Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2010/7909 Esas 2010/9045 Karar Sayılı İlamı

Taraflar arasında görülen davada;
Davacı, mülkiyeti Hazineye ait .. ada 5 parsel sayılı taşınmaza davalının lokanta binası ve WC yapmak suretiyle müdahale ettiğini ileri sürerek, elatmanın önlenmesi ve yıkım isteminde bulunmuştur.
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, imar uygulaması sonucunda davacı Hazine adına oluşan taşınmazdaki binaların imar öncesinde yapılmış olduğu gerekçesiyle hapis hakkı tanınmak suretiyle davanın kabulüne karar  verilmiştir.
Karar, taraflarca süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü.
Dava, imar parseline elatmanın önlenmesi ve yıkım isteğine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar  verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; çekişme konusu ..ada 5 parsel sayılı taşınmazın davacı Hazine adına imar uygulaması sonucunda tescil edildiği anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere; yasal ayrıcalıkların dışında ayrılmaz parçanın (mütemmim cüz"ün) mülkiyeti ve buna bağlı olarak tasarruf hakkı üzerinde bulunduğu arza bağlıdır. Bu husus M.K.nun 684. maddesinde açıkca vurgulanmıştır. Ne varki, yürürlükten kalkmış olan 6785 sayılı yasanın l605 sayılı yasa ile değişik 42/c ve halen yürürlükte bulunan 3l94 sayılı imar yasasının l8. maddelerinde özel hükümler getirilmek suretiyle ayrılmaz parça (mütemmim cüz) olan yapı ile arz arasındaki hukuki ilişki kesilmiş bazı durumlarda yapı,  üzerinde bulunduğu yerin malikinden başkasına bırakılarak imar parsellerinin oluşturulabileceği öngörülmüştür. Böylece yapıların bedelleri ilgili parsel sahiplerince yapı sahibine ödenmediği veya aralarında bu yönde bir anlaşma yapılmadığı yada ortaklığın giderilmesi davası açılmadığı sürece bu yapıların ömürlerini dolduruncaya kadar eski sahiplerine kullanma imkanı  sağlanmıştır.
Öte yandan, zeminin maliki olan kişinin taşınmazı bizzat kullanma yetkisi sınırlanmış, ayrılmaz parça (mütemmim cüz) durumunda olan yapı üzerinde tasarruf etme gücü özel yasa ile kısıtlanmıştır. 
 298l Sayılı Yasanın 3290 sayılı yasa ile değişik l0/c maddesi de aynı doğrultuda hüküm getirmiştir.
Gerçekten, bir kimse kendisine veya yasanın himaye ettiği bir hakka dayanarak üçüncü bir şahsa ait bir taşınmaz üzerine ayrılmaz parça (mütemmim cüz) niteliğinde yapı inşaa etmiş imar uygulaması sonucu bu yer davacıya ait imar parseli içerisinde kalmış ise, kendi arzu ve iradesi dışında idari kararla oluşan bir durum söz konusu olduğundan kusurlu sayılamaz. İşte bu nedenle yukarıda değinildiği gibi yasa koyucu imar parseli malikine karşı yapı sahibini koruma zorunluluğunu duymuştur. 
Somut olaya gelince; imarla davacı Hazine adına oluşan çekişme  konusu .ada 5 parsel sayılı taşınmazdaki yapıların sahibi davalının imar  öncesi ve sonrasında kayda dayalı bir  hakkının bulunmadığı, buna karşın mahkemece hapis hakkı tanınmak suretiyle davanın kabulüne karar  verildiği görülmektedir. Oysa, davalının imar öncesinde de kayda dayalı bir hakkı bulunmadığı gözetilerek hapis hakkı tanınmaksızın mutlak  olarak davanın kabulüne karar  verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı olduğu üzere hüküm tesisi isabetsizdir.
Öyleyse, davalının tüm temyiz  itirazlarının reddi ile davacının yerinde bulunan temyiz itirazının kabulü ile hükmün açıklanan nedenden ötürü HUMK."nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine,  20.9.2010  tarihinde oybirliğiyle karar verildi.