Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hüküm davacı ile davalı ... vekillerince temyiz edilmiş, davacı vekili tarafından duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili Avukat ... ile davalı asil ... ve vekili Avukat ... geldi. Diğer davalı asiller ve vekilleri gelmedi. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, kooperatif üyesinin kooperatife karşı yükümlülüklerini yerine getirdiğini ileri sürerek kooperatife ve kooperatifin yüklenicisi olduğu ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin tarafı olan arsa sahiplerine karşı açılan tapu iptâl ve tescil istemine ilişkin olup mahkemece bozmaya uyularak davanın kabulüne dair verilen hüküm davacı ile davalı arsa sahibi ... vekillerince temyiz olunmuştur.
Davada, arsa sahipleri ile dava dışı yüklenici SS Gürçınar Kent Konut Yapı Kooperatifleri Birliği ile arsa sahipleri arasında ...25. Noterliği’nin 14.07.1994 tarih ve 38856 yevmiye sayılı, ...25. Noterliği’nin 14.07.1994 tarih ve 38857 yevmiye sayılı ve ...25. Noterliği’nin 29.08.1994 tarih ve 46706 yevmiye sayılı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri düzenlendiği, daha sonra 12.09.1994 tarihli sözleşme ile işin davalı Tasfiye Halindeki ...’ne devredildiği, davalı kooperatifçe bir kısım inşaatların yapılması sonrasında edimlerin yerine getirilmemesi nedeniyle davalı arsa sahibi ... tarafından açılan davalarda ...2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 19.12.2004 tarih, 2003/829 Esas, 2004/632 Karar sayılı dava ile 109.969,00 TL kira tazminatına, ...13. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 03.10.2004 tarih 2005/256 Esas, 2006/356 Karar sayılı ilamı ile 150.308,00 TL kira tazminatına hükmedildiği, son olarak ...26. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 31.12.2007 tarih, 2006/496 Esas, 2007/483 Karar sayılı ilam ile 166.225,00 TL kira tazminatı ile ...25. Noterliği’nin 14.07.1994 tarih 38857 yevmiye sayılı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshedildiği, fesih kararının temyiz edilmeksizin kesinleştiği, daha sonra arsa sahibi ... ile davalı kooperatif arasında tarihsiz tasfiye protokolü düzenlendiği ayrıca davacının ile davalı kooperatif arasındaki şartlı üyelik sözleşmesi ile davacının kooperatifin şartlı üyesi olduğu uyuşmazlık dışıdır. Dava, davalı Tasfiye Halindeki ...’ne karşı peşin sermayeli ortak olmaktan kaynaklanan tapu iptâli ve tescil istemine ilişkin olup, davacının üyelikten kaynaklanan yükümlülüklerinin yerine getirilmesi halinde tapuya hak kazanacağı sabit ise de; davacının peşin sermayeli ortak olduğu dikkate alındığında ve dosya kapsamına göre peşin sermaye bedelinin ödenmiş olduğu anlaşıldığından davacının yükümlülükleri diğer üyeler ile bir tutulamaz. Davacının arsa sahibine karşı açmış olduğu tapu iptâl ve tescil istemi temliken tescil hükümlerine dayandığından davalılar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden ve tasfiye protokolünden kaynaklanan yükümlülükleri davalı Tasfiye Halindeki ...’nin yerine getirmiş olması gerekir. Bu konuda davalı arsa sahiplerinden ... ile diğer davalı kooperatif arasında tasfiye protokolü düzenlenmiş olup, davacının dava konusu bağımsız bölüme hak kazanabilmesi için yüklenicinin tasfiye protokolündeki edimleri yerine getirmesi gerekir. Hükmüne uyulan Yargıtay Yüksek 23. Hukuk Dairesi’nin 29.05.202 tarih, 2012/1897 Esas, 2012/3760 Karar sayılı bozma ilamında açıkça “...mahkemece, davacı ortağın kooperatifte, şartlı ortak olduğu da gözetilerek, şartlı ortaklardan alınması gereken ödemeler yönünden parasal yükümlülüklerini yerine getirip getirmediği, arsa sahibi ile kooperatif arasındaki sözleşme ve uygulamalara göre davacı tarafından tapusu istenilen dairenin kooperatife bırakılacak dairelerden olup olmadığı, edimlerini yerine getiren ortaklara kooperatifin istemi üzerine arsa sahiplerince tapuda devir yapılması yönünde bir uygulamanın benimsenip benimsenmediği, böyle bir