MAHKEMESİ : BAKIRKÖY(KAPATILAN) 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 22/04/2014
NUMARASI : 2013/119-2014/109

Taraflar arasında görülen davada Bakırköy (Kapatılan) 13. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 22/04/2014 tarih ve 2013/119-2014/109 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalı Y.. F.. Hiz. A.Ş. vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ı tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili firmanın faaliyet gösterdiği iş yerinde 13.07.2011 tarihinde gece vakti hırsızlığın meydana geldiğini, 8 adet çek yaprağı ve bir miktar nakit paranın çalındığını, hemen şikayette bulunulduğunu, çalınan çeklerden bir tanesi ve dava konusu olan H. T.. tarafından keşide edilen Akbank Konya Şubesi"ne ait Z1009934 çek nolu 31.01.2012 tarihli 2.350,00 TL bedelli çek olduğunu, çek hakkında çek iptali davası açıldığını ve ödeme yasağı alındığını, Bakırköy 15. İcra Müdürlüğü"nün 2012/4690 Esas sayılı dosyasından yapılan tebligat neticesi çekin Y.. A.. tarafından vadesinde bankaya ibraz edildiğini ve tedbir nedeni ile ödenmemesi üzerine icrai işleminin başlatıldığını, çekin arkasında sırasıyla davalılar A.. A.."ın, A.. Tekstil İnş. San. ve Tic. A.Ş"nin, A.. H.."nun ve en son çeki yazdıran Y.. F..Hiz. A.Ş"nin cirosunun bulunduğunu, müvekkili firmanın çekin arkasındaki cirantaların hiçbirisiyle bu zamana kadar hiçbir şekil ve namda ticari ilişkisinin olmadığını ileri sürerek, dava konusu çekin iptali ve istirdadı ile müvekkilinin haklı hamil sıfatıyla alacaklı olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı Y.. F.. Hizmetleri A.Ş. vekili, müvekkili şirket müşterisi davalı A.. T.. ile 06/06/2011 tarihinde factoring sözleşmesi yaparak fatura borçlusu A.. A..-G.. G.. ve Parfümeri"den doğan fatura alacaklarını temlik alındığını, dava konusu çek için de teyit istihbaratı yapılarak, factoring sözleşmesinin teminatı olarak alındığını, müvekkili şirketin dava konusu çeke karşılık Bakırköy 15. İcra Müdürlüğü"nün 2012/4690 Esas sayılı dosyası ile icra takibi yaptığını, müvekkili şirket alacağını fatura ile ilişkilendirmiş ve factoring şirketlerinin kuruluş ve çalışma esasları yönetmeliğine uygun davrandığını belirterek, davanın reddine, davacının %40 kötü niyet tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamından, davalı factoring şirketinin factoring sözleşmesini imzaladığını ve bu kapsamda yasal faturayı alarak dava konusu çekin lehtarı olduğunu belirtmiş ise de factoring şirketlerinin fatura karşılığında ve mal karşılığında alınan mallar ile ilgili ticari senetlerin alınabileceği, ancak sadece fatura ilişkisine bakılarak factoring şirketinin lehtar olduğunun kabul edilmesinin hukuken mümkün olmadığı, dava konusu yapılan çek keşidecisi H.. T.."dan ibraz edilen faturalar itibari ile hamiline olarak davacıya devir edildiği ve davacı tarafından da herhangi bir şekilde .d G..ve Parfümeri iş yeri sahibi A.. A.."a devir edilmediği, dolayısıyla hamiline çek gerçeğe aykırı, sahte kaşe ile ve yasal hamili davacı olan çeki davalı Y.. F.. Hiz. A.Ş"nin elinde bulunması doğrudan doğruya Y.. F. A.Ş."nin yasal alacaklısı olduğu sonucunu ortaya çıkarmadığı, özellikle çek bedeli ile A.Firması"nın factoring sözleşmesi kapsamında Y..F.. Hiz. A.Ş"ye sunduğu fatura bedelinin 84.386,10 TL olması, çek bedeli ile arasındaki büyük fark dikkate alındığında bu durumun kabul edilebilecek nitelikte bir factoring sözleşmesi olmadığı, hırsızlık sonucu ele geçirilen Akbank Konya Şubesi"ne ait Z1009934 çek no ile düzenlenen 2.350,00 TL bedelli çekin davalı Y.. F.. Hizmetleri Şirketi"nin eline geçtiği gerekçesiyle, davacının Akbank Konya Şubesi"ne ait Z1009934 çek no ile düzenlenen 2.350,00 TL bedelli çekin yasal hamili olduğunun tespiti ile söz konusu çekin davalı Y..r F..g Hizmetleri A.Ş."den İSTİRDATINA, davacının davalı A.. H.. hakkında açmış olduğu davasının HMK 119/2 maddesi gereğince açılmamış sayılmasına karar verildiğinden bu konuda yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararı, davalı Y..F.. Hiz. A.Ş. vekili temyiz etmiştir.
