MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, ... İli ... İlçesi .. Köyü 501, 503, 867, 868 ve 869 parseller ile 130 ada 1 parsel sayılı taşınmazların kamulaştırma bedellerinin tespiti ve idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı vekili ile davalılar tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz istemlerinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Ancak;
1-Kamulaştırma Yasası"nın 10. maddesi ile bedelin tespiti esaslarını düzenleyen 11. maddenin (g) bendine göre, kamulaştırılacak taşınmazın arsa olarak kabulü halinde kamulaştırma (değerlendirme) gününden önceki özel amacı olmayan emsallerin satış değeri esas alınarak bedelinin tespiti gerekir.
Bu esaslara göre gerçekçi ve doğru sonuçlara ulaşılabilmesi için, emsal alınan taşınmazın satış tarihinin değerlendirme tarihinden önce ve değerlendirme tarihine yakın bulunması, dava konusu taşınmaza örnek teşkil edebilecek nitelikte ve dava konusu taşınmaz ile aynı veya yakın semtlerde bulunması, topografik yapısı, manzarası, konumu, üzerinde yapılabilecek inşaat ve katlar için izin ve ruhsat sınırları, yüzölçümleri, imar uygulamasına konu edilmiş olup olmadıkları, sokak, cadde veya şehir alanlarına cepheleri ve mesafeleri gibi yönlerden benzer veya yakın özellikleri taşımalıdır. Aynı özellik ve nitelikleri taşıyan başka yerlerde bulunan ve kamulaştırma gününden önce satılan taşınmazlar da emsal alınabilir. Bu emsalin satış fiyatına ...Kurumu üretici fiyat endeksi uygulanmak suretiyle değerlendirme tarihinde oluşan fiyatları bulunduktan sonra dava konusu taşınmazla karşılaştırılıp incelenerek aradaki farklılıklar belirtilip üstün ve eksik yönleri açıklanmalı, bu nitelik ve farklılıkların taşınmazın değerine olan etkilerinin ne olduğu belirtilmeli ve bu suretle yapılacak karşılaştırma ile dava konusu taşınmazın değeri belirlenmelidir. İncelenen emsal imar parseli olup da dava konusu
taşınmazın bu nitelikte olmaması halinde, dava konusu taşınmazın yapılacak karşılaştırmadan sonra bulunacak değerinden, İmar Yasasının 18. maddesinin 2. fıkrası gözetilerek, düzenleme ortaklık payına tekabül edecek oranda indirim yapılması gerektiği de dikkate alınmalıdır.
2942 sayılı Yasa"nın 4650 sayılı Yasa ile değişik 11. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi gereği emlak vergi değerlerinin de dava konusu taşınmazın emsalle karşılaştırılmasında gözönünde tutulması gerekir. Buna göre dava konusu taşınmaz ve emsalin emlak vergisine esas tutulan asgari 2011 yılı itibariyle belirlenen m² değerlerinin ilgili belediye başkanlığından getirtilerek karşılaştırılması ve değerlendirmeye esas alınan oranlar fahiş ölçüde farklı olduğunda bu farklılık ve çelişkinin giderilmesi gerekir.
Dosyayadaki belgelerin ve özellikle satış akit tablosunun incelenmesinden; kamulaştırılan taşınmazlar yönünden hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda somut emsal olarak incelenen ... Köyü 379 parsel sayılı taşınmazın malikinin ... Şirketi olduğu, aynı gün 385 parsel ile birlikte aynı şahsa satıldığı, gerek satıcısının ... oluşu gerekse aynı kişi tarafından şirkete ait iki ayrı taşınmazın birlikte satın alınması hususları dikkate alındığında taşınmazın gerçek satış değerini yansıtmadığı izlenimini uyandırdığından, bilirkişi kurulunun emsal seçimini isabetli yaptığından söz edilemez. ...amaçlı olmayan, özel nitelikleri bulunmayan gerçekçi bir sonuca ulaştıran taşınmaz satışlarından seçilmelidir.
