ve (b) bentlerine göre cezalandırmayı gerektiren aykırılığa konu yapının niteliğine göre para cezasında uygulanacak artırım nedenleri (13) alt bent olarak sayılmış, (a) ve (b) bentlerinde belirtilen şekilde tespit edilen para cezası miktarına belirtilen alt bentlerdeki uygulanacak artırım nedenlerine göre ayrı ayrı hesap edilecek cezaların ilave olunacağı, para cezalarına konu olan alanın hesaplanmasında, aykırılıktan etkilenen alanın dikkate alınacağı hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen hükmün değerlendirilmesinden; ruhsat alınmadan veya ruhsat ve eklerine aykırı yapılan yapıların tespitine ilişkin olarak düzenlenecek yapı tatil tutanağında, aykırılıkların ölçüleri ile birlikte somut ve ayrıntılı olarak belirtilerek yapının o anki durumunun tespit edilmesi, ruhsatsız veya ruhsata aykırı inşaatın mühürlenerek durdurulması ve yapı tatil tutanağının yapı yerine asılmak suretiyle yapı sahibine tebliğ edilmesi, tebligatın bir nüshasının muhtara bırakılması gerekmektedir. Ruhsatsız ya da ruhsat ve eklerine aykırı yapı hakkında kanunda öngörülen yıkım ve para cezasına yönelik yaptırımların uygulanabilmesi, ihtilaf konusu imalatın ilgili fen elemanları tarafından açık ve tereddüte yer bırakmayacak şekilde saptanarak usule uygun şekilde düzenlenecek bir tutanağa bağlanması ile mümkündür.
Uyuşmazlıkta; 27/11/2015 tarihli yapı tatil tutanağıyla tavuk kümesi yapıldığının tespit edildiği, aynı görevliler tarafından aynı tarihte düzenlenen denetleme raporunda 16 x 84 m iki adet tek katlı, kat yüksekliği 2,60 m çelik yapı yapıldığının ve 3194 sayılı İmar Kanunun 32. maddesi uyarınca yapı tatil zaptı düzenlenerek inşaatın mühürlendiğinin belirtildiği görüldüğünden, yapı tatil tutanağının eki olan anılan denetleme raporuyla aykırılığın ölçüleri ile birlikte somut olarak ortaya konulduğu, yapının o anki durumunun şüpheye yer bırakmayacak şekilde tespit edildiği anlaşıldığından, tutanağın 3194 sayılı Kanun'un 32. maddesi uyarınca ihtiva etmesi gereken unsurları taşıdığı sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.
Bu itibarla; yapı tatil tutanağının 3194 sayılı Kanunun 32. maddesinin aradığı koşullara uygun olarak düzenlendiği anlaşıldığından İdari Dava Dairesince, dava konusu para cezasının esasının incelenerek istinaf istemi hakkında karar verilmesi gerekirken, davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabul edilerek Mahkeme kararının kaldırılması suretiyle ruhsatsız olan inşaat alanının yüzölçümüne ilişkin tutanakta bir belirlemenin olmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolunda verilen temyize konu İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın reddi yolundaki Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararının kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 03/12/2020 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.