uygulamanın benimsenmiş olması halinde devirlerde tasfiye protokolüne uyulup uyulmadığı, Kooperatifler Kanunu" nun 23.maddesine göre kooperatifin ortaklar arasında eşitlik ilkesine uygun davranmak zorunluluğu bulunduğundan, diğer ortaklara hangi şartlarda tapu devrinin yapıldığı hususlarında, genel kurul ve yönetim kurulu kararları, kooperatif defter kayıt ve belgeleri üzerinde kooperatif uygulamaları ve mali konularda uzman bir bilirkişi veya bilirkişi kuruluna inceleme yaptırılıp rapor alınarak, oluşacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken...” bozma gerekçesi ile tasfiye protokolünün değerlendirilerek protokolde davalı Tasfiye Halindeki SS Küçükçınar Konut Yapı Kooperatifi’nin davalı arsa sahibi ...’a olan parasal yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğinin değerlendirilmesi ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir. Mahkemece hükme esas alınan 21.04.2016 tarihli bilirkişi 2. ek raporunda, sözleşmenin feshine rağmen dava konusu bağımsız bölümün de bulunduğu 847 ada, 8 parsel üzerindeki inşaatların tamamlandığı, tasfiye protokolünde davalı arsa sahibine 600.000,00 TL ile 6 adet daire verileceği, arsa sahibine verilecek 600.000,00 TL’nin 104.000,00 TL’sinin peşin ödeneceği, kalan 496.000,00 TL’sinin ise kooperatifin isimlerini belirlediği kişilere mal sahibi tarafından kat irtifakı tapularının devir işlemleri esnasında her bir tapu devrinde 8.000,00 TL olmak üzere kısım kısım devredileceği, bu şekilde ödemenin 496.000,00 TL’ye tamamlanacağının kararlaştırıldığı, tasfiye protokolüne tam olarak uyulduğunun anlaşılamadığı, ancak tasfiye protokolüne göre 62 adet dairenin kooperatif ortakları üzerine aktarıldığı, davalı diğer arsa sahipleri tarafından 8 adet bağımsız bölümün davalı ...’a devredildiği dikkate alındığında, tasfiye protokolüne uyulmuş olduklarının düşünülebileceği sonucuna varılmıştır.
Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulu’nun 09.05.1960 gün, 21/9 sayılı içtihadı birleştirme kararı uyarınca, bozmaya uyulmakla bozmada belirtilen hususlar yararına olan taraf için usuli kazanılmış hak oluşturacağından, bozma uyarınca inceleme yapılması ve karar verilmesi zorunlu hale gelir. Yerel mahkemece bozmaya uyulduktan sonra bilirkişi kurulu asıl ve ek raporu alınmış ise de; davalılar arasındaki tasfiye protokolüne tam olarak uyulup uyulmadığı saptanamamış, bilirkişi raporunda vasrayımdan hareket edilerek sonuca gidilmiştir. Bu nedenle alınan raporlar bozma ilamına uygun ve hüküm kurmaya elverişli değildir. Mahkemece davalılar arasındaki tasfiye protokolündeki yüklenici kooperatif edimlerinin yerine getirilip getirilmediği açıklığa kavuşturulmadan eksik inceleme ve değerlendirme ile karar verilmesi doğru olmadığı gibi, dava konusu bağımsız bölümün yargılama sırasında vefat eden davalı ... dışındaki arsa sahipleri adına da kayıtlı iken sadece ... mirasçıları adına kayıtlı olan tapu kaydının iptâline karar verilmiş iken tüm tapu malikleri adına tapu iptâl ve tescil hükmü kurulmaması da doğru olmamış, hükmün bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı ve davalı ...’ın temyiz istemlerinin kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 2.540,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davalılardan alınarak Yargıtay"daki duruşmada vekille temsil olunan davacıya, 2.540,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davacıdan alınarak Yargıtay"daki duruşmada vekille temsil olunan davalı ...’a verilmesine, ödenenden 5766 sayılı Kanun"un 11. maddesi ile yapılan değişiklik gereğince Harçlar Kanunu 42/2-d maddesi uyarınca alınması gereken 218,50 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan temyiz harcının temyiz eden davacıya, 218,50 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan temyiz harcının temyiz eden davalı ..."a iadesine,
karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 11.12.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.