MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA : Davacı, fazla mesaiden kaynaklı müfettiş raporunun iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, davanın reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı vekili müvekkilinin kongre irtibat bürosunda çalışma müfettişi tarafından 08-14 Kasım 2013 tarihleri arasında inceleme teftişi yapılmış olduğunu, Ocak 2013 tarihinden itibaren aylık 104 saatten az ödenen fazla mesai farklarının ödenmesi gerektiğinin tespitinin yapılmış olduğunu, yapılan tespitin belgelere dayanmadığını rapora itiraz ettiklerini beyan ederek raporun iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili davanın Çalışma Bakanlığına karşı açılması gerektiğinden bahisle husumet itirazında bulunarak yapılan inceleme sonucu müfettiş tarafından noksan fazla mesai ücreti ödemesi yapıldığının tespiti üzerine işverene idari para cezası kesilmiş olduğunu, beyan ederek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece 4857 sayılı İş Kanunu"nun 92. Maddesi gereği müfettiş raporlarına karşı ilgililerin raporun kendilerine tebliğinden itibaren otuz gün içinde yetkili iş mahkemesinde dava açmaları gerektiği, dosya içerisindeki belgelerden davaya konu 29.11.2013 tarihli ... inceleme teftişi konulu rapor ve eklerinin davacıya 16 Temmuz 2014 günü tebliğ edildiği, tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içerisinde yetkili iş mahkemesine itiraz edilmesi gerekirken davacı tarafından otuz günlük süre geçtikten sonra 26 Ağustos 2014 tarihinde iş bu davanın açıldığı gerekçesiyle 4857 sayılı Kanun"un 92. Maddesi uyarınca davanın süre yönünden reddine karar verilmiştir.
Karar davacı vekilince süresinde temyiz edilmiştir.
...-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Mahkemece davanın süresi yönünden reddine karar verilmiş ise de, varılan sonuç doğru değildir. Müfettiş raporu 16.07.2014 tarihinde davalıya tebliğ edilmiş olup dava 13.08.2014 tarihinde harç yatırılmak suretiyle İş mahkemesi kanalıyla otuz günlük hak düşürücü süre içinde açıldığından işin esasına girip karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde reddi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3-Davacı yanca iptali istenen iş müfettişi raporu ... bağlı müfettişler tarafından düzenlenmiş olup, davanın ... Güvenlik Bakanlığına yöneltilmesi gerekirken... davanın yöneltilmesi hatalıdır. Ancak bu husus temsilcide yanılma olduğundan davacıya mehil verilerek ... Güvenlik Bakanlığına yöneltilmesi sağlanmalıdır.
4-Taraflar arasındaki uyuşmazlık, 4857 sayılı Kanun"un 92/3. maddesi kapsamında, iş müfettişlerince düzenlenen rapor ve tutanakların içeriğine ilişkin olup, bu hususta açılacak davaların hukuki niteliğinin değerlendirilmesi gerekmektedir.
4857 sayılı Kanun’un 91. maddesinin 2. fıkrasında, ""30.01.1950 tarihli ve 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 10. maddesine istinaden iş sözleşmesi fiilen sona eren işçilerin kanundan, iş ve toplu iş sözleşmesinden doğan bireysel alacaklarına ilişkin şikayetleri ... ... bölge müdürlüklerince incelenir"" denilmiştir. 4857 sayılı Kanun"un 92. maddesinin 3. fıkrasında ise, "Çalışma hayatını izleme, denetleme ve teftişe yetkili iş müfettişleri ile işçi şikayetlerini incelemekle görevli bölge müdürlüğü memurları tarafından tutulan tutanaklar aksi ispatlanıncaya kadar geçerlidir. İş müfettişleri tarafından düzenlenen raporların ve tutulan tutanakların işçi alacaklarına ilişkin kısımlarına karşı taraflarca otuz gün içerisinde yetkili iş mahkemesine itiraz edilebilir. İş mahkemesinin kararının karşı taraflarca 5521 sayılı Kanun’un 8. maddesine göre kanun yoluna başvurulabilir. Kanun yoluna başvurulması mahkemesince hüküm altına alınan işçi alacağının tahsiline engel teşkil etmez.” hükmüne yer verilmiştir.
Öte yandan, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 105 ilâ 113. maddeleri arasında dava çeşitleri düzenlenmiştir. Eda davası davalının, bir şeyi vermeye veya yapmaya yahut yapmamaya mahkûm edilmesinin talep edildiği dava türü olarak tanımlanmış iken, tespit davası, mahkemeden bir hakkın veya hukuki ilişkinin varlığının ya da yokluğunun yahut bir belgenin sahte olup olmadığının belirlenmesinin talep edildiği dava çeşidi olarak açıklanmıştır. 4857 sayılı Kanun’un 92. maddesinin 3. fıkrasına göre iş müfettişi raporlarına karşı açılan davalar, işçilerin bireysel başvuruları üzerine iş müfettişi tarafından işçi alacaklarına ilişkin yapılan tespitlere karşıdır. Bu tespite işçi tarafından yapılan tespitin eksik olduğu ve daha fazla alacağın bulunduğu gerekçesiyle itiraz ediliyorsa dava, eda davası niteliğindedir. Söz konusu tespite, işveren tarafından yapılan tespitin hatalı olduğu ve tamamen ya da kısmen borçlu olunmadığı gerekçesiyle itiraz ediliyorsa dava, menfi tespit davası niteliğindedir. Bu son halde, kanunda özel olarak düzenlenmiş olması sebebiyle, davacı işverenin bu davayı açmakta, kanunun ifadesiyle “hukuken korunmaya değer güncel bir yararı” bulunduğu kabul edilmelidir. Başka bir ifadeyle tespit davaları için ayrıca araştırılan hukukun korunmaya değer güncel bir yarar şartının bu dava açısından mevcut olduğu değerlendirilmelidir.
Görüldüğü üzere, iş müfettişi raporlarının işçi alacaklarına yönelik kısımlarına karşı, işçi ya da işveren tarafında açılacak davalar, yerine göre eda davası yerine göre ise menfi tespit davası özelliği göstermekte olup her halükarda bu davalarda, işçi ve işverenin taraf olarak yer alması gerekmektedir.
Somut olayda, davacı işveren tarafından, iş müfettişinin işçi alacağına dair tespitine karşı borçlu olunmadığı gerekçesiyle itiraz edilerek ... karşı dava açılmış ve sonuçlandırılmıştır. İşçi davanın tarafı olarak gösterilmemiştir. Verilecek karar işçinin de hak alanını ilgilindirdiğinden mahkemece davacıya, işçilik alacağı hakkında tespitte bulunulan işçiyi de davaya dahil etmesi için süre verilip, işçini davalı olarak yöntemince davalıya katılımı sağlanıp varsa göstereceği delillerde toplanıp değerlendirilmek suretiyle yargılamaya devam olunarak bir karar verilmesi gerekmektedir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 29.02.2016 gününde oy birliğiyle karar verildi.