Bu nedenle, taraflara dava konusu taşınmazlara yakın bölgeden, benzer yüzölçümlü ve yakın tarihli satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzûmu halinde re"sen emsal getirtilme yoluna gidilmesi ve yukarıda belirtilen eksikliklerin tamamlanmasından sonra ek bilirkişi raporu alınıp hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi,
2-Davalılardan ..."in paydaşı bulunduğu 867 parsel sayılı taşınmazda mahkeme kararı ile adı “...” iken “..." olarak düzeltildiği ancak dava konusu diğer taşınmazların tapu kayıtlarında “.... olarak malik göründüğü ve “...” olarak düzeltildiğine dair mahkeme kararı bulunup bulunmadığı mahkemece araştırılarak parsellerde malik olup olmadığı denetlenmeden karar verilmesi,
3-Dava konusu arsa niteliğindeki 501, 867 ve 868 parsel sayılı taşınmazların kullanım amacı, yüzölçümü ve geometrik şekilleri dikkate alındığında kamulaştırmadan arta kalan bölümlerinde değer artışı veya azalışı olamayacağı düşünülmeden, küçülme nedeniyle değer azalışı, yola kavuşması nedeniyle değer artışı hesaplayan bilirkişi raporuna göre karar verilmesi,
4-Davalılar ile tapu kaydında hissedar olan ... arasındaki irtibatı gösterir bilgi ve belgeler (veraset ilamı, nüfus kayıtları vs.) getirtilip davalıların adı geçenin mirasçıları olup olmadığı belirlenmeden ..."in payını da kapsar şekilde bedele ve tapunun tamamının iptali ile idare adına tesciline karar verilmesi,
5-Mahkemece tespit edilen kamulaştırma bedelinin hükümde açıkça gösterilmemesi,
6-Tapu kaydında bulunan haczin kamulaştırma bedeline yansıtılmaması,
7-Kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmazın idare adına tesciline ilişkin davaların niteliği gereği maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına karar verilmesi,
Doğru görülmemiştir.
Ayrıca;
8-Anayasa Mahkemesi 1. Bölümünün 19.12.2013 tarih ve 2013/817 sayılı kararında, kamulaştırma bedelinin tespiti için açılan davada uzun süren bir yargılama sonunda, dava tarihi itibarıyla belirlenen bedele hükmedilmesinin Anayasanın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiği kabul edilerek mal sahibine tazminat ödenmesi gerektiği belirtilmiştir.
Yasa koyucu da, bu hak ihlalini dikkate alarak, 6459 sayılı Kanunun 6. maddesiyle 2942 sayılı Kanunun 10. maddesine eklenen fıkrada (yürürlük tarihi 30.04.2013) kamulaştırma bedelinin tesbiti için açılan davanın dört ay içinde sonuçlandırılmaması halinde, tespit edilen bedele bu sürenin bitiminden itibaren faiz uygulanmasına ilişkin düzenleme getirmiştir.
Her ne kadar, getirilen bu faiz hükmü maddi hukuka ilişkin olup, aynı yasanın 29. maddesi gereğince yayımı tarihinden sonra açılacak davalara uygulanması gerekir ise de; 30.04.2013 tarihinden sonra açılacak davalar için yapılan bu düzenleme ile Anayasa Mahkemesinin makul süreyi aşan yargılamanın hak ihlali oluşturduğuna ilişkin kararı birlikte değerlendirildiğinde, 30.04.2013 tarihinden önce açılmış ve henüz kesinleşmemiş kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili davalarında öngörülen dört aylık yargılama süresinin makul süre kabul edilerek, hakkaniyet gereğince taşınmaz malikinin zararının giderilmesi amacıyla dava tarihinden itibaren dört aylık sürenin bittiği tarihten karar tarihine kadar tespit edilen kamulaştırma bedeline yasal faiz uygulanması gerektiğinden bu yönden de mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edenlerden davalılara iadesine, 08.02.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.