Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 2014/7545 Esas 2014/11750 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 11/03/2005 Ek Karar: 02.10.2013
NUMARASI : 2003/569-2005/105

Taraflar arasındaki yargılamanın iadesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Davacı vekili, dava dışı ... San. Ve Ticaret A.Ş. ile davalı banka arasında imzalanan kredi sözleşmesini anılan şirketin aynı zamanda ortağı olan müvekkilinin kefil olarak imzaladığını, davalı bankanın kredi alacağını tahsil için asıl borçlu ile birlikte müvekkili kefil ile diğer kefillere karşı açmış olduğu itirazın iptali davasında Mahkemece 2003/569 E.-2005/105 K. sayılı karar ile davanın kısmen kabulüne karar verildiğini ve kararın kesinleştiğini, müvekkiline karşı bu dosyada yapılan tebligatların usulsüz olduğunu, zira K.... Mahallesi Muhtarlığından alınan 03.06.2011 tarihli aile sicil beyannamesinde de açıkça belirtildiği üzere müvekkilinin 06.03.2002 -23.01.2011 tarihleri arasında yurt dışında olduğunu, tebligatın Z.T..imzasına yapıldığı tebligat parçasında belirtilmiş ise de adı geçen kişinin de tebliğ edilen adreste yaşamadığını, kaldı ki adı geçenin akıl sağlığının yerinde olmaması sebebiyle tebliğ tarihinde tebligatı almaya ehil olmadığını, bu durumda müvekkiline usulüne uygun olarak dava dilekçesinin tebliğ edilmediğini, nitekim gerekçeli kararın da Tebligat Kanunu"nun 35. maddesi gereğince tebliğ edildiğini, müvekkilinin savunma hakkı kısıtlanarak verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, ayrıca asıl borçlu dava dışı şirketin iflasına karar verilmiş olmakla iflas dosyasından yapılan ödemeler gözetilmeksizin eksik incelemeye dayalı olarak karar verildiğini ileri sürerek yargılamanın iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı banka vekili, yasada sayılan yargılamanın yenilenmesi nedenlerinden birinin somut olayda bulunmadığını ileri sürerek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece yapılan yargılamaya, toplanan delillere göre; davacının adli yardım talebi doğrultusunda yapılan araştırma sonucu üzerine kayıtlı mal varlığı olmadığı ve adli yardım koşullarının oluştuğu belirlenmiş olup adli yardım talebi kabul edilerek HUMK"un 453. maddesi gereği teminat yatırılmasına yönelik ek karardan sarfı nazar edildiği, HUMK"un 445. maddesinde yargılamanın iadesi sebepleri arasında tebligat usulsüzlüğünün sayılmadığı, yasada yazılı yargılamanın iadesi sebebine dayanmanın yargılamanın iadesi davası için dava şartı niteliğinde olduğu, davacının HUMK"un 445. maddesinde yazılı olan bir yargılamanın iadesi sebebine dayanmadığı gerekçesiyle yargılamanın iadesi davasının esasa girmeden mesmu olmadığından dolayı reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Dava tarihi 29.07.2011 tarihi itibariyle yürürlükte bulunan HMK"nın geçici 3. md. 2/fk. Delaletiyle HUMK"nun 445. ve devamı maddelerinde düzenlenen yargılamanın iadesi isteği, bu maddelerde de açıkça vurgulandığı üzere hukuki niteliği itibariyle ayrı ve bağımsız bir dava olup mutlaka duruşma yapılarak iki aşamada incelenmesi gerekir. Mahkeme öncelikle yargılamanın iadesi davasının mesmu (dinlenmeye değer) olup olmadığını kendiliğinden araştırır. Bu aşamada genel dava koşullarından ayrı olarak yargılamanın iadesi davasının süresinde açılıp açılmadığının, teminat gösterilip gösterilmediğinin ve yasada sayılan yargılamanın iadesi sebeplerine dayanılıp
dayanılmadığının incelenmesi gerekir. Bu koşullardan birisinin mevcut olmadığı sonucuna varılması halinde istem ret edilir. Mahkeme birinci aşamada yargılamanın iadesi davasının dinlenmeye değer olduğu sonucuna varırsa, ikinci aşamada esasa girerek ileri sürülen yargılamanın iadesi sebeplerinin doğru olup olmadığını araştırır. Dava dilekçesinde ileri sürülen sebebin gerçek olduğu kanısına varması halinde ise istem kabul edilerek asıl dava hakkında yeni bir karar verir.
Yargılamanın yenilenmesi yasada dava olarak tanımlandığına göre usulüne uygun olarak nisbi harç alındıktan sonra esasa kaydedilip görülmelidir. Somut olayda harç alınmadan dava görülmüş ve yargılamanın iadesine konu kesinleşen itirazın iptali davasında aynı esas ve karar nosu üzerinden ek karar adı altında davanın reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırıdır. Kaldı ki hükümde dava reddedildiği halde maktu harca da hükmedilmemiştir. Bu durumda harç alınmadan ek karar ile aynı dava dosyasından görülerek yargılamanın iadesi isteminin reddine karar verilmiş olması doğru görülmemiş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine, 25.06.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.