22. Hukuk Dairesi 2016/3929 E. , 2016/5771 K.
"İçtihat Metni"
Y A R G I T A Y İ L A M I
MAHKEMESİ : İş Mahkemesi
DAVA : Davacı, davalının alt işveren şirket tarafından verilen yetkiyi kabul etmemek suretiyle sendika üyesi işçilerin zarara uğramasına yol açan dava konusu ... tarih ve ... sayılı işlemin hukuka aykırı olduğunun tespiti ile iptaline ve sataşmanın önlenmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkili sendikanın dava dışı ... tarafından hizmet alımı ihalesi yoluyla faaliyet gösterilen ... işyerinde toplu iş sözleşmesi imzalamak üzere 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nda aranan çoğunluğa sahip ve yetkili sendika olduğunu, dava dışı şirket tarafından 6552 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelik hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesi müzakerelerini yürütmek ve toplu iş sözleşmesini akdetmek üzere, davalı ... yetki verildiğini, ancak davalı ... tarafından “yetki belgesinin alındığı tarihte ihale sözleşmesinin süresinin bitimine bir yıldan az bir süre kalmış olması sebebiyle 6356 sayılı Kanun"un 35/2. maddesi gereğince toplu iş sözleşmesi yapma imkanı bulunmadığı” gerekçesiyle alt işveren şirket tarafından verilen yetkinin reddedildiğini, alt işverence verilen yetkinin davalı tarafından reddinin Anayasaya, 6356 ve 6552 sayılı Kanun hükümlerine aykırı olduğunu, 6552 sayılı Kanun"un 13. maddesi ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu"nun 8. maddesine eklenen fıkra ile alt işveren işyerlerinde çalışan işçilere yönelik toplu iş sözleşmesinin, alt işveren tarafından yetki verilmesi halinde, kamu idarelerinin üyesi bulunduğu kamu işveren sendikalarından birisi tarafından 6356 sayılı Kanun"a göre yürütülerek sonuçlandırılacağını, bu suretle belirlenen ücret ve sosyal haklardan kaynaklanan bedel artışı kadar idarece fiyat farkı ödeneceğini, kamu işveren sendikası tarafından yürütülmeyen ve sonuçlandırılmayan toplu iş sözleşmeleri için fiyat farkı ödenemeyeceği ve asıl işveren aleyhine ücret farkına hükmedilemeyeceğinin düzenlendiğini, düzenleme gereği alt işverenler tarafından kamu işveren sendikalarının yetkilendirilmesi ve toplu iş sözleşmesi prosedürünün bu sendikalarla işçi sendikaları arasında 6356 sayılı Kanun hükümlerine göre yürütülmesi ve sonuçlandırılmasının zorunlu olduğunu, gerek 6356 sayılı Kanun gerekse 6552 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelik hükümleri gereği toplu iş sözleşmesi imzalamaya engel bir hukuki durumun bulunması halinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından müvekkili sendikaya yetki belgesi verilemeyeceğini, 6356 sayılı Kanun"un 35. maddesinin üçüncü fıkrası gereğince ihale süresi ile sınırlı olmak üzere bir yıldan az süreli toplu iş sözleşmesi imzalanabileceğini ileri sürerek, alt işveren şirket tarafından 6552 sayılı Kanun uyarınca verilen toplu iş sözleşmesi müzakerelerini yürütme ve imzalama yetkisinin reddine dair davalı TÜHİS sendikasının 28.07.2015 tarih ve 2015/1043 sayılı işleminin hukuka aykırı olduğunun tespiti ile iptaline ve sataşmanın önlenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
Gerekçe:
6356 sayılı Kanun"un 79. maddesine göre “Bu Kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar iş davalarına bakmakla görevli ve yetkili mahkemelerde görülür. Ancak yedinci ilâ on birinci bölümlerin uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar için, görevli makamın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.”
6356 sayılı Kanun"un 2/1-c maddesinde görevli makam “İşyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için ise Bakanlığı...ifade eder” şeklinde tanımlanmıştır.
Diğer taraftan, iş mahkemelerinin yetkisi kamu düzenine ilişkin olup, anlaşma ile bertaraf edilemez ve genel yetki kuralları da uygulanmaz. Bu halde, yetki itirazı ilk itirazlardan olmadığından, taraflar yargılama bitinceye kadar yetki itirazında bulunabileceği gibi, mahkeme de yargılamanın her aşamasında kendiliğinden yetkisizlik kararı verebilir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 114/1-ç maddesine göre de, yetkinin kesin olduğu hallerde, mahkemenin yetkili bulunması hususu dava şartlarındandır. Yine 6100 sayılı Kanun"un 115/2. maddesine göre de, dava şartı yokluğu durumunda mahkemece davanın usulden reddine karar verilmesi gerekir.
Dosya içeriğinden, dava dışı alt işveren ... arasında hizmet alım sözleşmesi imzalandığı, sözleşme konusu işin yapılacağı yerin Antalya ilinde olduğu, belirtilen alt işveren işyerine ilişkin davacı sendikaya toplu iş sözleşmesi imzalamaya yetkili olduğuna dair yetki belgesi verildiği, davacı sendika tarafından yapılan çağrı üzerine de alt işveren tarafından 4735 sayılı Kanun"un 8. maddesi ve “Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu İş Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelik” hükümlerine göre davalı ..."e yetki verildiği ve davalı tarafından da yetkinin reddedilmesi üzerine, söz konusu ret işleminin iptali talepli eldeki davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Somut olayda, dava, toplu iş sözleşmesi sürecine ilişkin olup, uyuşmazlık 6356 sayılı Kanun"un yedinci ilâ on birinci bölümlerin uygulanmasından doğmaktadır. Bu itibarla, yetki belgesine konu işyeri yönünden görevli makamın ... olması sebebiyle kesin yetkili mahkeme İş Mahkemesidir. Mahkemece, yetkisizlik sebebiyle davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair hususların bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 29.02.2016 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.