Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2019/3149 Esas 2020/2903 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2019/3149
Karar No : 2020/2903

TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVACI) : … Sendikası
VEKİLİ : Av. …

2- (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay İkinci Dairesinin 10/01/2019 tarih ve E:2016/1114, K:2019/200 sayılı kararının davanın reddine ilişkin kısmının davacı tarafından, vekalet ücreti ve yargılama giderine ilişkin kısmının ise davalı idare tarafından temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 14/03/2014 tarih ve 28941 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin;
1- 4. maddesinin (1) fıkrasının (ğ) bendinde yer alan "... sözlü sınavı .." ibaresinin,
2- 7. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendinin 1 numaralı alt bendinin tamamının,
3- 10. maddesinin 2., 4. ve 5. fıkralarında geçen "... sözlü sınav ... " ibarelerinin,
4- 11. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "... sözlü sınavı .." ibaresinin,
5- 12. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "...sözlü sınav..." ibaresinin,
6- "Görev grupları arasında geçişler" başlıklı 18. maddesinin 2. fıkrasının tamamının
iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay İkinci Dairesinin 10/01/2019 tarih ve E:2016/1114, K:2019/200 sayılı kararıyla;
4. maddesinin (1) fıkrasının (ğ) bendinde yer alan; "... sözlü sınavı .." ibaresinin, 7. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendinin 1 numaralı alt bendinde yer alan; görevde yükselme suretiyle yapılacak atamalarda genel şartların yanında aranan özel şartlar arasında ayniyat saymanı veya muhasebeci kadrolarına atanabilmek için "En az iki yıllık yüksekokul mezunu olmak" ibaresi, 10. maddesinin 2. ve 4. fıkralarında geçen "... sözlü sınav ... " ibareleri, 11. maddesinin 1. fıkrasında geçen "... sözlü sınav... " ibaresi, 12. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "...sözlü sınav..." ibaresinin iptali istemi yönünden;
Söz konusu düzenlemeler sonraki tarihli Yönetmeliklerle değiştirildiği ve yürürlükten kaldırıldığından, bu istemlere yönelik olarak davanın konusuz kaldığı ,
10. maddesinin 5. fıkrasında geçen "... sözlü sınav ... " ibaresinin iptali istemi yönünden;
Dava tarihinde yürürlükte olan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikilği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğe dayanılarak hazırlanan ve 14/03/2014 tarih ve 28941 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin "Görevde yükselme başlıklı" başlıklı 10/5. fıkrasında, sözlü sınava ilişkin hükümlerin genel yönetmeliğe uygun hale getirildiği,
Bu bağlamda, genel yönetmelik hükümlerine uygun olarak yapıldığı anlaşılan dava konusu düzenlemede üst hukuk normlarına, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık görülmediği,
Görev grupları arasında geçişler" başlıklı 18. maddesinin 2. fıkrasının tamamının iptal istemine yönünden;
Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin Ek 3. maddesine 12/03/2010 tarih ve 27519 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 01/03/2010 tarih ve 2010/192 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 14. maddesiyle eklenen 3. fıkrada yer alan; "Bu Yönetmelik kapsamındaki personelden doktora öğrenimini bitirmiş olanlar, unvan değişikliği sınavına katılmaksızın öğrenimle ihraz edilen görevlere atanabilirler." hükmüne yer verildikten sonra, bu kapsamda, unvan değişikliği sınavıyla, öğrenim durumu itibarıyla atanacağı kadro unvanını ihraz etmiş ve aynı durumda olanlar arasından bir seçim yapılarak başarılı olanların anılan kadrolara atanmasının amaçlanması ve diğer taraftan doktora eğitiminin bir üst öğrenim olması ve özünde çalışanları üst öğrenim yapmaya teşvik etmesi de dikkate alındığında dava konusu düzenlemede, üst hukuk normları ile kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık görülmediği gerekçesiyle,
