Danıştay 3. Daire 1996/6923 Esas 1997/3504 Karar Sayılı İlamı

Daire : ÜÇÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1997
Karar No : 3504
Esas Yılı : 1996
Esas No : 6923
Karar Tarihi : 21/10/997

ÖZEL DERSHANE İŞLETMECİLİĞİ İŞİYLE UĞRAŞAN YÜKÜMLÜ ŞİRKETİN İŞLEMLERİNİN İNCELENMESİNDE, RESMİ MAKAMLAR ÖNÜNDE YAPILAN BEYAN VE MUAMELELERİN VEYA MEVZUAT GEREĞİ RESMİ MAKAMLARA VERİLEN BİLDİRİM VE RAPORLARIN GÜVENİLİR KANIT OLMA NİTELİĞİ KARŞISINDA, SOYUT BEYANLARA VEYA HER ZAMAN DÜZENLENEBİLİR NİTELİKTEKİ BELGELERİN ESAS ALINARAK TARHİYATIN TERKİNİNDE İSABET BULUNMADIĞI, ÖĞRENCİ SAYISI VE KAYIT SİLME TARİHLERİ İLE İLAN EDİLEN ÜCRET VE DERS SAATLERİ DİKKATE ALINARAK BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ YAPTIRILARAK KARAR VERİLMESİ GEREKTİĞİ HK.

Davacının 1993 ve 1994 yılları Haziran ve Aralık aylarında toplam 4 defa alınan Teşvik İkramiyeleri üzerinden yapılan gelir vergisi kesintilerinin talebine uyularak idarece tarafına iade edilmesinden sonra tekrar ve taksitler halinde ücretinden kesilmek suretiyle geri alınmaya başlanması ve 1995 yılının Eylül ayında almış olduğu teşvik ikramiyesi üzerinden kesilen gelir vergisinin ve % 30 oranında hesaplanan faizin red ve iadesi talebiyle açtığı davayı; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 29.maddesine göre, teşvik ikramiyesi veya mükafatların gelir vergisinden müstesna tutulabilmesi için, bunların maddenin birinci ve diğer fıkralarında ayrı ayrı yazılı işleri veya faaliyetleri yada bunlar dışında olup memleket bakımından faydalı diğer iş ve faaliyetleri teşvik için verilmiş olmasının ve hukuken teşvik veya mükafat ikramiyesi olarak ödenmesinin gerekli ve yeterli bulunduğu, normal ücret dışında olup doğal olarak akçeli yapılan her türlü maddi katkının çalışan için teşvik unsuru içerdiği ve teşvikin de daha sonra ödülü dahi haketmeyi gerektirecek çalışma ve faaliyetleri özendirmek ve kişilerin işlerinde daha istekli ve başarılı olmalarını sağlamak amacıyla uygulandığının bir gerçek olduğu, kanun koyucunun ülke tarımının, hayvancılığının, güzel sanatının, savunmasının, sporunun, ilim ve fenninin geliştirilmesi için himaye ve teşvikini gerekli bulduğu, bu özel iş ve faaliyetleri yapanlara verilecek teşvik ikramiyesini vergi dışı bırakma yolundaki iradesinin 29.maddenin lafzında ve ruhunda açıkça görüldüğü, madde içeriğinde, vergi bağışıklığı bakımından başkaca bir koşulun da aranmadığı, aksi yöndeki yorumlamanın, hukuken, şeklen ve ismen teşvik ikramiyesi olarak yapılan bir ödemenin teşvik ikramiyesi olup olmadığı hususunun tartışılması sonucunu doğuracağı, buna göre, güzel sanatların bir dalında sahne sanatı ile ilgili görev yapan davacıya ödenen teşvik ikramiyesinin, Gelir Vergisi Kanununun 29/1.maddesi hükmü uyarınca gelir vergisinden bağışık tutulması ve vergi kesilmemesi gerektiği, anılan kanun maddesine ve hukuka aykırı olarak kesildiği anlaşılan dava konusu verginin kaldırılarak davacıya red ve iade edilmesi icap ettiği, öte yandan, gelir vergisinin re'sen, ikmalen veya idarece salınması ve vadesinde ödenmemesi koşulları ile tahakkukunda veya iadesinde gecikmenin olması halinde uygulanması gereken yasa maddeleri ve işlemlerin 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 112 nci maddesine göre gecikme faizi ile 6183 sayılı yasanın 51 nci maddesine göre gecikme zammı hesaplanması olup, bunun dışında vergi alacakları ile ilgili olarak Borçlar Kanununa veya başka bir yasaya göre % 30 faiz uygulanması mümkün olmadığı gerekçesiyle kabul ederek, dava konusu vergi ve faizi kaldırarak red ve iadesine karar veren ... Üçüncü Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının; %30 faiz uygulamasıyla ilgili hüküm fıkrasını onayan, teşvik ikramiyesi üzerinden kesilen gelir vergisine ilişkin hüküm fıkrasını ise, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 29. maddesinde sözü edilen ikramiye ve mükafatların, bir hizmet sözleşmesine bağlı olarak hizmetin başarılı bir şekilde yürütülmesinden dolayı hizmet karşılığı devamlı ödenen bir ücret olmadığı, kanunda sayılan alanlarda yapılan çalışmalar sonucu ilmin ve fennin, güzel sanatların, tarımın veya hayvancılığın gelişmesine katkıda bulunulmasından dolayı katkıda bulunanları ödüllendirmek amacıyla yapılan ödemeler olduğu, teşvik ikramiyesi alanın faaliyetinin ifasına mecbur olduğu bir görev niteliğinde olmaması gerektiği, sanatçılara verilen teşvik ikramiyelerinin dayanağını teşkil eden Bakanlar Kurulu kararından teşvik ikramiyesinin getiriliş amacının başarılı görev yaptıkları tespit edilenlerin teşvik ikramiyesi ile desteklenmesi olduğunun anlaşıldığı, sözleşmeli olarak çalışan sanatçılara Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında ödenmek üzere mali yıl içinde dört aylık ücret ikramiye olarak verilmekte iken 1993 takvim yılından itibaren her yıl düzenli olarak Haziran ve Aralık aylarında ödenmek üzere iki aylık ücret tutarında teşvik ikramiyesi verilmesine başlandığı, teşvik ikramiyesi adı altında 1993 yılından beri yılda iki defa devamlı olarak yapılan bu ödemelerin amacının başarılı çalışan sanatçılara ücret artışı sağlamak üzere yapılan bir ücret ödemesi niteliğinde olduğu, dolayısıyla Gelir Vergisi Kanununun 29. maddesi kapsamına girmediği gelir vergisinden müstesna olmayacağı sonucuna varıldığı gerekçesiyle bozan Danıştay Üçüncü Dairesinin 26.9.1996 gün ve 1996/3200 sayılı kararının, büyük bir çoğunluğa verilen teşvik ikramiyesinin ücret niteliğinde olmadığı ileri sürülerek düzeltilmesi istemidir.
Danıştay dava daireleri ile İdari veya Vergi Dava Daireleri Genel Kurulları tarafından verilen kararların düzeltilebilmesi, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54 üncü maddesinde yazılı sebeplerden birinin bulunması halinde mümkün olup kararın düzeltilmesi istemine ilişkin dilekçede ileri sürülen sebepler bunlardan hiçbirine uymadığından istemin reddine, karar verildi.