MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)


Davacı vekilinin iflasın ertelenmesi talebi üzerine yapılan yargılama sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine, davacının iflasına yönelik olarak verilen hüküm davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmiştir.
Temyize konu karar niteliği gereği duruşmaya tâbi olmadığından duruşma isteminin reddiyle incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-KARAR-
Davacı vekili, 1998 yılından bu yana inşaat, hafriyat, madencilik ve orman ürünleri ticaretiyle iştigal eden müvekkil şirketin dünyada yaşanan ekonomik krizin inşaat sektörünü olumsuz etkilemesi, hak edişlerinin zamanında alınamaması, bozulan nakit akışı nedeniyle aktiflerinin pasiflerini karşılayamaz duruma düştüğünü, davacının iyileştirme projesinin uygulanması durumunda borca batıklıktan kurtulabileceğini ileri sürerek, iflasın bir yıl süreyle ertelenmesini talep ve dava etmiştir.
... Yapı Merkezi Prefabrikasyon A.Ş. vekili, şartları oluşmayan davanın reddini istemiştir.
... .. ... ... A.Ş. vekili, cevap vermemiştir.
Mahkemece, iddia, benimsenen bilirkişi ve kayyım raporlarına göre; borca batık olduğu anlaşılan davacı şirketin sunduğu iyileştirme projesinin somut ve inandırıcı olmadığı, şirket ortaklarınca sermaye artışı yoluna gidilmediği, somut bir dış kaynak gösterilmediği ve iyileştirme projesinde öngörülen işlemlerin yapılmadığı, şirkette çalışan da olmadığı, dava tarihinden bu yana uygulanan tedbirlere rağmen borca batıklık oranında azalma görülmediği gerekçesiyle, davanın reddine, davacının iflasına karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
...-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
...-Dava, iflas erteleme istemine ilişkindir.
TTK"nın 324. ve İİK"nın 179. maddesi uyarınca borca batık hale gelen şirket bunu mahkemeye bildirmek ve iflasını istemek zorundadır. Erteleme talebi, TTK"nın 324. maddesine göre borca batıklık bildirimi anlamındadır. Bir sermaye şirketinin borca batıklık bildiriminde bulunarak iflasını istemesi halinde, bu durumun mahkemece re’sen tesbiti gerekir. Bu tesbitin yapılmasında, davacının sunduğu delillere ek olarak, mahkemece gerekli görülen diğer deliller toplanmalı, bu kapsamda ilgisi görülen kamu kurumlarından alınacak bilgiler, yapılacak keşif ve mahkemece atanacak bilirkişilerce düzenlenecek raporlar da değerlendirilmelidir.
Borca batıklığın tesbitinde sadece davacının kayıtlarına değil, varlıklarının rayiç değerlerine de özellikle bakılmalı, bu noktada, konusunda uzman bilirkişilerin görüşüne başvurulmalıdır.
Dava teorisindeki genel ilkenin bir istisnası olarak, borca batıklık sadece dava tarihi itibariyle değil, yargılama safhasındaki olumlu veya olumsuz gelişmeler de dikkate alınarak belirlenmelidir.
Açıklanan durum karşısında davacı şirketin mevcut kayıtları; mahkemece ulaşılabilecek tapu, trafik, sanayi ve ticaret odaları, ticaret sicil kayıtları gibi hakkında bilgi alınabilecek belgeler, varlık kalemlerinin rayiç değerlerine ilişkin uzman (teknik) bilirkişi görüşleri ve somut olay bakımından özellik arz edebilecek diğer verilerin toplanmasından sonra, konusunda uzman bir bilirkişi heyetinden alınacak teknik, detaylı ve denetime elverişli rapor sonucuna göre borca batıklığın yukarıda gösterilen ilkeler çerçevesinde tesbiti ile varılacak uygun sonuca göre bir karar verilmesi gerekir. Mahkemece, davacı şirketin borç miktarı, giderleri, üçüncü şahıslardan olan alacakları ve taşınmazları, taşıtları, demirbaşları v.s. tüm mevcut malvarlığı yönüyle mahallinde ve ayrıca defter, kayıt ve belgeleri üzerinde inceleme yaptırılması, davacı şirketin borca batık olduğunun tespiti halinde davacı şirketin iyileştirme projesinin ciddi ve inandırıcı olup mali durumunu düzeltebileceğine dair somut veriler ileri sürmesi durumunda iflasın ertelenmesine, iyileştirme projesinin ciddi ve inandırıcı olmadığının tespiti halinde ise TTK"nın 324. ve İİK"nın 179.maddeleri uyarınca davacı şirketin iflasına karar verilmesi gerekir. Tüm bu nedenlerle, bu tür davalarda re"sen araştırma ilkesi geçerlidir. Öte yandan, İİK"nın 181. maddesinin 160. maddeye yaptığı yollama nedeniyle iflasın ertelenmesini isteyen bu kararın ilânı, gerekli yerlere bildirilmesi, atanacak kayyım için belirlenecek ücreti ve alınacak erteleme tedbirlerinin uygulanması için gerekli masrafları avans olarak mahkeme veznesine peşin yatırmalıdır.
Somut olayda, davanın reddine ve davacının iflasına doğru olarak karar verilmiş ise de, davacıdan iflas avansı istenilmediği ve davacı tarafça yatırılmadığı görülmüştür. Yukarıda açıklanan nedenlerle, iflasın kamu düzenine ilişkin olması sebebiyle davacı taraftan İİK"nın 181. maddesi yollaması ile 160. maddesi uyarınca iflas avansı alınması, iflas avansının yatırılmaması durumunda ise HMK"nın 325. maddesi uyarınca işlem yapılarak, gerekli masrafların bu şekilde karşılanması ve iflas kararı verilmeden önce iflas avansının yatırılması gerektiği düşünülmeden, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
Öte yandan, İİK’nın 165. maddesine göre “İflâs hükümle açılır ve bu hükümde açılma anı gösterilir.” Bu nedenle kararda iflâs anının saat ve dakika itibariyle de belirtilmesi zorunludur. Bu yön gözetilmeksizin karar verilmesi de doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, ........2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.