Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2006/2220 Esas 2006/7550 Karar Sayılı İlamı

Davacıemekli aylığından kesilen sosyal güvenlik destek primi kesinitisinin iptaline ve kesilen primlerin iadesine,  karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin  kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı  vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan  ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Davacı, davalı kurumca yaşlılık aylığından  sosyal güvenlik destek primi kesilmesine ilişkin  işlemin  yerinde olmadığından iptali ile yapılan kesintisinin iadesini istemiştir.
Mahkemece davacının kendi adına bağımsız   faaliyetine son verdiği ve destek priminden muaf olduğuna karar verilmiş ise de bu sonuca eksik inceleme ile ulaşılmıştır.
Gerçekten 25.8.1999 gün ve 4447 sayılı Yasanın 38. maddesi ile 1479 sayı Yasa’ya  ek 20. madde olarak eklenen madde içeriğine göre yaşlılık aylığına hak kazanan daha sonra çalışmaya devam eden ve çalışmaya başlayanların başlama tarihinden itibaren % 10  oranında sosyal güvenlik destek primi kesileceği öngörülmüştür.
Dava konusu olayda; kendisine 1.8.1981 tarihinden yaşlılık aylığı bağlanan  davacı bağımsız  çalışmasını beyan ve vergi kaydı ve oda kaydı  ile de doğrulandığı üzere 26.12.1991 tarihine kadar sürdürdüğünü  kabul ettiği halde Esnaf Sicil kaydının ise 2004 yılına kadar devam etteği anlaşılmaktadır. Dosya içindeki bigli ve belgelere göre anılan yasanın yürürlük tarihi olan 25.8.199 ila 2.12.2004 tarihleri  arası kendi adına bağımsız  çalışması olup olmadığı yeterince araştırılmamıştır. Bilindiği gibi 1479 sayılı Yasa’nın 24. maddesi gereğince zorunlu Bağ_kur sigortalılık statüsünün oluşması için Esnaf Sicil Memurluğu  ve Sanatkarlar Yasası  açısından 5 ve 199. maddeler gereğince  Esnaf ve Sanatkarlar Sicili bağımsız çalışma yönünden bir yasal karinedir. Bu yasal karinenin aksi kanıtlanmadıkça  dikkate alınması zorunludur. Yasal sistemde vergi kaydından  muaf olanlardan  bağımsız çalışanların çalışmaları mümkün olup sicil kaydına dayalı olarak esnaf kabul edilmeleri mümkündür.
Açıklanan bu yasal ve maddi olgular gereğince mahkemece yapılacak iş; davacının vergi ve oda kaydının silindiği ancak esnaf ve sicil kaydının açık olduğu 25.8.1999 ile 2.12.2004 tarihleri arası bağımsız çalışmasını sürdürüp sürdürmediğini araştırmak,  bu yönde tüm deliller toplanıp sicil kaydının hangi sebeple devam ettiği üzerinde durulmalı,  gereğinde yerel yönetim esnaf kuruluşlarından araştırma yapmak zabıta  kanalı ile  bağımsız  çalışmanın devam edip etmediğini sormak bu alanda gösterilecek sözlü kanıtlardanda yararlanarak  çıkacak sonuç uyarınca  bir karar vermekten ibarettir.
Mahkemece  bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınmaksızın yazılı şekilde eksik incelemeye dayalı olarak verilen karar   usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir
O halde, davalı kurumun   bu yönleri amaçlayan  temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm   bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 6.7.2006  gününde oybirliğiyle karar verildi.