Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 2014/18517 Esas 2014/16259 Karar Sayılı İlamı

18. Hukuk Dairesi
Esas No: 2014/18517
Karar No: 2014/16259
Karar Tarihi: 17.11.2014

Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 2014/18517 Esas 2014/16259 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Nevşehir 1.Asliye Hukuk Mahkemesi, 4650 Sayılı Kamulaştırma Yasası'na göre, irtifak kamulaştırma bedelinin tespiti ve irtifak hakkının idare adına tescili istenilen bir dava hakkında karar vermiştir. Mahkeme, talebin kabul edilmesine karar verdiği için davalı tarafından temyiz edilmiştir. Temyiz incelemesinde, hiçbir itirazın yerinde olmadığı ancak mahkeme kararında yanlış anlaşılan ve hatalı karar verilen bazı hususlar olduğu tespit edilmiştir. Bu hususlar; taşınmazın konumunun ve yapılaşma olanaklarının değer artışına etkisi, yargılama sürelerinin uzunluğunun Anayasa'nın mülkiyet hakkını ihlal ettiği ve dört aylık yargılama süresi dolmadan kamulaştırma bedeli tespiti yapılan davaların faiz uygulamasına tabi olması gerekliliği ile ilgilidir. Sonuç olarak, mahkeme kararı bozulmuştur.
Kanun Maddelerinin Detaylı Açıklamaları:
- 4650 Sayılı Kamulaştırma Yasası: irtifak kamulaştırma bedelinin tespiti ve irtifak hakkının idare adına tescili gibi işlemlere ilişkin hükümler içeren yasadır.
- Anayasa'nın 35. Maddesi: mülkiyet hakkının anayasal güvence altında olduğunu belirten madde.
- 6459 Sayılı Kamulaştırma Kanunu: kamulaştırma işlemlerine ilişkin düzenlemeler içeren yasadır.
- 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunu: kamulaştırma bedeli tespiti ve tescili gibi konulara ilişkin hükümler içeren yasadır.
- HUMK'nun 428. Maddesi: temyiz incelemesi sonucunda kararın bozulması halinde, dava dosyasının ilk derece mahkemesine gönderilmesini düzenleyen madde.

18. Hukuk Dairesi 2014/18517 E. , 2014/16259 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : Nevşehir 1.Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 08/05/2013
NUMARASI : 2012/426-2013/282

Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, irtifak kamulaştırma bedelinin tespiti ve irtifak hakkının idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Ancak;
1-Bilirkişi kurulunca dava konusu taşınmazın Nevşehir-Aksaray Karayoluna ve N.Özel Organize Sanayi Bölgesine sınır olması, çevresindeki sanayiye yönelik yatırımlar ve yerleşim yerlerine yakınlık gibi hususların tarım arazisi niteliğindeki taşınmazın değerinde %100 oranında objektif değer artışına neden olabileceği belirlenerek değer belirlenmiş ise de, taşınmazın konumu ve il merkezine yakınlığı ile yapılaşma olanakları da dikkate alınarak en az %300 oranında objektif değer artışına neden olabileceğinin düşünülmemesi,
2-Anayasa Mahkemesi 1. Bölümünün 19.12.2013 tarih ve 2013/817 sayılı kararında, kamulaştırma bedelinin tespiti için açılan davada uzun süren bir yargılama sonunda, dava tarihi itibarıyla belirlenen bedele hükmedilmesinin Anayasanın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiği kabul edilerek mal sahibine tazminat ödenmesi gerektiği belirtilmiştir.
Yasa koyucu da, bu hak ihlalini dikkate alarak, 6459 sayılı Kanunun 6. maddesiyle 2942 sayılı Kanunun 10. maddesine eklenen fıkrada (yürürlük tarihi 30.04.2013) kamulaştırma bedelinin tescili için açılan davanın dört ay içinde sonuçlandırılmaması halinde, tespit edilen bedele bu sürenin bitiminden itibaren faiz uygulanmasına ilişkin düzenleme getirmiştir.
Her ne kadar, getirilen bu faiz hükmü maddi hukuka ilişkin olup, aynı yasanın 29. maddesi gereğince yayımı tarihinden sonra açılacak davalara uygulanması gerekir ise de; 30.04.2013 tarihinden sonra açılacak davalar için yapılan bu düzenleme ile Anayasa Mahkemesinin makul süreyi aşan yargılamanın hak ihlali oluşturduğuna ilişkin kararı birlikte değerlendirildiğinde, 30.04.2013 tarihinden önce açılmış ve henüz kesinleşmemiş kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili davalarında öngörülen dört aylık yargılama süresinin makul süre kabul edilerek, hakkaniyet gereğince taşınmaz malikinin zararının giderilmesi amacıyla dava tarihinden itibaren dört aylık sürenin bittiği tarihten, karar tarihine kadar tespit edilen kamulaştırma bedeline faiz uygulanması gerektiğinin düşünülmemesi,
3-Dava konusu taşınmazın dava dilekçesi ve kıymet takdir raporunda 69,70m²"lik kısmı üzerinden irtifak kamulaştırması talep edildiği halde 192,56 m² üzerinden irtifak hakkı tesisi ile bedele hükmedilmiş olması,
4-Dava konusu irtifak hakkının T.adına tesisi ile tapuya tesciline karar verilmesi ile yetinilmesi gerekirken, M. yararına olmak üzere T. adına irtifak hakkı tesisine karar verilmesi,
Doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 17.11.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.