MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi


Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 13.04.2016 tarihinde verilen dilekçeyle tapu iptali ve tescil talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda davanın kabulüne dair verilen 14.11.2017 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davalı vekili tarafından talep edilmiştir. ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince istinaf talebinin esastan reddine dair verilen kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, önalım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkilin 1458 ada 308 parsel sayılı taşınmazdaki 17 No’lu bağımsız bölümün 3/8 paylı maliki olduğunu, dava konusu taşınmazın paydaşlarından dava dışı ...’nın taşınmazdaki payını davalıya satış yoluyla devrettiğini, müvekkiline hiçbir bildirimde bulunulmadığını ileri sürerek önalım hakkı nedeniyle davalı adına olan payın iptali ile davacı adına kayıt ve tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın hak düşürücü sürede açılmadığını, dava konusu payın satış bedelinin tapuda gösterilenden daha yüksek olduğunu, taşınmazın fiilen taksim edildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
İlk derece mahkemesince davanın kabulüne, dava konusu 1458 ada 308 parsel sayılı taşınmazdaki 17 No’lu bağımsız bölümde davalı adına kayıtlı 3/8 hissenin iptaliyle davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
Davalı vekilinin istinaf başvurusu üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince ... 18. Asliye Hukuk Mahkemesinin 14.11.2017 tarih ve 2016/174 Esas 2017/327 Karar sayılı kararı usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b/1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda payın üçüncü kişiye satılması halinde, diğer paydaşlara o payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve payın üçüncü kişiye satılması ile kullanılabilir hale gelir.
Önalım hakkının kullanılmasıyla bu hakkı kullanan paydaş ile alıcı arasında kapsam ve şartları satıcı ile davalı arasında yapılan sözleşmenin aynı olan bir satım ilişkisi kurulmuş olur. Önalım bedeli tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamından ibarettir.
6100 sayılı HMK’nın "Karar ve tebliği" başlıklı 359. maddesinin 1. fıkrasının e bendinde kararın, taraflar arasında uyuşmazlık konusu olan veya olmayan hususlarla bunlara ilişkin delillerin tartışması, ret ve üstün tutma sebepleri, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebebi içermesi gerektiği düzenlenmiştir.
Somut olayda; davalı vekili tarafından Yargıtay’ın fiili taksime ilişkin kararlarına işaret edilerek müvekkilinin yaklaşık 30 senedir aynı yerde, aynı şekilde faaliyet gösterdiği, müvekkili yönünden bir fiili durum oluştuğu ve bu fiili durumun aksinin talep edilmesinin TMK’nın 2. maddesine aykırı olacağı savunulmuş,ilk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiş,ancak kararın gerekçesinde fiili taksimle ilgili herhangi bir tartışma veya açıklamaya yer verilmemiştir. Davalı vekili, mahkemece fiili kullanım olgusunun da gözardı edildiğinden bahisle istinaf başvurusunda bulunmuştur. İstinaf incelemesini yapan ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince ilk derece mahkemesinin kararı usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğundan istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, ancak kararın gerekçesinde fiili taksime yönelik değerlendirmelerde çelişkili ve dosya kapsamına aykırı şekilde; "O halde mahkemece, fiili taksim olgusu kanıtlanamadığından davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken davanın reddi yönünde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir.
O halde, dava konusu taşınmazda hem davacının hem davalıya yer satan satıcının kullandığı yer bulunmadığı fiili taksim olgusu gerçekleşmemiş olduğundan mahkemece, tüm paydaşların kullandığı yer bulunmadığından fiili taksimin gerçekleşmediği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmüştür.
Somut olaya gelince, davalı tarafın fiili taksim savunması bulunduğundan mahkemece, dava konusu taşınmaz üzerinde fiili taksim yapılıp yapılmadığının ve özellikle davacı ile davalının kullandığı bölümler bulunup bulunmadığının mahallinde keşif yapılarak, taraf tanıkları da taşınmaz başında dinlenmek suretiyle araştırılması gerekirken, eksik inceleme ve araştırmayla yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
...Bu dükkanın tapu kaydına, projeye ve imara aykırı şekilde fiilen ikiye ayrılarak kullanılması" şeklinde ifadelere yer verildiği görülmüştür.
Değinildiği şekilde, istinaf mahkemesi kararının gerekçesinin gerek kendi içinde, gerekse istinaf başvurusunun esastan reddine yönelik hükümle çeliştiği, yine gerekçede dosya kapsamına uymayan ifadelere yer verildiği anlaşıldığından temyiz olunan istinaf mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile HMK 373/1. maddesi gereğince temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yerel mahkeme hükmünün BOZULMASINA, peşin alınan harcın yatırana iadesine, karardan bir örneğin ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesine, dosyanın İLK DERECE MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE, 10.06.2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.