Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, Kurum tarafından davacının yaşlılık aylığından kesinti yapılmasına ilişkin Kurum işlemin iptali ile yapılan kesintilerin en yüksek mevduat faizi ile iadesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtilen şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
5510 sayılı Yasanın 96. maddesi, “Kurumca işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu Kanun kapsamındaki her türlü ödemeler;
a)Kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden,
b)Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren (Değişik ibare:13.02.2011-6111 S.K./44.mad) yirmi dört ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, (Değişik ibare:13.02.2011 - 6111 S.K./44.mad) yirmi dört aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan, itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte, ilgililerin Kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır…” hükmünü içermektedir. Madde metninden de anlaşıldığı üzere, anılan maddeye dayalı mahsup yada genel hükümlere göre geri alma işlemi, işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen ödemeleri kapsamaktadır.
1479 sayılı Kanunun 67. maddesinde “Bu Kanun gereğince bağlanacak aylıklar, nafaka borçları dışında, haciz veya başkasına devir ve temlik edilemez.
Ancak, sigortalılara veya hak sahibi kimselerine Kurumca fuzulen ödendiği anlaşılan her türlü aylık yardımlar 55 inci maddenin son fıkrası saklı kalmak kaydiyle, ilgililerin, sonraki her çeşit istihkaklarından, kesilmek suretiyle geri alınır.” hükmüne yer verilmiş, 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunun 93. maddesinin 1. fıkrasının “Bu Kanun gereğince sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, sağlık hizmeti sunucularının genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu Kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez. Gelir, aylık ve ödenekler; 88 inci maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez. …” hükmü ile de, gelir, aylık ve ödeneklerin hangi hallerde haczedilebileceği belirlenmiştir.
Davacı tarafından, davacı ile davalı Kurum arasında yapılan optik sözleşmesine aykırılık ve Kurumun bu sözleşmeden kaynaklanan zararının tahsili için davacının yaşlılık aylığından kesinti yapıldığı iddia edilmektedir. Davalı Kurumun, davacıdan ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/699 esas 2014/75 karar sayılı dosyasında yapılan yargılama sonucu optik sözleşmesinden kaynaklanan ve kesinleşen alacağının bulunduğu belirgin olmakla birlikte, dosya kapsamından davacının aylığından yapılan kesintilerin Kurumun bu dosyadan doğan alacağına ilişkin olup olmadığının, kesintinin neye istinaden yapıldığının, davacının yapılan işleme rızası olup olmadığının araştırılmadığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece, davacının aylığından kesinti yapılıp yapılmadığı, yapılmışsa bu kesintinin hangi alacağa istinaden yapıldığı Kurumdan sorularak buna ilişkin evraklar getirtilmeli, elde edilen delillere göre anılan maddelerde sayılan istisnalar kapsamına girmeyen Kurum alacağı yönünden yaşlılık aylığından haciz ve benzeri yollarla kesinti yapılamayacağı hususu da göz önünde bulundurularak, varılacak neticeye göre bir karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 18.02.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.