Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/917 Esas 2020/2977 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/917
Karar No : 2020/2977

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- …

2- … Bakanlığı

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay İkinci Dairesinin 16/10/2019 tarih ve E:2016/10194, K:2019/5178 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Zabıt katibi olan ve İdari Yargı Yazı İşleri Müdürlüğü ve İdari İşler Müdürlüğü (kararda Adli Yargı Yazı İşleri Müdürlüğü ve İdari İşler Müdürlüğü yazılmıştır.) sözlü sınavında 73 (kararda 71 yazılmıştır.) puan alarak başarılı olmasına rağmen asil olarak sınavı kazanamayan davacı tarafından;
1- Asil olarak sınavı kazanamamasına ilişkin işlemin,
2- Hatay İdari Yargı Yazı İşleri Müdürlüğü ve İdari İşler Müdürlüğü ( kararda Hatay Adliyesi yazılmıştır.) sözlü sınav sonuçlarının ve bu doğrultuda yapılan atamaların,
Bu işlemlerin dayanağı olan 25/03/2004 tarih ve 25413 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Adalet Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin,
3- "Sözlü sınav" başlıklı 15/A maddesinin,
4- "Başarı sıralaması" başlıklı 15/B maddesinin,
15/03/1999 günlü, 99/12647 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin,
5- 31/08/2013 tarih ve 28751 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik'le değiştirilen 8. maddesinde yer alan "ve sözlü sınavda" ibaresinin,
6- "Sözlü sınav" başlıklı 12/A maddesinin iptali ile,
7- Sınavı asil olarak kazanamaması sonucu mahrum kaldığı yasal ve özlük haklarının iadesine hükmedilmesi istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay İkinci Dairesinin 16/10/2019 tarih ve E:2016/10194, K:2019/5178 sayılı kararıyla;
Dava konusu düzenlemelerin incelenmesi :
Dava konusu Adalet Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği ve Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik ile anılan kadrolara, görevde yükselme suretiyle atanacaklar için yazılı ve sözlü sınavda başarılı olma koşulunun getirildiği, Yönetmeliklerin genel sistematik yapısına bakıldığında, yazılı ve sözlü sınavların ikisinin birlikte başarılmasının, belirlenen görevlere atanabilmenin temel koşulu olarak belirlendiği,
Sözlü sınavın, yazılı sınavı tamamlayıcı nitelikte, bilgi ve liyakatı ölçmek, adayın mesleğe uygun yeteneğe ve kültürel birikime sahip olup olmadığını belirlemek amacıyla yapıldığı,
Bu çerçevede, sözlü sınavın temel amacının, yazılı sınav yapılmak suretiyle nesnel bir biçimde tespit edilenler arasından en başarılı adaydan başlayarak en uygun olanların seçilmesi olduğu,
Bu itibarla, belirtilen unvanların yürüttükleri görevin önem ve özelliği dikkate alındığında, bu kadrolara atanacakların, mesleğin gerektirdiği bilginin ölçülmesi amacıyla yapılacak yazılı sınav yanında, mesleki ehliyete yönelik diğer özel niteliklere de sahip olup olmadıklarının tespiti açısından tamamlayıcı nitelik taşıyan sözlü sınava alınmalarında hizmet gereklerine, üst hukuk normlarına ve hukuka aykırılık bulunmadığı,
Dava konusu bireysel işlemler yönünden;
Sözlü sınavın asil olarak kazanılmamasına ilişkin işlemin, diğer tüm idari işlemlerde olduğu gibi yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden yargısal denetiminin yapılmasının esas olduğu,
İdari işlemin yetki, şekil gibi salt usule ilişkin unsurları ile sınırlı olarak yapılacak bir yargısal denetim, hukuk devleti ilkesinin sağladığı güvenceyi temin etmeyeceği,
Bu itibarla, davacının girdiği sözlü sınav öncesinde, sınav komisyonunca sınavda sorulacak soruların önceden hazırlanması ve tutanağa bağlanması, her adaya sorulan soruların kayda geçirilmesi ve sorulan sorulara adayların verdiği yanıtlara hangi komisyon üyesince, hangi notun takdir edildiğinin tutanakta ayrı ayrı gösterilmesi, böylece sözlü sınavın nesnel olarak yapılması ve yargısal denetimin tüm unsurlarıyla gerçekleştirilmesinin sağlanması gerektiği,
Adalet Bakanlığı taşra teşkilatı adli yargı yazı işleri/idari işler müdürlüklerinde boşalan kadrolar için görevde yükselme yazılı sınavından 60 ve üzerinde puan almak suretiyle başarılı olan adaylara, yapılan sözlü sınav öncesinde, Sözlü Sınav ve Değerlendirme Kurullarınca (278) adet "Alan Bilgisi", (780) adet "Genel Kültür" sorularının ve "Genel Kültür" cevaplarının hazırlandığı, sözlü sınava giren adaylara bir Alan Bilgisi ve bir Genel Kültür sorusunun sorulduğu, verilen yanıtların kurulun her üyesi tarafından değerlendirildiği ve verilen puanların aritmetik ortalaması alınarak adayların sözlü puanlarının belirlendiği,
Sözlü sınava ilişkin değerlendirme kriterlerinden, adayın "Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi" ile "Genel kültürü ve genel yeteneği"ne ilişkin değerlendirmeler dışındaki kriterlerin sınav kurulu üyelerinin gözlemlerine dayalı kanaatlerine ilişkin olduğu,
