8. Hukuk Dairesi 2016/8390 E. , 2019/3656 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
DAVACI (3. Kişi) :
DAVALI (Alacaklı) :
(Borçlu) :
DAVA TÜRÜ : İstihkak
Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş olup hükmün davacı üçüncü kişi vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
KARAR
Davacı üçüncü kişi vekili, davacı şirketin adresinde haciz yapıldığını, haczedilen makinenin Finansal Kiralama Sözleşmesi gereği müvekkilinin kullanımında olduğunu, müvekkili şirketin borçlu şirketten farklı bir tüzel kişiliğe sahip olduğunu öne sürerek, davanın kabulü ile haczin kaldırılmasını talep ve dava etmiştir.
Davalı üçüncü kişi vekili, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, ihtarata ve verilen kesin sürelere rağmen harca esas değerin belirlenmediği, eksik harcın tamamlatılamadığı, ayrıca dosyanın 17/10/2015 tarihli celsesine davacı tarafın katılmaması nedeniyle HMK"nin 150/5 maddesi gereğince dosyanın işlemden kaldırıldığı, ayrıca eksik harcın tamamlanmaması nedeni ile dosyanın Harçlar Kanunu"nun 30. maddesi gereğince işlemden kaldırılması gerektiği, ancak icra mahkemeleri basit yargılama usulüne tabi olduğundan dosyanın ancak bir kez işlemden kaldırılacağı gerekçesi ile Harçlar Kanunu"nun 30 ve HMK"nin 15/6 maddesi uyarınca davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş, karar davacı üçüncü kişi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, üçüncü kişinin İİK"nin 96. vd. maddelerine dayalı istihkak iddiasına ilişkindir.
Hemen belirtilmelidir ki, 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 30 ve 32. maddeleri uyarınca davacı, dava harçlarını ödemek zorundadır. Anılan kanun maddelerinde, harcın ödenmemesi halinde yargılamaya devam olunamayacağı ve müteakip işlemlerin yapılamayacağı öngörülmüştür. Dava açılırken peşin olarak ödenmesi gereken harcın eksik ödenmesi halinde, eksik harcın ne şekilde tamamlatılacağı 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 30. maddesinde açıklanmıştır. Buna göre; dava harçlarının eksik ödendiğinin yargılama sırasında anlaşılması halinde, yalnızca o celseye devam olunur ve davacı tarafa eksik harcı tamamlaması için uygun bir mehil verilir. Harç tamamlanmadıkça yargılamaya devam olunmaz. Mahkemece verilen süre içinde eksik harcın tamamlanmaması halinde, dosyanın işlemden kaldırılmasına karar vermek gerekir. Bu doğrultuda, dava dosyası hakkında öncelikle işlemden kaldırma kararı verilmesi, işlemden kaldırma tarihinden itibaren üç ay içinde harç tamamlanarak dava yenilenmediği takdirde davanın açılmamış sayılmasına karar verilebilir.
Somut olayda, dava konusu hacizde bir adet beton makinesi haczedilmiş, ancak değer tespiti yapılmamıştır. Mahkemece tensip tutanağında;harca esas alınacak değerin belirlenebilmesi amacıyla haczedilen malların kıymet takdiri yapılması için dosyanın İcra Müdürlüğüne iadesine karar verilmiş, 07.07.2015 tarihli duruşmada ise masraf yatırılmadığı için, tensip ara kararının İcra Müdürlüğü tarafından yerine getirilemediği belirtilerek, ‘’Davacı tarafa icra dosyasına masraf yatırarak davaya konu edilen makinanın harca esas değerinin belirlenmesi ve mahkememizde görülmekte olan istihkak davaları için ön koşul olan harç miktarının belirlenebilmesi için makinanın kıymet takdiri yapılmasına, davacı tarafça kıymet takdirinin yapılmadığı ve harca esas değer belirlenmediği takdirde dosyada mevcut durum itibari ile karar verileceğinin ihtarına’’ karar verilmiştir. Bir sonraki oturumda ise davacı vekilinin usul ve yasaya uygun olmayan mazeretinin reddi ile HMK"nin 150 maddesi uyarınca dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmiştir. Dosya 04.11.2015 tarihli dilekçeye istinaden yenilenmiştir.
Öncelikle, dosya içerisinde yer alan takip dosyasının tetkikinde dosya kapsamında hacze konu mahcuzun değer tespitine ilişkin bilgi ve belge bulunmamaktadır. Bu durumda, Mahkemenin de kabulünde olduğu üzere dava konusu mahcuzun değer tespitinin İcra Müdürlüğü aracılığı ile yaptırılmasının sağlanması için takip dosyasının tarafı olan alacaklı tarafa masrafın yatırılması amacıyla süre ve imkan verilmesi gerektiği halde, takip dosyasının tarafı olmayan üçüncü kişiye yükümlülük yüklenmesi hatalı olmuştur.
Öte yandan, Mahkemece Harçlar Kanunu"nun 30. maddesi uyarınca karar verilebilmesi için hacze konu mahcuzun değeri belirlendikten sonra, davacıya harcı tamamlaması için usulüne uygun olarak süre tanınması gerekirken, bir süre sınırı konulmadığı ayrıca yatırılması gerekli harcın miktarının açıkça belirtilemediği, kaldı ki mevcut duruma göre karar verileceğine dair ihtaratın da usulüne uygun olmadığı anlaşılmakla verilen kesin sürenin hüküm ve sonuçlarını doğurduğundan bahsedilemez.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı üçüncü kişi vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün İİK"nin 366 ve HUMK"un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflarca İİK"nin 366/3. maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 10 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 03.04.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.