Dava, çek istirdadı istemine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkili firmanın faaliyet gösterdiği iş yerinde hırsızlık meydana geldiğini, davaya konu çekin çalındığını, çek hakkında çek iptali davası açıldığını ve ödeme yasağı kararı alındığını, çekin davalı Y.. A.. tarafından vadesinde bankaya ibraz edildiğini ve tedbir nedeni ile ödenmemesi üzerine icrai işleminin başlatıldığını, müvekkili firmanın çekin arkasındaki cirantaların hiçbiriyle ilişkisinin olmadığını ileri sürerek, dava konusu çekin iptali ve istirdadını talep etmiş, mahkemece yapılan yargılama sonunda yukarıda değinilen gerekçe ile davanın kabulü yönünde hüküm kurulmuştur.
Kıymetli evrakın yetkili hamili olduğunu ve istem dışı elinden çıktığını ileri süren davacı, halen kıymetli evrakın hamili konumunda olan kişilere karşı istirdat isteminde bulunabilir. Böyle bir iddiada bulunan davacının söz konusu davadaki kanıt yükü, kendisinin davaya konu ettiği kıymetli evrakın son yetkili hamili olduğu ve hali hazırda hamil konumunda olan davalının kıymetli evrakı iktisabında kötüniyetli yahut ağır kusurlu olduğunu ortaya koymak olmalıdır. Buna göre hali hazırda hamil durumunda olan davalının kötüniyet ya da ağır kusurunu ispat zımmında, ciro zincirindeki bir kopukluk, çalıntı olduğu bilinmesine rağmen kıymetli evrakın devralınması gibi unsurlar belirleyici olabilecektir. Buna ek olarak somut olayda olduğu gibi davalı hamilin bir faktoring şirketi olması halinde, faktoring kurumu ve işleyişi ile ilgili olarak mer"i mevzuat hükümlerinin de ayrıca incelenip değerlendirilmesi gündeme gelebilecektir. Somut olayda davacı vekili, davaya konu çekin hırsızlık sonucunda müvekkilinin elinden çıktığını iddia etmiş ve çek keşidecisi adına müvekkili tarafından düzenlenen fatura örneği sunmuş, mümeyyiz davalı vekili ise davalı şirket yetkilisi ile müvekkili arasında düzenlenen faktoring sözleşmesi örneği ile ciranta şirket tarafından önceki ciranta adına düzenlenmiş fatura örneğini ibraz etmiştir. Mevcut delil durumu itibari ile davalı faktoring şirketinin kötüniyetli olduğu kanıtlanamadığı gibi ilgili
mevzuat kapsamında, mümeyyiz davalıya yüklenen başkaca kontrol edimi de bulunmamaktadır. Bu durumda davalı hamilin ağır kusurundan söz edilmesi de mümkün değildir. Öte yandan, davaya konu çek bedeli ile cirantalar arasındaki ticari ilişkiyi gösterir fatura bedeli arasında fark olmasının dahi sonuca her hangi bir etkisi bulunmamakla, mahkemece, yukarıda açıklanan ilke ve yaklaşımlar ışığında davanın reddine karar vermek gerekirken, yazılı şekilde kabul sonucuna gidilmesi doğru görülmemiş, hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz eden davalı Y.. F.. Hiz. A.Ş"ye iadesine, 12.12.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.