Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2010/6567 Esas 2010/8144 Karar Sayılı İlamı

 Taraflar arasındaki davadan dolayı Kahramanmaraş 1. Asliye Hukuk Hakimliğinden verilen  5.2.2009 gün ve 216-41 sayılı  hükmün onanmasına ilişkin olan 30.12.2009 gün ve  9593-14124 sayılı kararın düzeltilmesi süresinde taraf vekillerince istenilmiş olmakla, dosya incelendi gereği görüşülüp düşünüldü:
Dava; mirasta iade ve tenkis isteğine ilişkin olup mahkemece önceden verilen karar Yüksek 2. Hukuk Dairesince “….mirasta iade davasının reddinin doğru olduğu; mirasbırakanın 3. kişilerden satın aldığı taşınmazların bedelini ödediği gözetilerek tenkis hesabının buna bağlı olarak yapılması gereğine ” değinilmiş, direnme kararı Yüksek Hukuk Genel Kurulunca “… mirasbırakanın taşınmazlar alınırken verdiği bedellerin (paraların), mirasın açıldığı tarihte ulaştığı değerlerini,  paranın satın alma gücündeki değişimlerin usulünce belirli kriterler dikkate alınmak suretiyle hesaplanması,  gerektiğinde bu konuda uzman bilirkişi veya bilirkişi kurulundan rapor alınması bu yolla belirlenen değerin tenkisine hükmedilmesi….” gerekçesiyle bozulmuştur.
Bunun üzerine; 12.09.2006 günlü ara kararı ile dosya bozma kararından önceki bilirkişi kuruluna tevdii edilmiş, 21.02.2007 havale tarihli rapor temin edilmiştir. Anılan raporda, nasıl hesaplandığı anlaşılamayan tenkis hesabı esas alınarak ulaşması gereken değer 128.000,00 TL. olarak bildirilmiş, bilirkişi kurulu bu değer üzerinden hesaplandığını açıklamıştır.
Bundan sonra yerel mahkemece davacının rapora itirazı ve davalıların da ek bilirkişi raporu, gerekiyorsa yeni bir bilirkişi heyetinden rapor alınması yönündeki istekleri üzerine yeni bir bilirkişi kurulu oluşturulmasına ve rapor düzenlenmesine karar verilmiş, böylelikle oluşturulan yeni bilirkişi kurulu 12.09.20007 havale tarihli ön raporunda Hukuk Genel Kurul Kararı çerçevesinde rapor düzenlenebilmesi için yerine getirtilmesi gereken eksiklikler tadat edilerek bu eksikliklerin giderilmesi durumunda sağlıklı rapor verilebileceği ifade edilmiştir.
Bilindiği üzere; Yüksek Hukuk Genel Kurulu’nun kararları ilişkin olduğu hususlarda dava yönünden yerel mahkemesini bağlar. Bozma kararında gösterildiği biçimde araştırma, inceleme ve işlem yapılması zorunluluğu ve onun sonucu olarak yanlar yararına da usuli kazanılmış haklar doğar.
Buna karşın mahkemece eksikliklerin giderilmesi ve gerektiğinde keşif yapılması yönünde ara kararları verilmiş ise de 05.02.2009 tarihli oturumda önceki ara kararları gözardı edilerek,  21.02.2007 tarihli rapor esas alınmak suretiyle dava karara bağlanmıştır.
Bu durumda, mahkemece hükme esas alınan raporun yetersiz olduğu ve karar vermeye elverişli olmadığı kabul edilerek 05.06.2007 tarihli ara kararı ile yeniden bilirkişi incelemesi yapılması ve hatta gerektiğinde keşif icrası gerekli görüldüğüne göre, bu karardan dönmeyi icap ettiren yasal bir neden olmaksızın ve hatta bu konuda hiçbir gerekçe göstermeksizin daha önce hüküm kurmaya elverişsiz olduğu kabul edilen rapor esas alınarak karar verilmesi doğru değildir.
Anılan hususlar tarafların karar düzeltme isteği üzerine yeniden yapılan incelemede saptandığından karar düzeltme isteğinin HUMK’nu 440. maddesi gereğince KABULÜNE, Dairenin 30.12.2009 tarih, 2009/9593 Esas, 2009/14124 sayılı ONAMA kararının ortadan kaldırılmasına,
Yerel mahkemenin, 05.02.2009 tarih, 2006/216 Esas, 2009/41 sayılı kararının açıklanan nedenlerden ötürü HUMK."nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 12.7.2010  tarihinde oybirliğiyle karar verildi.