Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/510 Esas 2020/2917 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/510
Karar No : 2020/2917

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurulu Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Sekizinci Dairesinin 27/05/2019 tarih ve E:2016/9198, K:2019/5156 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 20/04/2016 tarih ve 29690 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği'nin "Diğer hükümler" başlıklı 35. maddesinin altıncı fıkrasının iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 27/05/2019 tarih ve E:2016/9198, K:2019/5156 sayılı kararıyla;
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 44. maddesinin (c) bendinde; "(Değişik: 19/11/2014-6569/28 md.) Öğrenciler, bir yıl süreli yabancı dil hazırlık sınıfı hariç, kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın öğrenim süresi iki yıl olan önlisans programlarını azami dört yıl, öğrenim süresi dört yıl olan lisans programlarını azami yedi yıl, öğrenim süresi beş yıl olan lisans programlarını azami sekiz yıl, öğrenim süresi altı yıl olan lisans programlarını azami dokuz yıl içinde tamamlamak zorundadırlar. Hazırlık eğitim süresi azami iki yıldır. Azami süreler içinde katkı payı veya öğrenim ücretinin ödenmemesi ile kayıt yenilenmemesi nedeniyle öğrencilerin ilişikleri kesilmez. Ancak üniversite yetkili kurullarının kararı ve Yükseköğretim Kurulunun onayı ile dört yıl üst üste katkı payı veya öğrenim ücretinin ödenmemesi ile kayıt yenilenmemesi nedeniyle öğrencilerin ilişikleri kesilebilir. Yatay geçiş ve çift ana dal eğitiminin usul ve esasları ile azami öğrenim süreleri, lisansüstü eğitim usul ve esasları ile öğrenim süreleri Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenir." hükmüne;
20/04/2016 tarih ve 29690 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği'nin "Diğer hükümler" başlıklı 35. maddesinin altıncı fıkrasında; "Tezsiz yüksek lisans programları hariç, aynı anda birden fazla lisansüstü programa kayıt yaptırılamaz ve devam edilemez. "; "Geçiş hükümleri" başlıklı Geçici 1. maddesinde; "(1) Bu Yönetmelikle getirilmiş hükümlerin uygulaması ve belirlenmiş süreler yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihinden itibaren başlar. (2) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce aynı anda birden fazla lisansüstü programa kayıtlı olan öğrenciler hakkında 35 inci maddenin altıncı fıkrası uygulanmaz. (3) 6/2/2013 tarihinden önce tezsiz yüksek lisans programlarına kayıtlı olan veya mezun olan öğrenciler doktora programlarına başvurabilir." hükmüne yer verildiği;
İlgili mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesi sonucunda; lisansüstü eğitimin yüksek lisans ve doktora ile tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık ve sanatta yeterlik eğitimini kapsadığı, yüksek lisans programının tezli ve tezsiz olmak üzere iki şekilde yürütülebileceği, dava konusu edilen Yönetmelik hükmü uyarınca tezsiz yüksek lisans programları hariç, aynı anda birden fazla lisansüstü programa kayıt yaptırılamayacağı ve devam edilemeyeceği, dolayısıyla tezsiz yüksek lisans programı ile birlikte tezli yüksek lisans veya doktora/sanatta yeterlik/uzmanlık eğitimi alınabileceği ancak aynı anda iki tezli yüksek lisans veya tezli yüksek lisans ile doktora/sanatta yeterlik/uzmanlık eğitimi alınamayacağı hususunun kurala bağlandığı;
Mülga 01/07/1996 tarih ve 22683 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği'nde, aynı anda birden fazla lisansüstü programa kayıt olunmasını engelleyecek herhangi bir düzenleme yer almamakla birlikte; dava konusu edilen Yönetmeliğin 01/07/1996 tarihli Yönetmeliği yürürlükten kaldırdığı ve tezsiz yüksek lisans programları hariç, aynı anda birden fazla lisansüstü programa kayıt yaptırılamayacağını ve devam edilemeyeceğini kurala bağladığı, anılan Yönetmeliğin Geçici 1. maddesinin ikinci fıkrasının ise; anılan Yönetmeliğin yürürlük tarihi olan 20/04/2016 tarihinden önce aynı anda birden fazla lisansüstü programa kayıtlı olan öğrenciler hakkında 35. maddenin altıncı fıkrasının uygulanmaması suretiyle Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce birden fazla lisansüstü programa kayıtlı olan öğrencilerin kazanılmış haklarını koruduğu;
Anayasa Mahkemesinin 2012/1334 Başvuru no'lu ve 17/09/2013 tarihli kararında; eğitim hakkının kamu ve özel eğitim kurumlarını kapsadığı gibi eğitimin; ilk, orta ve yükseköğrenim seviyelerini de kapsadığı, Anayasa'da yer alan eğitim ve öğrenim hakkının, kamu otoritelerine bireyin eğitim ve öğrenim almasını engellememe negatif ödevini yüklemekle birlikte, Anayasa'da öngörülen ilköğretim dışında, devletin tüm bireylere eğitim ve öğrenim sağlaması şeklinde pozitif bir ödev yüklemediği, devletin özellikle lisansüstü eğitim almak isteyen herkese bunu sağlama şeklinde pozitif bir ödevi bulunmadığı, bu çerçevede kamu kurumlarının her personeline yüksek lisans ya da doktora eğitimi amacıyla ücretli izin verme yükümlülüğünün olmadığı, ifadelerine yer verildiği;
Bu bağlamda; lisansüstü eğitimin de eğitim hakkı kapsamında olduğu açık olmakla birlikte, anılan düzenleme ile öğrencilerin lisansüstü eğitim haklarının engellenmediği ancak kamunun ve bireylerin ihtiyaçları ve kaynakları doğrultusunda kamu yararı ve hizmet gerekleri uyarınca bir düzenleme yapıldığı anlaşıldığından dava konusu Yönetmelik hükmünde hukuka aykırılık görülmediği;
Öte yandan; tezli yüksek lisansın, öğrencilerin bilimsel araştırma yöntemlerini kullanarak bilgilere erişme, bilgiyi derleme, yorumlama ve değerlendirme yeteneğini kazanmasını sağlama amacını; doktora programının ise, öğrenciye bağımsız araştırma yapma, bilimsel problemleri, verileri geniş ve derin bir bakış açısı ile irdeleyerek yorum yapma, analiz etme ve yeni sentezlere ulaşmak için gerekli becerileri kazandırma amacını güttüğü dikkate alındığında, tezli yüksek lisans ve doktora/sanatta yeterlik/uzmanlık eğitiminin geniş ve kapsamlı bir eğitim sürecini içerdiği, dolayısıyla dava konusu düzenleme ile anılan eğitim sürecindeki kalitenin arttırılmasının da amaçlandığı sonucuna varıldığından, dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu Yönetmeliği düzenleme yetkisinin 2547 sayılı Kanun’un "Yönetmelikler" başlıklı 65. maddesi ile Üniversitelerarası Kurula verilmiş olduğu, dava konusu Yönetmelik hükmü ile kanunla düzenlenmesi gereken bir alana ilişkin düzenleme yapıldığı, anılan düzenlemenin ulusal ve uluslararası mevzuat tarafından koruma altına alınan eğitim hakkına aykırılık teşkil ettiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Danıştay Sekizinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize konu 27/05/2019 tarih ve E:2016/9198, K:2019/5156 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 07/12/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.