4. maddesinin (1) fıkrasının (ğ) bendinde yer alan "... sözlü sınavı .." ibaresinin, 7. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendinin 1 numaralı alt bendinin tamamının, 10. maddesinin 2. ve 4. fıkralarında geçen "... sözlü sınav ... " ibarelerinin, 11. maddesinin 1. fıkrası ile 12. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "...sözlü sınav..." ibarelerinin iptali istemi yönünden; karar verilmesine yer olmadığına,
10. maddesinin 5. fıkrası ile "Görev grupları arasında geçişler" başlıklı 18. maddesinin 2. fıkrasının tamamının iptali istemleri yönünden; davanın reddine,
dava kısmen karar verilmesine yer olmadığı, kısmen ret ile sonuçlandığından, yargılama giderinden haklılık oranına göre takdiren belirlenen 124,20 TL'nin davacı üzerinde bırakılmasına, geriye kalan 124,20 TL yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 2.475,00 TL avukatlık ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, 2.475,00 TL vekalet ücretinin ise davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacı tarafından, Yönetmeliğin 10. maddesinde belirlenen puanlama yapılacak hususların subjektif hususlar olduğu, kurul üyelerinin değerlendirmelerinin de sübjektif sonuçlar doğuracağı, sözlü sınavda personele hangi soruların sorulduğu ve puanlamanın nasıl yapıldığının belirsiz olduğu, sözlü sınavda objektif kriterlerden çok subjektif değerlendirmelerin yapılacağı, “Görev grupları arasında geçişler” başlıklı 18. maddesi ile "doktora öğrenimini tamamlayanların, atama yapılacak görev için aranan ve bu Yönetmeliğe göre hesaplanan hizmet süresine sahip olmaları ve aranan öğrenim şartını taşımaları kaydıyla, ihraz ettikleri unvanlar ile uzman veya aynı düzeydeki görevlere ve daha alt görevlere sınavsız atanabileceği" şeklinde düzenleme yapılarak doktora eğitimini tamamlayanlara imtiyaz tanınmasının hukuka aykırı olduğu belirtilerek kararın davanın reddine ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından, kararın aleyhlerine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmesine ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI :
Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.
Davalı idare tarafından, Danıştay İkinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın davanın reddine ilişkin kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçelerinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Diğer yandan, Daire tarafından, dava konusu Yönetmeliğin “Görev grupları arasında geçişler” başlıklı 18. maddesinin 2. fıkrasının, Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin Ek 3. maddesine 12/03/2010 tarih ve 27519 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 01/03/2010 tarih ve 2010/192 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 14. maddesiyle eklenen 3. fıkrada yer alan; "Bu Yönetmelik kapsamındaki personelden doktora öğrenimini bitirmiş olanlar, unvan değişikliği sınavına katılmaksızın öğrenimle ihraz edilen görevlere atanabilirler." hükmüne uygun olduğu gerekçesiyle bu madde yönünden davanın reddine hükmedilmiş ise de, dava konusu 18. maddenin 2. fıkrasında yer alan ibarenin Genel Yönetmelikte dayanağı olan bir başka maddenin de "kapsam" başlıklı 2. maddenin 2. fıkrasının (f) bendi olduğu ve dava konusu düzenlemenin bu maddeyle de uyumlu olduğu anlaşılmaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Tarafların temyiz istemlerinin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen reddi, kısmen dava konusu düzenlemeler hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolundaki Danıştay İkinci Dairesinin temyize konu 10/01/2019 tarih ve E:2016/1114, K:2019/200 sayılı kararının davanın reddine ve vekalet ücreti ile yargılama giderine ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 07/12/2020 tarihinde, Yönetmeliğin 18. maddesi 2. fıkrası ile vekalet ücreti ve yargılama giderine ilişkin kısmı yönünden oyçokluğu, diğer kısımlar yönünden oybirliği ile ile karar verildi.

