Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2006/1314 Esas 2006/7215 Karar Sayılı İlamı

Davacı davalılardan işverene ait işyerinde 1.9.1990-10.6.1999 tarihleri arası çalıştığının tesbitine   karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin  kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı kurum  vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan  ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Uyuşmazlık davalı işverene ait gemilerde gemi adamı olarak  çalışan davacının  denizde geçen çalışma sürelerinin itibari hizmet süresi  olarak sigortalılık süresine eklenmesine ilişkindir. Davanın  yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 3395 sayılı Yasa ile değişik Ek.5. maddesinin III. bendidir. Bu maddeye göre  “ gemi adamlarının denizde geçen sürelerine her tam yıl için  90 gün sigortalılık süresi ekleneceği” belirtilmiştir. Bu durumda  itibari hizmetten yararlanmak için gemi adamı olarak ve denizde çalışma koşullarının birlikte gerçekleşmesi zorunludur. Denizde çalışmak  sefer halinde gemide olabileceği gibi limanda bekleyen gemide de olabilir. (örneğin bakım ve onarım gibi)  Yasa koyucunun denizde çalışanların  her türlü tehlikeye açık denizde geçen çalışma süreleri açısından bu haktan yararlanmalarını  amaçlamıştır. O nedenle yerel mahkemenin gemi adamı olan davacının gemide fiilen  çalışmadığı ve çalışmak üzere işverene ait  tesiste bekleyerek  geçirdiği süreden de itibari hizmetten yararlandırılmasına karar vermesi yasaya aykırıdır. Öte yandan davacının denizde (gemide) fiilen çalıştığı süre yönünden gerekli araştırma yapılmadan  sonuca varılması
ve kurulan hükümde HUMK’nun 389. maddesine aykırı olarak davacının denizde geçen çalışmasına göre kazandığı  itibari hizmet  süresinin kararda  belirtilmemesi de  doğru değildir.
Mahkemece yapılacak iş ister seferde ister limanda beklemede olan  gemide davacının fiilen çalışma süresini tesbit etmek bu bağlamda taraflara  tanık dahil delillerini ibraz etmeleri için önel vermek, gösterilen delilleri topladıktan sonra  davacının 1.9.1987 tarihinden sonraki  davalılar işyerlerindeki çalışmalarından dolayı itibari hizmet süresini saptamak ve bu süreden yararlanması gerektiğinde karar vermek gerekirken eksik inceleme ile sonuca gidilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 07.02.2001 gün ve 2001/20 E, 2001/110 K. Sayılı kararı da bu yöndedir.
O halde, davalı kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 03.07.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.