Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/2491 Esas 2020/2918 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/2491
Karar No : 2020/2918

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … University
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurulu Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Sekizinci Dairesinin 22/10/2019 tarih ve E:2015/14105, K:2019/9073 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Yükseköğretim Kurulu tarafından 02/03/2015 tarihinde yayımlanan Yükseköğretim Genel Kurulunun 12/02/2015 tarih ve 2015.2.48 sayılı toplantısında alınan, yurt dışı yükseköğretim kurumlarında eğitim almak isteyen ilgililerin, mezuniyet sonrası denklik işlemleri için aranacak ön koşulların belirlenmesine ilişkin kararın iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 22/10/2019 tarih ve E:2015/14105, K:2019/9073 sayılı kararıyla;
Dosyanın incelenmesinden; Yükseköğretim Genel Kurulunun 12/02/2015 tarih ve 2015.2.48 sayılı toplantısında "Ortaöğretimini Türkiye'de tamamlayan ve eğitime başladığı yıl CWTS Leiden Ranking, Academic Ranking of World Universities (Shanghai) ve University Ranking by Academic Performance (URAP) tarafından yapılan dünya üniversite sıralamalarında ilk 500 içerisine giren üniversiteler dışında kalan yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarında eğitim almak isteyen ilgililerin, 2015-2016 eğitim-öğretim yılı itibariyle eğitime başlayacakları yıl, ÖSYM tarafından yapılan YGS ve LYS’ye girmeleri; tıp doktorluğu alanında sıralamada ilk 40 bin, hukuk alanında ilk 150 bin içinde yer almaları; ÖSYS Kılavuzunda yer alan diğer alanlarda en az Türkiye’deki programlara yerleşen en son öğrencinin almış olduğu puanı almaları; ÖSYS Kılavuzunda yer almayan alanlarda eğitim alacakların ön lisans programları için herhangi bir puan türünde en az 140, lisans programları için herhangi bir puan türünde en az 180 puan almaları gerektiğine" karar verildiği, davacı tarafından bu düzenlemenin, Avrupa Bölgesinde Yükseköğretim ile İlgili Belgelerin Tanınmasına İlişkin Sözleşmesi'nde (Lizbon Sözleşmesi'nde), yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından alınan diploma ile yurt içinde eğitim veren yükseköğretim kurumlarınca verilen diplomalar arasında önemli bir farklılık görülmediği takdirde denklik işleminin yapılması gerektiğine ilişkin kurala aykırı olduğu, Avrupa yükseköğretim alanından gelen öğrencilere seviye belirleme veya başka bir merkezi sınava katılma ve benzeri kısıtlayıcı şartların getirilemeyeceği ileri sürülerek, anılan düzenlemenin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı;
Davalı idare tarafından, yabancı ülkede olan tüzel kişilerce Türk mahkemelerde dava açılması halinde teminat göstermesinin zorunlu olduğu, bu teminat verilmezse davanın dava şartı eksikliğinden usulden reddedileceği iddia edilmişse de, Türkiye Cumhuriyeti ile Bulgaristan Halk Cumhuriyeti arasında imzalanan Hukuki ve Cezai Konularda Adli Yardımlaşma Sözleşmesi'nin 2. maddesinde yer alan; ‘’Akit Taraflardan her birinin, diğer Taraf mahkemelerinde dava ikame eden veya görülmekte olan bir davaya katılan uyrukları, Akit Taraflardan birinin ülkesinde ikametgah sahibi olmak şartı ile, gerek yabancı sıfatları, gerek dava ikame ettikleri ülkede ikametgah veya meskenleri bulunmaması nedeniyle, her ne ad altında olursa olsun, teminat göstermekle yükümlü olmayacaklardır." hükmü uyarınca, davacının teminat gösterme zorunluluğu bulunmadığından, bu iddiasına itibar edilmediği;
Ancak, dava konusu düzenlemenin iptalini istemede, Bulgaristan'da faaliyet gösteren davacı Üniversitenin güncel, kişisel ve meşru bir menfaati bulunmadığı gibi, dava konusu Yükseköğretim Genel Kurulu toplantısında ortaöğretimini Türkiye'de tamamlayan ve yurt dışında eğitim görmek isteyen öğrencilerin mezuniyetleri sonrası diploma denklik işlemlerine ilişkin alınan kararın, davacı Üniversitenin tüzelkişiliğini ilgilendiren bir yönü de bulunmadığı gerekçesiyle, davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Türk vatandaşı olan öğrencilerinin bulunması nedeniyle, dava konusu karar ile kurumlarından eğitim almak isteyen ilgililerden mezuniyet sonrası denklik işlemleri için aranacak ön koşulların belirlenmesi sonucu kurumlarının da menfaatinin etkilendiği, söz konusu mevzuat nedeniyle Türk öğrencilerin kurumlarına kayıt yaptıramadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Danıştay Sekizinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle ehliyet yönünden reddine ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin 22/10/2019 tarih ve E:2015/14105, K:2019/9073 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 07/12/2020 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY
X- 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde iptal davalarının menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılabileceği hükme bağlanmıştır.
Menfaat ihlali koşulu, iptal davalarının açılmasında aranılan ön koşullardan biridir. Gerek doktrinde, gerekse yargı içtihatlarında bu koşul, subjektif ehliyet koşulu olarak kabul edilmekte; ne tür bir menfaat ihlalinin gerçek ve tüzel kişilere iptal davası açma yeterliğini sağladığını gösterecek ilişki, kural olarak iptal davasına konu olan kararın niteliğine göre saptanmaktadır.
Dosyadaki belgelerin incelenmesinden; davacının Bulgaristan'da bulunan bir yükseköğretim kurumu olduğu, dava dilekçesinde; öğrenci adaylarının kurumlarını tercih etmelerini sağlamak için kurumlarının verdiği diplomaların denkliğinin sağlanması gerektiği, tüm Avrupa Birliği üyesi ülkelerde ve Lizbon Sözleşmesine taraf ülkelerde kurumlarının diplomasına denklik verilirken Türkiye'de bu konuda sıkıntı yaşadıkları ve bu durumun ortadan kaldırılması için işbu davanın açıldığının belirtildiği anlaşılmaktadır.
Bu haliyle, dava konusu düzenleme nedeniyle davacının meşru, kişisel ve güncel bir menfaatinin ihlal edildiği açık olup, bu davayı açmakta ehliyetli olduğunun kabulü gerekmektedir.
Açıklanan nedenle, davanın esasının incelenmesi gerekirken, davayı ehliyet yönünden reddeden Daire kararının bozulması gerektiği oyuyla karara katılmıyoruz.