Mahkemesi :İş Mahkemesi

Esas dava ve birleşen dava hizmet ve sigorta primine esas kazancın tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde esas davanın reddine birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum ve ...... vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1)Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, aşağıdaki bendlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2)Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddeleri olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Eldeki dosyada davacı esas davada davalılar .........., Sosyal Güvenlik Kurumu aleyhine 2004/Haziran ile 2005/1 arasındaki hizmetlerinin tespiti ile eksik yapılan prim ödemelerinin tamamlanması istemli açılan davada mahkemece red kararı verilmiştir. Birleşen davada davacı davalılar Sosyal Güvenlik Kurumu, ......aleyhine açılan 11.06.2004 ile 2005/Ocak arasındaki hizmetlerinin tespiti ve ücretlerinin gerçek ücret üzerinden bildirilmesi istemli açılan davada mahkemece, 01.06.2004-15.01.2005 tarihleri arasında asgari ücretle çalıştığına karar verilmiştir. Esas davada mahkemece verilen red kararı isabetli ise de; birleşen davada verilen kısmen kabul kararı eksik araştırma ve inceleme nedeniyle isabetsizdir.
Mahkemece yapılacak iş, davacıyla ilgili varsa tüm belge ve kayıtlar işverenden istenilmeli, uyuşmazlık konusu dönemde dönemsel sigorta primleri bordrosuyla veya aylık prim ve hizmet belgesiyle bildirimleri yapılan sigortalılardan dinlenenler dışındakiler tanık sıfatıyla dinlenilmeli, işyerinde sosyal güvenlik kontrol memurlarınca bir denetim yapılıp yapılmadığı, aynı çevrede faaliyet yürüten ve davacının çalışmasını bilebilecek durumda olan tarafsız nitelikte başka işverenler ve bordrolu çalışanlar yöntemince saptanarak tanık sıfatıyla dinlenilmeli, işçilik alacaklarına ilişkin dava dosyasının varlığı araştırılarak celbedilmeli ve işçilik hakları davasında dinlenen tanıkların anlatımları ile bu dosyada bilgi ve görgüsüne başvurulan tanıkların anlatımları karşılaştırılmalı, varsa çelişki giderilmeli, yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde, iş yerinin kapsamı, kapasitesi ve niteliği nazara alınmalı, davacının kayıtlarda görünmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu, çalışmanın varlığı ve kesintili olup olmadığı yöntemince araştırılmalı, toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
3)6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun “Taleple bağlılık ilkesi” başlığını taşıyan 26"ncı maddesinde de, hakimin, tarafların istem sonuçlarıyla bağlı olduğu, ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremeyeceği açıklanmış olmakla, hukuk yargılamasına “istemle bağlılık” ilkesi egemen kılınmıştır.
Birleşen davaya konu somut olayda ise, 11.06.2004 ile 2005/Ocak arasındaki hizmetlerinin tespiti isteyen davacı talebine rağmen, talep edilen süre dışını kapsayacak şekilde 01.06.2004-15.01.2005 tarihleri arasında çalıştığına karar verilmek suretiyle mahkemece yukarıda anılan düzenlemelere aykırılık oluşturacak şekilde taleple bağlılık ilkesinin ihlal edilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki ilkeler gözetilmeksizin eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum ve......... vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde .........."ne iadesine, 08.03.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.