Bu durumda, yapılan sözlü sınav öncesinde, "Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi" ile "Genel kültür ve genel yetenek" kritelerini değerledirebilmek için sınavda sorulacak soruların önceden hazırlanması ve tutanağa bağlanmış olması ve sınavda her adaya sorulan soruların kayda geçirilerek sorulan sorulara adayların verdiği yanıtlara hangi komisyon üyesince, hangi notun takdir edildiğinin tutanakta ayrı ayrı gösterilmiş olması karşısında, davacının sözlü sınavdan (73) puan almak suretiyle sınavı asil olarak kazanamamasına ilişkin işlemde hukuka aykırlık bulunmadığı,
Sözlü sınavın mevzuata uygun olarak yapıldığı kanaatine varıldığından, Hatay Adliyesi sözlü sınav sonuçlarında ve bu doğrultuda yapılan atamalarda da hukuka aykırılık bulunmadığı,
Bu doğrultuda; davacının sözlü sınavda başarısız sayılması sonucu mahrum kaldığı parasal ve özlük haklarının tarafına ödenmesine hükmedilmesi isteminin de yerinde görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Komisyon tarafından kendisine yöneltilen sorulara doğru cevaplar verdiği, takdir edilen puanların gerekçelerinin ortaya konulamadığı, bu nedenle Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idarelerden Adalet Bakanlığı tarafından, Danıştay İkinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuş;
Cumhurbaşkanlığı tarafından ise savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Daire kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
… İdare Mahkemesinde zabıt katibi olarak görev yapmakta iken Hatay İdare Mahkemesi yazı işleri müdürlüğü kadrosu için yapılan yazılı ve sözlü sınavına katılan, ancak sözlü sınavda 73 puan alarak başarılı olmasına rağmen asil olarak sınavı kazanamayan davacının; asil olarak sınavı kazanamamasına ilişkin işlemin, sözlü sınavın dayanağı olan Adalet Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin 15/A ve 15/B maddelerinin; Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin 8. maddesinde yer alan "ve sözlü sınavda" ibaresi ile "Sözlü sınav" başlıklı 12/A maddesinin iptali ile sözlü sınavı asil olarak kazanamaması sonucu mahrum kaldığı parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle ödenmesine hükmedilmesi istemiyle görülmekte olan davayı açtığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 31. maddesinde, " Bu Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda; hakimin davaya bakmaktan memnuiyeti ve reddi, ehliyet, üçüncü şahısların davaya katılması, davanın ihbarı, tarafların vekilleri, dosyanın taraflar ve ilgililerce incelenmesi, feragat ve kabul, teminat, mukabil dava, bilirkişi, keşif, delillerin tespiti, yargılama giderleri, adli yardım hallerinde ve duruşma sırasında tarafların mahkemenin sukünunu ve inzibatını bozacak hareketlerine karşı yapılacak işlemler, elektronik işlemler ile ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla duruşma icrasında Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümleri uygunlanır." kuralına yer verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 31. maddesi ile göndermede bulunulan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun "Yasaklılık sebepleri" başlıklı 34. maddesinde," (1) Hâkim, aşağıdaki hâllerde davaya bakamaz; talep olmasa bile çekinmek zorundadır:
a) Kendisine ait olan veya doğrudan doğruya ya da dolayısıyla ilgili olduğu davada.
b) Aralarında evlilik bağı kalksa bile eşinin davasında.
c) Kendisi veya eşinin altsoy veya üstsoyunun davasında.
ç) Kendisi ile arasında evlatlık bağı bulunanın davasında.
d) Üçüncü derece de dâhil olmak üzere kan veya kendisini oluşturan evlilik bağı kalksa dahi kayın hısımlığı bulunanların davasında. " düzenlemesi yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Tarafsızlık, davanın çözümünü etkileyecek bir önyargı, tarafgirlik ve menfaate sahip olunmaması ve davanın tarafları karşısında ve onların leh ve aleyhlerinde bir düşünce veya menfaate sahip olunmamasını ifade eder. Hakimin yasaklılığı ve reddi kurumları hakimin bakacağı davada tarafsızlığını sağlamaya yönelik olup temel bir hak olan adil yargılanma hakkıyla ilişkilidir.
İdari Yargı Yazı İşleri Müdürlüğü ve İdari İşler Müdürlüğü için 09/11/2015 tarihli sözlü sınavında 73 puan alarak başarılı olmasına rağmen asil olarak sınavı kazanamayan davacı tarafından açılan davada, Daire tarafından, 16/10/2019 tarihinde Üye ...'in de katılımıyla davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Danıştay Üyesi ...'in dava konusu edilen sınava ilişkin sözlü sınav komisyonunda yer alarak davacı hakkında değerlendirmede bulunduğu, bu durumda dava konusu işlemin tesisinde etkisi bulunması karşısında, bu işleme karşı açılan davada verilecek kararlara katılamayacağı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, Daire kararında usul hükümlerine uygunluk bulunmamıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay İkinci Dairesinin temyize konu 16/10/2019 tarih ve E:2016/10194, K:2019/5178 sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
4. Kesin olarak, 07/12/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.