23. Hukuk Dairesi 2013/5422 E. , 2013/6456 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki asıl ve birleşen genel kurul kararının iptali ve kooperatif üyeliğinden ihraç kararının iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davada davacılar ... ve ..."nun açtığı davanın HUMK"nın 409/.... maddesi gereğince açılmamış sayılmasına, asıl davanın davacı... ile ... yönünden reddine, birleşen davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde asıl davada davacı... ve ... vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Asıl davada davacılar vekili, davalı kooperatifin 06.02.2010 tarihinde yapılan genel kurul toplantısına üye oldukları halde davacıların çağırılmadıklarını, üye olmayan şahısların katılımıyla yapılan genel kurulda kooperatife ait marketin satışına karar alındığını ileri sürerek, genel kurulda alınan kararların yoklukla malul olduğunun tespitini, alınan kararların iptalini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davada davacı vekili, aynı genel kurulda haklı neden olmaksızın davacının üyelikten ihracına ilişkin karar alındığını, alınan kararların çağrıda usulsüzlük nedeniyle mutlak butlanla malûl olduğunu ileri sürerek, ihraç kararının iptalini talep ve dava etmiştir.
Asıl davada davalı vekili, davanın 1163 sayılı Kanun"un 53/.... maddesi uyarınca bir aylık süresi içerisinde açılmadığını, davacılardan...., ... ve ...."nun 2008 yılında yapılan genel kurul sonrasında üyelikten ayrıldıklarını, davacı ..."a ise çağrı yapıldığını ancak toplantıya katılmadığını, bu nedenle dava açmakta hukuki yararı olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Birleşen davada davalı vekili, cevap vermemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen grafolog bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; davacılar ... ve...."nun ....03.2011 tarihinde takip edilmediği için dosyası işlemden kaldırılan davalarının üç aylık süresi içerisinde yenilenmediği, davacı..."in ise 2009 yılında üyelikten istifa dilekçesi verdiği, davacı ... ...."ın iptali istenen genel kurula çağrıldığı halde katılmadığı, davacıya gönderilen ihtarnamelerin anasözleşmenin .... maddesindeki prosedüre uygun olmadığından ihraç için yasal şartların oluşmadığı gerekçesiyle asıl davada;
davacılar ... ve ... tarafından açılan davanın açılmamış sayılmasına, davacılar... ve ..."ın davasının reddine, birleşen davada davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, asıl davada davacı... ve ... vekili temyiz etmiştir.
Genel kurul kararının iptali davasını, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 53. maddesi uyarınca, ancak kooperatifin ortağı açabilir. Dava koşulu olan üyelik sıfatının, kararın kesinleşmesine kadar devam etmesi gerekir. Aksi halde, davacının dava açmakta hukuki yararı kalmayacağından, davanın bu sebeple reddi gerekir. Mahkemece, davacı ..."ın işbu davadaki hukuki yararının belirlenmesi için, adı geçen davacı tarafından ihraç kararının iptali amacıyla açılan ve bu davayla birleştirilen dava tefrik edilerek, sonucunda verilecek kararın genel kurul kararının iptali için açılan asıl dava yönünden bekletici mesele yapılıp, kesinleşmesi beklendikten sonra asıl davada yargılamaya devam olunması gerekirken, doğrudan uyuşmazlığın esasına geçilmesi doğru olmamakla birlikte, somut olayda, ihraç kararının iptali amacıyla açılan birleşen davanın kabulüne dair verilen karar, taraflarca temyiz edilmeksizin kesinleştiğinden, bu davacının üyelik sıfatının devam ettiği ve genel kurul kararının iptali için dava açma hakkına sahip olduğu anlaşıldığından, bu husus bozma nedeni yapılmamıştır.
Öte yandan, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 53. maddesi uyarınca, genel kurulda alınan kararların, yasaya, anasözleşmeye ve iyi niyet kurallarına aykırı olduğu iddiasıyla, toplantıda bulunan ortaklar red oyu kullanıp, alınan kararlara muhalif kalarak, keyfiyeti tutanağa geçirdikten sonra kararın iptali için toplantıyı kovalıyan günden başlamak üzere bir ay içinde dava açabilir. Ancak, anılan hüküm uyarınca, genel kurul toplantısına katılmaya yetkili olmıyan kimselerin karara katılmış bulunmaları halinde alınan kararların yasaya, anasözleşmeye ve iyiniyet kurallarına aykırı oldukları ileri sürülerek iptalleri için açılacak davada genel kurulda muhalefette bulunmuş olma şartı aranmaz ise de bir aylık hak düşürücü süre içinde davanın açılması zorunludur. Aynı Yasa"nın 98. maddesi yollamasıyla TTK"nın 361/son maddesi hükmüne göre, oylama sonucuna etkisi olabilecek kişiler, somut olayda iddia edildiği gibi, katılmaması gerekip te katılan ve olumlu oy kullanan kimseler olup, davalı kooperatif bu iştirakin karara müessir olmadığını ispatlarsa, bu katılım sonuca etkili olmayacağından, bu halde iptal isteminin aynı madde uyarınca reddi gerekir. Muhalefet şerhi koşulu anılan 53. ve TTK"nın 361. maddesinin .... fıkrası uyarınca aranmaz ise de, dava bir aylık hak düşürücü süre içinde açılmalıdır. Zira, katılmaması gerekenlerin oylama sonucunu etkilemesi yokluğu değil, iptali gerektirmektedir.
Somut olayda, asıl davada davacılardan ..."ın iddiası yönünden yokluk koşullarının bulunmadığı anlaşılmış olup, mahkemece de iptal koşullarının oluşmadığı tespit edilmiştir. Davacı ..."a, genel kurul çağrısına dair tebligatın 09.01.2010 tarihinde yapıldığı tespit edildiğine ve çağırılıp ta gelmeyenin esasen anılan 53. madde uyarınca dava hakkı bulunmadığına, anılan iddia ile dava açması halinde ise red oyu ve muhalefet şerhi gerekmese de, bir aylık hak düşürücü süreye uyması gerektiğine göre, iptali istenilen 06.02.2010 tarihli genel kurul toplantısından itibaren bir aylık süre geçirildikten sonra, ....05.2010 tarihinde dava açıldığından asıl davada davanın davacı ... yönünden hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığı gerekçesiyle, davacı... yönünden ise üyelikten genel kurul kararından önce ......2009 tarihli yönetim kurulu kararı ile istifa etmesi nedeniyle iptal davası açmakta hukuki yararının bulunmadığı gerekçesiyle
iptal davasının reddine karar vermek gerekirken, her iki davacı yönünden de yazılı gerekçeyle davanın reddi doğru olmamış ise de sonucu itibariyle doğru kararın HUMK"nın 438/son maddesi gereğince değişik gerekçe ile onanması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle, asıl davada davacılar... ve ... vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile sonucu itibariyle doğru olan kararın değişik gerekçe ile ONANMASINA, alınması gereken harç peşin yatırıldığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, ......2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.