Bölge AdliyeMahkemesi : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
No : 2019/2580-2019/2891
İlk Derece Mahkemesi : Kelkit Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
No : 2018/152-2019/92

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı ... vekili ve ihbar olunan Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince verilen kararın davalı ... vekili ve ihbar olunan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı, dava dilekçesinde özetle; 1991 yılının Ağustos ayından beri davalı ... Belediyesinde çalıştığını ancak 1991-2004 yılları arasında geçen çalışmalarının Kuruma eksik olarak bildirildiğini ileri sürerek 1991-2004 yılları arasında Davalı Belediyede geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışma süresinin tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP
Davalı ... Belediyesi vekili, açılan davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddi gerektiğini, görevli mercie başvurulmaksızın açılan davanın, mevcut bir husumet yokluğu sebebiyle usulden reddedilmesi gerektiğini, hizmet süresinin tespitine ilişkin davanın niteliğine ve gereklerine uyulmaksızın açılmış olması nedeniyle reddi gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Feri müdahil Kurum vekili, dava şartı olan hak düşürücü sürenin geçirildiği için davanın reddi gerektiğini, davacının gün ve ay olarak hangi tarihler arasındaki hizmetlerini talep ettiğinin belli olmadığını, davacının talebinin bu hali dikkate alınarak kabul edilmesinin mümkün olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesi tarafından,
“1-Davacının davasının kabulü ile,
Davalı ... Başkanlığınca kuruma bildirilen süreler hariç davacı ... TC kimlik nolu Kazım Karakaş"ın davalı ... Başkanlığında 01/08/1991-31/12/2004 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak kesintisiz çalıştığının tespiti ile bu bağlamda toplam 552 günlük çalışma süresinin SGK"ya eksik bildirilmiş olduğunun tespitine,” şeklinde karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesi tarafından,
“1-Yerel mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına yönelik davalı ... vekili ile feri müdahil Kurum vekilinin istinaf başvurularının Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353-(1)-b.1 maddesi gereğince esastan reddine,” şeklinde karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU NEDENLERİ
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; Mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucunda karar verildiğini beyanla kararın bozulmasını talep etmiştir.
Fer’i müdahil Kurum vekili temyiz dilekçesinde özetle; 5 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiğini, Mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucunda karar verildiğini beyanla kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici 7. maddesi uyarınca davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez”. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olay bakımından davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyeri belediye olup bir kamu kuruluşudur. Kamu kuruluşu olan davalı işyerinde geçen çalışmaların resmi kayıtlara dayandırılması ve ücretlerin yazılı belge ile ödenmesi esastır. Davacının kamu kurumu olan davalı ... bünyesinde ücretsiz çalışması hayatın olağan akışına aykırı olduğundan, talep edilen dönemler yönünden yapılacak iş, celp edilen banka kayıtları incelenerek ücret ödemesi olup olmadığını tespit etmek, davalı belediyeden davacının maaş bordrolarının okunaklı suretlerini ve varsa uyuşmazlık konusu döneme ilişkin puantaj kayıtları, ücret tediye bordroları ve konuya ilişkin tüm belgeleri eksiksiz olarak getirtmek, davacıdan ücret ödendiğini kanıtlayan belge olup olmadığını sormak, varsa mahkemeye sunması için süre vermek, davacının resmi kayıtlara geçmeyen dönemlerde çalıştığını ve ücretini aldığını gösterir belgelerin ibraz edilememesi halinde bunun nedenini araştırmak ve davalı ... nezdinde davacı sigortalının çalışmalarına ilişkin herhangi bir kayıt içeren belgenin bulunmamasının haklı ve izah edilebilir nedene dayanıp dayanmadığını araştırmak suretiyle gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı ... vekili ve ihbar olunan Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 05.04.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.