MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki davada ... 2. İş ile ... 19. İş Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
... 2. İş Mahkemesi, ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü .... Sosyal Güvenlik Merkezinin işleminin dava konusu olduğu ve mahkemenin yargı çevresi dışında bulunduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı vermiştir.
... 19. İş Mahkemesi ise davacının iptalini istediği 40505780-209- 0202/00001/1332017 sayılı borç bildirim belgesinin ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Mali Hizmetler Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğü tarafından hazırlanarak davacıya borç bildirimi yapıldığı ve ... 2. İş Mahkemesinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı vermiştir.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 5. maddesinde, iş uyuşmazlıklarında yer itibari ile yetkili iş mahkemeleri belirlenmiştir. Buna göre, “iş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgahı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme muteber sayılmaz.”
İş mahkemelerinde yetki kuralı, Hukuk Muhakemeleri Kanununun yetki kurallarına uygun olup, buna ek olarak işin yapıldığı yer, yani işyeri mahkemeleri de yetkili kılınmıştır.
Buna göre, iş ve sosyal güvenlikle ilgili davaların dava tarihinde davalının ikametgahının bulunduğu veya işçinin işini yaptığı yerdeki iş mahkemesi veya iş davalarına bakmakla görevli asliye hukuk mahkemesinde açılması gerekmektedir.
Türk Medeni Kanununun 19/1. maddesi uyarınca gerçek kişi yönünden “Yerleşim yeri", "Bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.” Gerçek kişi işverenin başka bir yerde yerleşmek niyetiyle oturduğu kanıtlanmadığı takdirde, kural olarak nüfusta kayıtlı olduğu yerin ikametgâh sayılması gerekir.
HMK"nın 14/1. maddesi uyarınca "Bir şubenin işlemlerinden doğan davalarda, o şubenin bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir."
Diğer yandan Türk Medeni Kanununun 51. maddesi uyarınca “Tüzel kişinin yerleşim yeri, kuruluş belgesinde başka bir hüküm bulunmadıkça işlerinin yönetildiği yerdir."
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.04.2008 gün ve 2008/10-329 E. - 2008/334 K. numaralı ilamında da "Davaya konu uyuşmazlık tüzel kişilere karşı açılacak davalarda genel yetkili mahkeme, tüzel kişilerin yerleşim yerinin, yani merkezinin bulunduğu yer mahkemesi olmakla birlikte, şube işlemleri nedeniyle açılacak dava, taraf olarak bağlı bulunulan merkez davalı gösterilerek, şubenin bulunduğu yerde de açılabilir. “Kurum adına işlem yapmaya yetkili
bulunmak” şubenin tanımından ortaya çıkan bir sonuç olup, şubenin bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olmasında tek başına yeterli değildir. Şubenin bulunduğu yer yetkisi, o şubenin yapmış olduğu işlemlerden, davacıya ait işlemlerin yürütülmesinden doğan uyuşmazlıklarda geçerli bulunmaktadır" görüşü benimsenmiştir.
Somut uyuşmazlıkta, davacı yan, davalı kurumun 2202165129 bağ nolu sigortalısı iken 1995 yılında emekli olduğunu, davalı kurumun davacının isteğe bağlı ödemelerini Almanya"da ikamet ettiği sırada sigortalı çalışmaları ile çakıştığı gerekçesi ile çakışan sürelerde ödenen isteğe bağlı sigorta primlerini iptal ettiğini, bu nedenle maaşını iptal ettiğini ve 84.171,66.-TL ana para, 33.546,03.-TL faiz ile birlikte 117.717,69.-TL lik borç bildiriminde bulunulduğunu, bildirilen borç bildirim belgesinin iptaline karar verilmesini talep etmiş olup, davacının işlemlerinin Unkapanı sosyal güvenlik merkezince yürütüldüğü, iptali istenen bildirim belgesini ise ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünün düzenlediği anlaşılmıştır.
Açıklanan yasal düzenlemeler çerçevesinde; eldeki davada yetkili mahkeme Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının merkezinin bulunduğu ... veya davacının işlemlerini yürüten şubenin bulunduğu yer mahkemesidir. Bu haliyle uyuşmazlığın ... 19. İş Mahkemesinde görülüp çözümlenmesi gerekir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince ... 19. İş Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 15/12/2016 gününde oy birliğiyle karar verildi.