KARŞI OY
X-Kamu idarelerinin temel yükümlülüğünün, sorumlu bulundukları kamu hizmetinin, topluma zamanında ve iyi yönetim ilkeleri çerçevesinde, nitelikli biçimde sunulması olduğunda duraksama bulunmamaktadır.
Bu hizmetlerinin nitelikli personel marifetiyle sunulması mümkün olacağına göre; personelin kariyer, liyakat ve sınıflandırılmasının da kamu yönetimi bakımından taşıdığı önem birincil derecededir.
Doktora öğreniminin, teorik bilgiler ve uygulamalar ışığında gerek girilmesi, gerekse öğrenim süreci esnasında kamu yönetimi / kamu görevlileri hukuku / personel politikaları ... gibi hususlarla doğrudan veya dolaylı irtibatı olmayan bir öğrenim (öğrencilik) veya akademi süreci olduğunda şüphe bulunmamaktadır. Nitelikleri belirtilmeye çalışılan söz konusu öğrenim sürecinin, devlet memurluğu disiplini içinde ayrıcalıklı bir konuma terfi ettirilmesi, diğer bir ifadeyle görevde yükselme sınavına katılmaksızın yükselmeye tabi tutulması kamu yönetimi ilkelerine ve hukuka uygun düşmemektedir.
Bu nedenle; dava konusu Yönetmeliğin 18. maddesinin 2. fıkrasında yer alan kuralın yukarıda belirtilen gerekçe ile iptaline hükmedilmesi gerektiğinden, davanın reddi yönündeki Daire kararının onanması yönünde oluşan çoğunluk kararının bu kısmına katılmıyorum.

KARŞI OY
XX-1. Çoğunluk kararıyla, dava konusu edilen yönetmelik maddelerinin bir kısmının sonraki tarihli Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik ile değiştirilmesi nedeniyle, davanın konusunun kalmadığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığı kararıyla birlikte, davalı idare aleyhine yargılama giderlerine ve vekalet ücretine hükmedilmiştir.
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 31 inci maddesinde, anılan Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda “yargılama giderleri”ne ilişkin olarak 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüştür. 1086 sayılı Kanun, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 450 nci maddesiyle yürürlükten kaldırılmış olup, 6100 sayılı Kanunun 447 nci maddesinde “Mevzuatta, yürürlükten kaldırılan 18/6/1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununa yapılan yollamalar, Hukuk Muhakemeleri Kanununun bu hükümlerin karşılığını oluşturan maddelerine yapılmış sayılır.” hükmü yer almıştır.
6100 sayılı Kanunun “Esastan sonuçlanmayan davada yargılama gideri” başlıklı 331 inci maddesinin birinci fıkrasında da: “Davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hâllerde, hâkim, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerini takdir ve hükmeder.” kuralı yer almaktadır.
3. Sonradan yürürlüğe konulan bir Yönetmelik ile dava konusu Yönetmelik hükmünün değiştirilmiş olması nedeniyle davanın konusunun kalmadığı gerekçesiyle, işin esasına girilerek haklılık/haksızlık değerlendirmesi yapılmaksızın karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmesine rağmen, yargılama giderlerinin davalı idare üzerinde bırakılmasında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
4. İdari işlemlerin -bu arada düzenleyici işlemlerin- hukuka uygun olduklarına dair bir yargı kararına gereksinim duymadan hukuka uygun kabul edilerek ilgililer üzerinde hukukî sonuç doğurması olarak tanımlanabilen “hukuka uygunluk karinesi”ne göre de dava konusu yönetmelik hükümlerinin, 6100 sayılı Kanunun 331 inci maddesinde zikredilen “davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumu” kapsamında, hukuka uygun sayılması gerektiği değerlendirilmektedir.
5. Açıklanan nedenlerle yargılama giderleri ve vekâlet ücretiyle ilgili olarak çoğunluk görüşüne katılmıyorum.