10. Hukuk Dairesi 2020/4755 E. , 2021/4674 K.
"İçtihat Metni"Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
No : 2019/199-2019/2729
Fer"i Müdahil : Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı adına Av. ...
İlk Derece
Mahkemesi : ... 6. İş Mahkemesi
No : 2017/201-2018/562
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı ve fer"i müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi
I-İSTEM
Davacı 01.01.2012-25.02.2016 tarihleri arasında davalıya ait fırında hamurkar ustası olarak çalıştığının tespitini talep etti.
II-CEVAP
Davalı vekili, davacının amcası olduğunu, yanına gelip gittiğini, fırında çalışmadığını, fer"i müdahil Kurum ise davanın hak düşürücü süreye uğradığını iddia ederek, davanın reddini savunmuşlardır.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, ispatlanamayan davanın reddine karar vermiştir.
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi, davacının istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 sayılı HMK"nun 353/1-b-2 maddesi gereğince ... 6. İş Mahkemesi"nin 2017/201 Esas - 2018/562 Karar sayılı 10/07/2018 tarihli kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulüne, davacının 24/06/2013 - 25/02/2016 tarihleri arasında davalı tarafa ait işyerinde hizmet akdi ile çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı ... vekili, Bölge Adliye Mahkemesi kararının yerinde olmadığı, taraflı tanık beyanına dayanılarak hüküm kurulduğu, davacının iş yerinde çalışmadığı, fer"i müdahil Kurum ise çalışmanın ispatlanamadığını beyanla kararın bozulmasını istemişlerdir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesidir. 506 sayılı Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olması nedeni ile özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu dosyada; davacı 01.01.2012-25.02.2016 tarihleri arasında davalıya ait fırında hamurkar olarak çalıştığının tespitini talep etmiş, mahkemece ispatlanamayan davanın reddine karar verilmiştir. Söz konusu kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından istinaf talebi kabul edilerek ilk derece mahkemesi kararı kaldırılmış ve davacının 24.06.2013-25.02.2016 tarihleri arasında çalıştığı yönünde hüküm kurulmuştur.
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden davacının davalı iş yerinden bildiriminin bulunmadığı, dosyada dinlenen bordro tanıklarından ..."un, davalıya ait Yenibağlardaki fırında 2013 yılı ortalarında çalışmaya başladığını, davalı orayı satınca Gürcüoğlu fırınına 2014 yılında geldiğini, geldiğinde davacının burada çalışmakta olduğunu, 1 ya da 1,5 yıl beraber çalıştıklarını beyan ettiği, tanık ..."un hizmet cetvelinde ise 24.06.2013-13.01.2017 tarihleri arasında davalıya ait 1230738 sicil nolu iş yerinden bildiriminin yapıldığı, davalıya ait ekmek fırını iş yerinin ise 1153042 sicil noda kayıtlı olduğu ve adresinin Akpınar Mahallesi, Aydın Hayırlıoğlu .../... olduğu görülmektedir.
Somut dosyada; Öncelikle davacının beyanı alınıp, davacının çalışmasının davalıya ait 1230738 sicil nolu iş yerinde mi yoksa 1153042 sicil nolu iş yerinde mi geçtiği hususu açıklığı kavuşturulmalı, sonucuna göre her iki iş yerine ait kurum iş yeri kayıtları celp edilerek iş yerlerinin kanun kapsamına alınma ve kanun kapsamından çıkış tarihleri tespit edilmeli, tüm bordrolar dosya arasına istenilmek suretiyle, taraflarca gösterilecek ve mahkemece re"sen tespit edilecek bordro tanıkları dinlenilmeli, daha önce beyanları alınan tanık ifadeleri ile çelişki oluşması halinde çelişkiler giderilmeli, bu şekilde davacının çalışmasının varlığı ve süresi tereddütsüz bir şekilde tespit edilmeli, elde edilecek deliller değerlendirilerek karar verilmelidir.
Mahkemece yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular göz önünde bulundurulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı ve fer"i müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle HMK’nın 373/2 maddesi gereği BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 05.04.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.