17. Hukuk Dairesi 2015/5724 E. , 2017/9114 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı şirket ile davalının kefil olduğu ...Şti. arasında Finansal Kiralama sözleşmesi akdedildiğini, ... 15.Noterliği"nin 23.11.2011 tarih ve... yevmiye numaralı finansal kiralama sözleşmesindeki ödeme planı ... 24.Noterliği"nin 30.11.2011 tarih ve ... yevmiye numaralı ihtarnamesi ile değiştirildiğini, bu sözleşme ile davacı şirketin davalının sözleşmede kefili olduğu şirkete sözleşmede belirtilen ve Finansal Kira sözleşmesi içerisinde yer alan ... Tesisi, 2011 model, 300-320 ton/gün kapasiteli İmaş Makine Üretimi, yeni ve kullanılmamış makineler finansal kiralama yolu ile kiralayarak kiracıya teslim ve tesellüm belgesi ile fatura ve sevk irsaliyesi ile teslim edildiğini, davalı tarafından sözleşme gereğince ödenmesi gereken kira borçlarının vadesinde ve eksiksiz olarak ödenmeyince ... 13.... Müdürlüğü"nün 2013/4774 Esas ve ... 27.... Müdürlüğü"nün 2013/23585 esas sayılı dosyası ile ... takibine geçildiğini ve tahsilat yapılamadığı gibi davalının hissedarı olduğu ... Un şirketine ve diğer kefillerin adresine hacze gidildiğini ancak tahsilata yönelik sonuç alınamadığını davalının adresi itibari ile ... 13....
Müdürlüğü"nün 2013/14 Talimat ve 2013/221 Talimat sayılı dosyaları ile hacze gidildiğini ancak haciz mahallinde borca yeter miktarda hacze kabil mal bulunamadığını, davalılar ... Ltd. Şti."nin piyasaya çok büyük miktarlarda borçlu olduklarını alacaklılardan mal kaçırmak amacıyla adına kayıtlı bulunan gayrimenkullerini 3.şahıslara devir ettiğini, davalı borçlu... Şti"nin maliki bulunduğu ... ili ... ilçesi ... mahallesi 109 ada 1 parsel, arsa ve sıvat yeri nitelikli taşınmazını 10.12.2012 tarihinde ..."a muvazaalı olarak devir ettiğini ve hemen akabinde de ..."ın 08.01.2013 tarihinde ..."e yine muvazaalı olarak taşınmazı devir ettiğini, her iki devirin de muvazaalı ve alacaklıdan mal kaçırma amaçlı olduğunu bu nedenlerle davanın kabulü ile kötü niyetli davalıların ... ili ... ilçesi ... mahallesi 109 ada 1 parsel, arsa ve sıvat yeri nitelikli taşınmaza ilişkin tüm muvazaalı tasarruf işlemlerinin iptaline ve tapu kaydının eski hale iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... cevap dilekçesinde; davalının diğer davalı ..."tan almış olduğu gayrimenkul satış işleminin iptali için açılan davanın hukuka aykırı olduğunu, davacı ile ... Şti. arasında akdedilmiş olan finansal kiralama sözleşmesinin davalı yönünden bağlayıcılığı bulunmadığını belirterek; haksız açılan davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... cevap dilekçesinde; açılan davanın hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, diğer davalı ... ile davalı ... arasında satış dışında herhangi bir hukuksal ilişki bulunmadığını, satış işleminin usulüne uygun olduğunu belirterek; haksız açılan davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan deliller ve dosya kapsamına göre, davanın kabulüne dava konusu ... ili ... ilçesi ... mahallesinde bulunan 109 ada 1 parsel nolu taşınmaz ile ilgili davalılar arasındaki tasarrufların iptaline, davacıya ... 13.... Müdürlüğü"nün 2013/ 4774, ... 27. ... Müdürlüğü"nün 2013/ 23585 sayılı dosyalardaki alacak ve ferilerini karşılayacak miktarla sınırlı olmak üzere davacıya cebri ... yetkisi verilmesine, karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere göre, davalı ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-... ve İflas Kanunu"nun 277 ve izleyen maddelerinde düzenlenen tasarrufun iptali davalarında amaç, borçlunun haciz ya da iflasından önce yaptığı ve aslında geçerli olan bazı tasarrufların geçersiz ya da "iyiniyet kurallarına aykırılık" nedeniyle alacaklıya karşı sonuçsuz kalmasını ve dolayısıyla o mal üzerinden cebri icraya devamla alacağın tahsilini sağlamaktır.
Davacı, iptal davası sabit olduğu takdirde, tasarruf konusu mal üzerinde cebri ... yolu ile hakkını almak yetkisini elde eder ve tasarruf konusu taşınmaz mal ise, davalı üçüncü şahıs üzerindeki kaydın düzeltilmesine gerek olmadan o taşınmazın haciz ve satışını isteyebilir (İİK.md.283/1). Bu yasal nedenle iptal davası, alacaklıya alacağını tahsil olanağını sağlayan, nisbi nitelikte yasadan doğan bir dava olup; tasarrufa konu malların aynı ile ilgili değildir.
Borçlunun aciz ya da iflasından önce yaptığı iptale tabi tasarrufları, üç grup altında ve İİK.nun 278, 279 ve 280. maddelerinde düzenlenmiştir. Ancak, bu maddelerde iptal edilebilecek bütün tasarruflar, sınırlı olarak sayılmış değildir. Kanun, iptale tabi bazı tasarruflar için genel bir tanımlama yaparak hangi tasarrufların iptale tabi olduğu hususunun tayinini hakimin takdirine bırakmıştır (İİK.md.281). Bu yasal nedenle de, davacı tarafından İİK.nun 278, 279 ve 280.maddelerden birine dayanılmış olsa dahi, mahkeme bununla bağlı olmayıp, diğer maddelerden birine göre iptal kararı verebilir (Y.H.G.K.25.11.1987 Tarih, 1987/15-380 Esas ve 1987/872 Karar sayılı ilamı). Genelde denilebilir ki, borçlunun iptal edilebilecek tasarrufları, alacaklılarından mal kaçırılmasına yönelik olarak yapılan ivazsız veya aciz halinde yapılan tasarruflar ile alacaklılarına zarar verme kastıyla yapılan tasarruflardır.
Öte yandan, tasarrufun iptali davalarında 3. kişinin borçludan satın aldığı malı elinden çıkarması ve satın alan dördüncü kişinin davaya dahil edilmemesi ya da davaya dahil edilmekle birlikte iyi niyetli olduğunun anlaşılması halinde İİK’nın 283/2 maddesi uyarınca bedele dönüşen davada üçüncü kişinin dava konusu malı elinden çıkardığı tarihteki gerçek değeri oranında bedelle sorumlu tutulması gerekir.
Dosya içeriğinden, dayanılan delillerden 4. kişi konumunda bulunan davalı ...’in; borçlu davalının mali durumu ile alacaklıları ızrar kastını bilen veya bilmesi lazım gelen kişilerden olup olmadığı hususunda mahkemece bir gerekçe yazılmamıştır. 4. kişi konumunda bulunan davalı ...’in kötüniyetli olduğunun ispat edilmesi halinde
mahkemece aleyhine tasarrufun iptaline, karar verilir. Ancak; Davacı tarafından davalı 4.kişi ...’in kötüniyetli olduğu ispatlanamadığı gibi; bedel farkı ve kısa aralıklarla taşınmazın devri bu kişi yönünden tasarrufun iptali için gerekçe olamaz. Buna göre davanın davalı ... açısından reddine karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ..."e geri verilmesine, 16/10/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.